kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
    Yazarlar
  » Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Teknoloji
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mustafa Kemal Atatürk ve mevleviler...
Mevlevi Alayı ile Atatürk'e destek oldular
Mesnevi nedir?
Avrupa'da Mevlevilik
Hatay sorununda Mevlevi desteği
Mevlana'nın son torunları

Mevlevi Alayı ile Atatürk'e destek oldular

Birinci Dünya Savaşı'na Mevlevi Alayı ile destek veren Mevleviler, Kurtuluş Savaşı döneminde de Mustafa Kemal Atatürk'ün önemli destekçisi oldu. Atatürk, 1925'te tüm dergâhları kapatırken Mevlevi dergâhını müzeye çevirdi.

Mevlevilikle ilgili Osmanlı saltanatının yaklaşımı ilk dönemlerde, Mevlana'ya gösterilen büyük saygıdan ibaretti. Sonradan Bektaşi Yeniçerileri'ne karşı tavır alan padişahlar, Mevleviliğe destek vermeyi uygun gördüler. III. Selim, Mevlevi olan ilk Osmanlı padişahıydı. Mevlevi olmasında Hacı Bektaş'ı pir tanıyan Yeniçeriler etken oldu. II. Mahmud da, Bektaşi Yeniçerileri'ne karşı Mevleviliğe destek verdi. Tüm devlet büyükleri Mevlevi dostu oldu. Bu şekilde, Bektaşiliğin karşısında Mevleviliğe destek vererek Yeniçeri Ocağı'nın kapatılması için zemin
hazırlandı. Islahat ve Tanzimat teşebbüslerinde olumsuz bir rol takınmayan ve devletin Bektaşiliğe karşı sırtını dayadığı Mevlevilik, V. Murad'ın tahttan indirilişi ile II. Abdülhamid'in tahta geçirilişinde de etkin rol oynadı.

ÖZEL NİŞAN ALDI
Sultan Abdülaziz döneminde Mevlevi postnişi1. Dünya Savaşında kurulan Mevlevi alayı...olan Mahmud Sadreddin Çelebi, o dönemde Konya'da yaşanan yangın ve kıtlık gibi olaylarda dergahın tüm maddi ve manevi imkanlarını halk için kullandı. Sadreddin Çelebi, bu çabasına karşılık Sultan Abdülaziz'den özel nişan aldı. Abdülvahid Çelebi ise, Sultan II. Abdülhamit'i sık sık eleştirmesinden dolayı sarayla hiç iyi geçinemedi. Bektaşi bir kişiliğe sahip olan Çelebi Sultan, Abdülhamit'in Yıldız Sarayı'na karşılık Meram'da Yıldız Köşkü yaptırıp sokaklarda saray faytonlarına benzer bir faytonla dolaştı. Kendisinden sonra makama geçen Abdülhalim Çelebi II de, II. Meşrutiyetçilere destek verdiği için görevden alınarak yerine Veled Çelebi İzbudak getirildi.

MEVLEVİ ALAYI
Veled Çelebi'nin şeyhlik döneminde ise I. Dünya Savaşı çıktı ve Çelebi, Mevleviler'den oluşturduğu Mücahidin-i Mevleviyye Alayı'yla Kanal Harekâtı'na katılmak için Şam'a gitti. 1919'da ise Veled Çelebi şeyhlikten azledildi ve yerine kendisinden önce makamda bulunan Abdülhalim Çelebi II tekrar geçti. Ancak görevden alınan Çelebi, bir yıl sonra tekrar posta oturdu. 1922'de Konya'ya giden Atatürk'ün, Mevlevi dergâhına da uğradığı biliniyor. Atatürk, Mevlevi Şeyhi Çelebi'nin yaptığı "Tez zamanda zaferin kazanılması" duasına da eşlik etti. Son dönem Çelebileri arasındaMevlevi şeyhlerinden Abdülhalim Çelebi ve Atatürk Meclis açılışında...hayli renkli kişiliğiyle dikkat çeken Abdülhalim Çelebi, TBMM'de de Konya Milletvekilliği yaptı. Çelebi, İstiklal Madalyası da aldı. Milletvekilliğinin ardından İstanbul'ad bir otel odasına yerleşen Çelebi, otel odasının balkonundan düşerek vefat edince Veled Çelebi İzbudak tekrar makama geçti. TBMM'de Yozgat ve Kastamonu milletvekilliklerinde bulunan ve Mesnevi'nin tamamını Türkçe'ye çeviren Veled Çelebi'nin şeyhliği ise, tekke ve zaviyelerin kapanmasıyla sona erdi.

MÜZE OLDU
1925'te 450'ye yakın tekke ve dergah kapatıldı. Mustafa Kemal Atatürk, Mevlana'ya olan sevgisinden dolayı Konya'daki dergâhın müzeye çevrilmesi emrini verdi. Atatürk Mevlana'ya olan sevgisini her fırsatta dile getirirdi. Mevlevilik Atatürk'e göre, Türk dehasının bir ürünü, Mevlana da ileri görüşlü "Büyük adamdı..." Atatürk en son 18 Şubat 1931'de Konya'ya gitti. 21 Şubat'ta ise bütün gününü Mevlana Müzesi'nde geçirdi. Atatürk'ün Falih Rıfkı Atay'a Mevlevi dergâhını kapatmak zorunda kaldığı için üzüntülü olduğunu söylediği bilinir. Atatürk, F. Rıfkı Atay'a şöyle der: "Karar gereğince Konya'da Mevlana dergahının da kapanmış olmasından üzgünüm. Fakat istisna yapamam, buna çok üzülüyorum. Hey koca Sultan! Evet, bütün tekkeleri kapattık; fakat senin kapın kapanmadı" dediği de biliniyor.

1 2 3 4 5
 
DİĞER GÜNÜN İÇİNDEN HABERLERİ
 Turizmde 42 yılda 121 milyar $ gelir
 Yüksekova'da patlama
 'Kurtlar'ın sesi kısıldı
 Doğum gününde yaşama veda etti
 Uğur Dündar gözaltına alındı
 Tiyatrocunun acı sonu
 'Yokluğunu ilk kez bu kadar hissettim'
 Sahura kadar hamam sefası
 Yaralı karaca için seferberlik
 Alman turist üç kişiye can verdi
 'Picasso'ya seramikte Abidin Dino yardım etti'
 Anamur'da inşaat çöktü: 1 ölü, 14 yaralı
 Gökhan Demirkol'un fotoğrafları çekildi
REHA MUHTAR
İftardaki soru...
İftar yemeğinde, çatalımı daha...
MEHMET BARLAS
Gerçekten siyaset gündemimizdeki tek konu mu?
Nokia...
İLKER SARIER
Rektör olayı ne olabilir?
Elimde çok güçlü bir...
HINCAL ULUÇ
Vali burda, Başkan nerde?..
İstanbul kentindeki galeri...
EMRE AKÖZ
Köşk'teki garip yasak
Bugün yerimiz biraz dar. Bu...
BAYRAKTAR BAYRAKLI
Müslüman'ın yapmaması gereken davranışlar
Onlar,...
MAHMUT ÖVÜR
Metin Oktay Tesisleri villa mı oluyor?
Futbol...
SAVAŞ AY
Şebnem Schaefer iki haber dergisine kapak olunca
Bu...
Ateş'li gençler
Ateş'li gençler
G.Saray, yürüye yürüye oynadığı kupa randevusunda Mersin'i yıldız...
Taraftarlar beni mutlu etti
Taraftarlar beni mutlu etti
Gerets: "En sevindirici şeyler, taraftarımızın verdiği destek ve genç...
CHP'de iftar devrimi
CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, hassas olduğu kurallarından birini...
Anayasa'da uzlaşma
AK Parti CHP'nin Anayasa değişikliğine kabul oyu vermesine karşılık,...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu