|
 |
 |
 |
 |
|
 Lübnan'daki 29 yıllık Suriye varlığı
Lübnan'daki Suriye birliklerinin 29 yıllık varlığı, bugün düzenlenen resmi veda töreniyle son buldu. Bu süreç içinde önemli tarihler şöyle sıralanıyor:
*6 Haziran 1976: Suriye ordusu, ilerici Filistinli güçlere karşı 14 ay süren savaşın ardından, kötü durumda olan Lübnanlı Hıristiyanların çağrısı üzerine müdahale etti. Ekim'de yapılan Riyad ve Kahire zirvelerinde, çoğunluğu Suriyelilerden oluşan bir Arap ikna gücü (FAD) gönderilmesine karar verildi. Bu güce tek başına katılan Suriye, daha sonra askerlerinin sayısını yaklaşık 40 bine çıkardı.
*16 Mart 1977: Dürzi lider Kemal Canbolat öldürüldü.
*Mart-Haziran 1978: İsrail, Lübnan'ın güneyini işgal etti. BM'nin İsrail'in çekilmesini öngören 425 sayılı kararı kabul edildi.
*Temmuz 1978: Şubat'tan beri Şam'ı Filistinli ilericilere yakınlaştıran bir ittifak değişikliğinden sonra, Suriye ordusu Lübnan'ın başkenti Beyrut'un Hıristiyan mahallelerini yağmaladı. Suriye, kuzeyde bir bölgenin kontrolünü ele geçirdi.
*Nisan 1981: FAD, Hıristiyan Zahle kentini kuşattı ve Beşir Cemayel'in Lübnanlı kuvvetlerini boyun eğdirmeye çalıştı.
*Haziran 1982: İsrail'in Lübnan'a akını. 300 kadar tank ve 85 uçağını kaybeden Suriye, İsrail ile ateşkes yapmayı kabul etti. Eylül başında Suriye ordusu, Filistinlilerle aynı zamanda Şuf dağı ve Beyrut'u terk etti ve ülkenin orta kesimlerinde Bekaa'ya ve kuzeye doğru çekildi.
*17 Mayıs 1983: Şam tarafından kınanan Lübnan-İsrail barış anlaşması yapıldı. Anlaşma Lübnan makamlarınca daha sonra yürürlükten kaldırıldı.
*1983 yazı: Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat yanlılarıyla Suriye yanlıları arasında çatışmalar çıktı.
*23 Ekim 1983: Beyrut'taki çok uluslu gücün Fransız ve Amerikan
karargahlarına saldırılarda 241 Amerikalı 58 de Fransız öldü. Şam'ın gitmesini istediği çok uluslu güç, 1984 başında misyonunu tamamlamadan ayrılacaktı.
*Kasım-Aralık 1983: Kuzeyde düzen yanlılarıyla Şam destekli Filistinli isyancılar arasında çatışmalar çıktı. Trablus'ta sıkışan Arafat ve yandaşları ülkeden ayrılmayı bir kez daha reddetti.
*Şubat 1984: Şam'da Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ile Lübnan
Devlet Başkanı Emin Cemayel buluştu.
*Mart 1984: Batılılar ilk kez rehin alınmaya başlandı.
*Mayıs 1984: Şam himayesinde ve Raşid Kerame başkanlığında bir
ulusal birlik hükümeti kuruldu.
*Mayıs-Haziran 1985: Filistinli mücahitlerle Suriye destekli Şii
Emel milisleri arasında ''kamplar savaşı'' başladı. Savaş 3 yıl sürdü.
*Haziran 1986: Cemayel'in Hıristiyanlar, Şiiler ve Dürziler
arasındaki Şam anlaşmasını imzalamayı reddetmesi, Hıristiyanlar
arasındaki çatışmalara yol açarken, Suriye-Lübnan diyaloguna da son
verdi.
*Şubat 1987: Solcu güçlerle Suriye yanlıları arasındaki
çatışmalardan yararlanan Suriye birlikleri Beyrut'un batısında yeniden
güçlü hale geldi.
*Mart 1989: Hükümetin başındaki General Michel Aun, Şam'a karşı
''kurtuluş savaşı'' başlattı.
*22 Ekim 1989: Toplumlar arasında yeni bir denge oluşturan ve
Suriye'nin varlığını bir çerçeveye alan Taif anlaşmaları imzalandı.
*24 Ekim 1989: Suriye kontrolündeki Lübnan'ın doğusunda Elias Hravi
başkan seçildi. Ekim 1995'te de görev süresinin 3 yıl uzatılması için
anayasa değişikliği yapıldı.
*Ekim 1990: Suriye-Lübnan saldırısı sonrasında, General Aun
iktidardan indirildi ve Fransa'ya sığındı.
*22 Mayıs 1991: Suriye'nin baskın rolünü resmileştirecek olan
Suriye-Lübnan ''kardeşlik ve işbirliği'' anlaşması imzalandı.
*Eylül 1992: Savaştan sonra ilk kez genel seçimler yapıldı. Şam
müttefiki Şii Nebih Berri meclis başkanı seçildi. Refik Hariri de
başbakan oldu.
*15 Ekim 1998: Suriye yanlısı aday General Emil Lahud, Elias
Hravi'nin yerine devlet başkanı seçildi.
*24 Mayıs 2000: İsrail 22 yıllık işgaline son vererek Lübnan'ın
güneyinden çekildi. İran ve Suriye'nin desteklediği Şii örgüt
Hizbullah bölgenin denetimini ele aldı.
*22 Ağustos 2000: Marunilerin ruhani lideri Nasrallah Sfeir,
Suriye'yi himayesine son vermeye çağırdı ve ülkenin bozuk ekonomik
düzeninden Suriye'yi sorumlu tuttu.
*3 Kasım 2000: Muhalif Dürzi lider Velid Canbolat, Suriye
askerlerinin sayısının azaltılmasını istedi. Şam, Canbolat'ı Suriye'de
''istenmeyen adam'' ilan etti.
*16 Nisan 2001: 1982'den beri ilk kez Lübnan'daki Suriye
mevzilerine İsrail akını düzenledi.
*14-19 Haziran 2001: Suriye birliklerinden önemli bir kısım,
ülkenin güneyinde 20 bin kadar asker bırakarak, Beyrut ve bölgesinden
çekildi.
*17 Nisan 2003: Lahud devlet başkanı seçildiğinde görevini bırakan
Refik Hariri yeniden başbakanlığa geldi.
*2 Eylül 2004: BM'nin üstü kapalı biçimde Suriye'yi hedef alan ve
Lübnan'daki yabancı güçlerin çekilmesi çağrısında bulunan 1559 sayılı
kararı kabul edildi. 3 Eylül'de ise bir anayasa değişikliği yapılarak
Lahud'un görev süresi 3 yıllığına uzatıldı.
*20-29 Eylül 2004: 3 bin kadar Suriyeli asker ülkelerine döndü.
*26 Ekim 2004: Ömer Kerame, Suriye'nin ülkenin iç işlerine
müdahalesine karşı çıkan Hariri'nin istifasının ardından yeni hükümeti
kurdu.
*2 Şubat 2005: Lübnan'daki muhalefet Şam'a karşı sesini yükseltmeye
ve Suriye birliklerinin ülkeden çekilmesini istemeye başladı.
*14 Şubat 2005: Hariri öldürüldü. Muhalefet Lübnan'daki rejimi ve
Suriye'yi suçladı.
*28 Şubat 2005: Sokaktan gelen baskıyla Kerame istifa etti.
*5 Mart 2005: Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, iki aşamalı olarak
Lübnan'dan tamamen çekileceğini açıkladı. Esad, birliklerin önce
Bekaa'ya sonra da Suriye sınırı yakınlarına çekileceğini söyledi.
*3 Nisan 2005: Suriye ile BM Suriye birliklerinin tamamının en geç
30 Nisan'da çekilmesi konusunda anlaştı.
*7 Nisan 2005: Suriye'nin doğudan çekilmesinin son aşaması başladı.
Aynı tarihte BM'nin Hariri cinayetinin uluslararası boyutta
soruşturulmasını öngören 1595 sayılı kararı kabul edildi.
*19 Nisan 2005: Lübnan'daki Suriye istihbaratının şefi General Rüstem Hazale, Lübnanlı liderlere resmen veda etti.
Şam yanlısı yeni başbakan Necip Mikati kısıtlı bir hükümet kurdu.
*25 Nisan 2005: Rüstem Hazale Lübnan'dan ayrıldı.
*26 Nisan 2005: Suriye'nin Lübnan'da 29 yıllık varlığına son vermesini simgelen resmi tören Rayak'taki askeri hava üssünde, her iki tarafın üst düzey askeri liderlerinin katılımıyla düzenlendi. Veda töreninin ardından, son Suriye birliği iki ülke sınırındaki Mesna geçiş noktasından sınırı geçerek ülkelerine döndü.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
