kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Son Dakika
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    İşte İnsan
    Sinema
    Turizm Rehberi
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Emre Akoz @ SABAH
Fax:
0212 354 36 19
 
Şeyh Bedreddin'den 1915'e
'Satış' garantisi

Şeyh Bedreddin'den 1915'e

Emekli büyükelçi ve CHP milletvekili Şükrü Elekdağ'ın başını çektiği bir grup şöyle diyor: "Türk ve Ermeni tarihçiler bir araya gelsin...
1915 olaylarına ilişkin bütün belgeler ortaya konsun... Ve tarihçiler bir soykırım olup olmadığına karar versin..."
Geçenlerde bu konu NTV'de tartışılırken, tarihçi Selim Deringil ile Murat Belge, "Tamam bir kurul oluşturulabilir ama tarihçiler böyle bir kararı veremez. Çünkü tarihçilik bir ' yorumlama' mesleğidir. Aynı belgeye bakıp başka başka şeyler söylenebilir" dediler.
Karşı masada oturan Şükrü Elekdağ bu itirazı anlayamadı. "Belgeye dayanmayacaksak, neye dayanacağız" dedi.
Gerçekten de tarihçilikle alakası olmayan sokaktaki insan için kavraması zor bir olay bu... Öyle ya, önce eldeki tüm belgeleri bir güzel okursun, sonra da karar verirsin, olur biter. İşte sana tarih(!)


Halbuki tarih kurulan, kurgulanan bir şey. Bu açıdan romanı andırıyor. Tarihçi bir hikâye yazar. Bunu yaparken elbette nesnel verilere yani belgelere dayanır. Ancak tarihçinin bakış açısı anlatılan hikayeyi şekillendirir.
Ben bu konudaki en güzel örneği, Tayfun Atay'ın, 'Sosyal Bilimleri Yeniden Düşünmek' (Metis Yay.) adlı kitapta yer alan makalesinde buldum.
'Çözümlenememiş Bir Tarih Sorunu: Şeyh Bedreddin' başlıklı incelemesinde Atay, tarihçilerin Şeyh Bedreddin'i nasıl çok farklı biçimlerde değerlendirdiğini gösteriyor.
Nazım Hikmet'in şiirine de konu olan Şeyh Bedreddin'e ( 1359-1420) ilişkin belgeler ortak. Yani tüm tarihçiler hemen hemen aynı kaynakları kullanıyor.
Peki kimdi Şeyh Bedreddin? Hareketinin anlamı neydi? Mesela Çetin Yetkin'e göre bir 'ilerici' olan Bedreddin, Stefanos Yerasimos'a göre 'gerici'dir. Mustafa Akdağ'a göre Bedrettin hareketi Batıni nitelikte değildir. Halil İnalcık ise aynı verilere dayanarak hareketin Batıni olduğunu söyler.
Batılı düşünürlerle kıyaslandığında da durum aynıdır. Hilmi Ziya Ülken, Bedreddin'i Leibniz ve Spinoza'ya benzetir. Mizancı Murat'a göre Luther'i andırmaktadır. Nedim Gürsel için Bedrettin, bir tür Thomas Münzer'dir. Orhan Hançerlioğlu'na göre o, Thomas More'un Doğu'daki temsilcisidir. İbrahim Hakkı Konyalı ise Bedreddin'e "Stalin'in Şeyhi" der! Tekrarlayalım: Bunca farklı yorum, aynı belgelere dayanarak yapılıyor! Eğer Şükrü Elekdağ ve onun gibi düşünen Başbakan Erdoğan'ın 'örtülü' politik niyetleri varsa; onu bilemem. Ama tek amaçları "1915'te ne oldu" sorusuna samimi bir cevap bulmaksa... Hiç uğraşmasınlar, bu iş tarihçileri bir araya getirerek olmaz.
Bana inanmıyorlarsa feyz almak için Tayfun Atay'ın makalesini okusunlar. Şeyh Bedreddin gibi üstünden 600 yıl geçmiş bir olayda dahi ortak bir fikirde buluşamayan (ki buluşmaları da gerekmiyor) tarihçiler, Ermeni Tehciri gibi gayet netameli, çetrefil bir konuda nasıl anlaşacak?
Tarihçilerin bir araya gelmesi elbette olumlu bir girişimdir. Diyalogtur. Açılımdır. Ancak bu girişimden bir 'nihai karar' çıkamaz. Çıksa dahi kabul görmez.
İşte bu yüzden aklı başında tarihçiler ısrarla, "Bu işi siyasetçiler çözecektir" diyor.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Akıllı kutusu   / 29-04-2005
 'Kristal Sessizlik'   / 27-04-2005
 Hatırlama kültürü   / 26-04-2005
 Yiyerek zayıflamak   / 25-04-2005
 İslam devleti, İslam ülkesi   / 23-04-2005
 Şaka yapayım derken...   / 20-04-2005
 Kapıcı çocuğu!   / 19-04-2005
 Çok önemli bir buluş: PPM   / 18-04-2005
 Süper bir oyuncu!   / 16-04-2005
 Küçük hayaller görkemli sesler   / 13-04-2005
REHA MUHTAR
Barda kadın ve erkek...
Bahar geldi, yaza çok az bir...
MANSUR FORUTAN
Kapalı hep Fener'indi zaten!..
Maçtan daha önemli olan,...
MAHMUT ÖVÜR
Bir ihalenin perde arkası
Birkaç kez İstanbul'daki metro...
NEBİL ÖZGENTÜRK
'Karikatürlerin sahibi benim'
Aslında paylaşmamız...
REFİK DURBAŞ
Kuruçeşme'nin gemileri...
Geçen pazar havanın güzel...
SAVAŞ AY
Afrikalı gençler balık halinde neden dans...
HINCAL ULUÇ
Komisyonda casus mu var?..
Sabah gazeteyi elime alınca...
EMRE AKÖZ
Şeyh Bedreddin'den 1915'e
Emekli büyükelçi ve CHP...
MEHMET BARLAS
1971 Libya'sından 2005 Türkiye'sine anılar..
Bizdeki...
Bir Akın yetti!
Bir Akın yetti!
Rize kalesine 2 isabetli şut gönderebilen Beşiktaş'a 3 puanı İbrahim...
Sağduyu zirvesi
Sağduyu zirvesi
Türk spor basınını yöneten 11 isim, Şampiyonlar Ligi Finali öncesi...
Şansölye iknaya geliyor
Almanya Başbakanı Schröder, Ankara ziyaretinde Heybeliada Ruhban...
Başsavcı Ok: Milliyetçilik kışkırtılmamalı
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Nuri Ok, 'milliyetçilik, kamplaşma ve...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu