kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   Son Dakika
  » Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Erdal Safak @ SABAH
 

Enerji güvenliği

Ukrayna krizinden üç hafta sonra Avrupa'ya yine doğalgaz korkusu çöktü. Türkiye'ye de. Nedeni: 60 yılın en soğuk kışını yaşayan Rusya'nın halkını ısıtmak için ihracatı azaltması. Bizim için durum daha kritik; İran da gaz akışını kıstı. Bu soğuk sürprizler, enerji politikalarının tartışılmasını gerektiriyor.

Başkan Putin'in "Dünyanın enerji başkenti" ilan ettiği Moskova'da tüm apartmanlara uyarı yazıları asıldı: "Enerji tasarrufu yapın, sakın çamaşır ve bulaşık makinelerinizi çalıştırmayın!"
Nedeni: Moskova'nın eksi 30 dereceye inen kutup soğuğuna teslim olması. Üstelik daha da soğuk bir dalganın beklenmesi. Yetkililer sadece savaş hali için depolanan stratejik petrol rezervlerini devreye soktular, doğalgazla çalışan elektrik santrallerine "Alternatif kaynak bulun" talimatı verdiler.
Yetmedi: Gazprom yüzde 40 artan iç talebi karşılayabilmek için Avrupa'ya gönderdiği doğalgazda kesinti yaptı: AB'ye giden günlük doğalgaz miktarı 390 milyon metreküpten 350 milyon metreküpe düşürüldü.
Rusya'nın bu kararı kaçınılmaz Türkiye'ye gaz getiren Mavi Akım'ı da etkileyecek. Ama az ama çok. İşin kötüsü, İran da yine aynı gerekçelerle, Türkiye'ye gönderdiği gazı azalttı. Şimdi Enerji Bakanlığı darboğaz olasılığına karşı harıl harıl önlemler paketi hazırlıyor.
Giderek daha da sık yaşanacak bu kriz, enerjide ne denli keskin bir bıçağın sırtında olduğumuzu bir kez daha gösterdi.
Aynı kaygı ve korkuları yaşayan AB, 24 Ocak'ta enerji bakanlarını toplayacak. 23-24 Mart'taki AB zirvesi de "Enerji güvenliği"ne ve elektrik üretim politikalarında köklü değişikliğe ayrılacak.
Zira enerjide doğalgaza giderek artan bağımlılığın ilerde başlarına ciddi bir dert açacağını gördüler. Nedeni çok:
* AB'nin enerjide bugün yüzde 50 olan dışa bağımlılık oranı, önlem alınmazsa 2030'da yüzde 70'e ulaşacak.
* Petrolde olduğu gibi doğalgazda da kaynaklar bir avuç ülkenin elinde: Rusya, İran, Libya, Cezayir, Endonezya, vb.
* Doğalgaz üreticilerinin de OPEC benzeri kartel kurmaları kaçınılmaz olacak. Bu petrol gibi doğalgazda da uluslararası borsalar kurulmasını getirecek. Anlamı: Fiyatı günümüzde olduğu gibi üretici-tüketici ülkeler arasındaki uzun vadeli sözleşmeler değil, art-talep dengesi oluşturacak. Petrolde yaşadığımız gibi, fiyatların fırlaması için en küçük siyasal gerilim yetecek.
* Bugün ülkeler arasındaki sözleşmelerle bağlantısı yapılan LNG dediğimiz sıvılaştırılmış doğalgaz da o borsaların konusu olacak. LNG yüklü dev tankerler en yüksek fiyatı veren ülkelerin dolum tesislerine yönelecek.

Kömürün
muhteşem dönüşü
Çare? Akarsulardan enerji üretiminde tavana ulaşıldığına (yakında Türkiye de o sınıra gelecek), rüzgar gibi alternatif kaynaklar hiçbir zaman önemli katkı sağlayamayacağına göre, geriye iki seçenek kalıyor: Nükleer ve kömür. AB'ye göre, ikisinden birine değil, ikisine birden yönelmek gerekiyor. Nükleer santral projelerinin raflardan indirilmeye başlamasının nedeni bu.
Kömüre gelince, AB, kıtada bol olan bu seçeneğe yüklenmekte kararlı. Çünkü altın kuralı hatırladı: Enerjide ağırlık mutlaka yerli kaynaklarda olmalı.
"Çevreyi kirletiyor" eleştirilerini sonsuza kadar susturacak devrim de kapıda: İsveç şirketi "Vattenfall" santrallerin kömürdeki karbondioksit gazını yer kabunun derinliklerine göndermelerini sağlayacak teknoloji geliştirdi. İlk tesis İsveç'te kuruluyor, ikincisi Almanya'da. Sayı hızla artacak.
Bu tablo karşısında kömür rezervlerinde dünyanın 11'inci zengin ülkesi olan Türkiye'nin elektrik üretiminin yüzde 43.5'ini ithal doğalgazdan, buna karşılık sadece yüzde 19.3'ünü yerli kömürden sağlaması size akılcı geliyor mu?
Geliyorsa, devam edelim. Ama yukarda anlattığımız gibi, daha sık krizlere ve sürekli kabaracak faturaya da hazır olalım...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Seçim ve erken seçim   / 20-01-2006
 DTP ve 56'lar   / 19-01-2006
 Norveç'e dikkat!   / 18-01-2006
 Umuda yolculuk   / 17-01-2006
 Aktörler değişirken   / 16-01-2006
 Kıbrıs'ta sürpriz   / 15-01-2006
 İran'ın bombası   / 14-01-2006
 Aylanur'dan Ağca'ya   / 13-01-2006
 Fırat'ın koyunları   / 12-01-2006
 İki saatli bomba   / 11-01-2006
YILMAZ ÖZDİL
İbibikler öter ötmez ordayım...
Hükümet açıkladı:...
ALİ KIRCA
Çalınmış hayatlara dair!..
Bazen bir kurşun, bazen bir...
FATİH ALTAYLI
Federasyon seçimleri ve Sabah
Futbol Federasyonu...
ERDAL ŞAFAK
Enerji güvenliği
Ukrayna krizinden üç hafta sonra...
MEHMET ALTAN
Elektrik Rum icadı mı?
Dünkü gazetelerde spor-siyaset...
El Kaide liderinin yeni taktiği
Dünyayı kana bulayan El Kaide terör örgütünün lideri Usame Bin...
Clinton yolsuzluğu hasır altı etti
İktidarda kaldığı 6 yıl boyunca ismi bir çok skandalla anılan...
Şafak 16
Şafak 16
Fenerbahçe, ligde en az şut attığı, en az pozisyon bulduğu maçta bile...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Pazar Sabah | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu