 Kuşlar hakkında bilmedikleriniz...
Son günlerde özellikle Türkiye'de kuş gribi ile gündeme gelen kuşlar, göç mevsimlerinde binlerce kilometre yol kat ediyor.
* Kuşlara özgü mucizelerden olan göç ile binlerce kilometreyi aşan kuşlar, bir yıl önce bıraktıkları yuvayı bulabiliyor.
* Plastik bir okul cetveli büyüklüğündeki Kuzey Sumrusu (Sterna paradisaea) göç sırasında, gövdesine sığdırdığı enerji ile yaklaşık 36 bin kilometre yol kat edebiliyor.
* Leylek ve benzeri büyük kuşlar ise uzun mesafeleri aşmak için termallerden (ılık hava akımları) yararlanıyor. Termaller
sadece karalar üzerinde oluştuğundan, leylekler deniz üstü geçişleri az olan yolları seçiyor.
* Deniz üzerinde güçlü termaller bulunmadığından albatroslar gibi süzülen kuşlar, dalgaların ve havanın yarattığı rüzgarları kullanarak ilerliyor, 9 kiloluk bir albatros vücut ağırlığının sadece yüzde 1'ini kullanarak ve kanat çırpmadan bu şekilde 100 kilometre süzülebiliyor.
* Atmaca gibi bazı türler insandan on kat daha iyi görürken, 200 bin çiftten oluşan bir kolonide sümsük kuşu (Sula bassana) ömür boyu bağlandığı eşini sesi sayesinde tanıyabiliyor.
* Gece avlanan bir baykuş görselden çok duyma yeteneğinden yararlanmakta. Yeni yumurtadan çıkan bir flamingo yavrusunu tıpkı memelilerde olduğu gibi ilk günlerde özel bir sütle beslemekte.
* Yağ kuşları ve mağara kırlangıçları karanlıkta yön bulurken ekolosyan kullanmakta. Büyük orman horozlarının ötüş sırasında çıkardığı yüksek frekanslı ses, insan kulağı tarafından algılanmamakta, ancak hemcinsleri tarafından kilometrelerce öteden duyulabilmekte.
* En büyük kuş 2.74 metre yüksekliği, yetişkin bir insanın iki katı olan 156.6 kilogram ağırlığı ile devekuşu.
* Uçan en ağır kuş, 18 kiloya ulaşan ağırlığıyla Afrika'dan kori toy kuşu ile Türkiye'de yaşayan toy kuşları.
* Kanat açıklığı en uzun kuş, 3.63 metreye ulaşan kanat açıklığıyla gezgin albatros.
*En küçük kuş, 1.6 gram ağırlığı ve gaga-kuyruk uçları arasında toplam 58 milimetre boyu ile Küba'dan arıkuşu.
*Türkiye'deki en küçük kuş, 3.8-4.5 gram ağırlığı ve 90 milimetre uzunluğu ile çalıkuşu.
* Türkiye'deki en bol kuş: Yaklaşık 15 milyon çift serçe, 10 milyon çift tarla çintesi.
* Türkiye'de ender üreyen kuşlar: Telli turna, çöl koşarı, doğu kamışçını, ulu doğan, şah kartal, yeşil arıkuşu, çizgili ishakkuşu.
* Dünyadaki en hızlı uçan kuş: Rusya'dan kılçık kuyruklu sağan, saatte 171 kilometre hıza ulaşır.
* Dünyadaki en büyük yumurta: Ağırlığı 1.78 kilo olan devekuşu yumurtası, 24 tavuk yumurtasına denk.
* Dünyadaki en küçük yumurta: Ağırlığı 0.3 gram veya daha az olan sarıkuşu yumurtası.
* Türkiye'deki en küçük yumurta: Ağırlığı 0.7 gram olan çalıkuşu yumurtası.
* Türkiye'de görülen kuş türlerinin sayısı: 456, bunun 304'ü Türkiye'de üremekte, 152 kuş türü ise yazlayan ya da kışlayan konuk türlerdir.
* Halkalanmış bir Küçük Sarıbacak'ın Massachusetts kıyısından (ABD'nin kuzeydoğusu) Karayip adalarından Martinique'e hiç durmadan uçarak 6 gün ya da daha az sürede ulaştığı saptanmış.
* ABD'nin kuzeydoğu kıyısındaki Morina Burnu (Cape Cod) üzerinden bazen bir gecede 12 milyon kuşun denize doğru göç yolculuklarına başladıkları biliniyor.
(AA)
|
