Ey yerliler! Siz gelmezseniz yabancılar bu kadar hisse senedini satamaz
Yabancıların borsadaki payları ocak ayındaki 806 milyon dolarlık alımlarıyla yüzde 65'e çıktı. Borsanın artık üçte ikisi yabancılara ait. Bu oran aynı zamanda yabancı payının en üst düzeyi. Bitişikteki tabloda görüldüğü gibi, 2002'de yabancıların İMKB'deki payları yüzde 40'a inmişken, iki yıllık süreçte bunu 25 puan artırarak yüzde 65'e çıkardılar. Kriz sonrası iki yıl üst üste yabancı alımlarına İMKB yabancı değil. Bitişikteki tabloda daire içine alınan yabancı payları, 1994 krizinde de böyle bir durumun yaşandığını gösteriyor. Yabancıların paylarının arttığı bir başka dönem 1999. Yani 1998 Rusya krizi sonrasındaki dönem.
Yabancılar kalıcı Rakamların ortaya koyduğu ise yabancıların İMKB'de kalıcı olduğu. Çünkü krizlerde borsa yabancılara istedikleri likidite imkanını vermiyor. Bunu ne 1991 Körfez Savaşı sırasında, ne 1994 krizinde, ne 1998 Rusya krizinde ve ne de 2001 krizinde verdi. Yabancılar sadece 2000 yılı ocak ayında 3.1 milyar dolarlık net kâr realizasyonuna gittiler. O da yerliler "gelecekteki mükemmel beklentileri" satın alırken, yani kriz sırasında değil. Buradan hareketle, durumun kötüye gitmesi halinde yabancıların Türkiye'den satıp çıkmalarının zor olduğu sonucunu çıkartabiliriz. Çünkü karşılarında satacakları yerli ayağı iyice zayıflamış ve tüm zamanların en düşük düzeyine inmiş. 18.88 milyar dolarlık yabancı portföyüne karşılık 10.21 milyar dolarlık yerli portföyü var. Dolayısıyla yabancı satışlarını yerliler karşılayamaz. O zaman da satış olmaz. Bu da yabancıları isteseler de istemeseler de Türkiye'de kalıcı olmaya itiyor. Tıpkı geçmişte olduğu gibi.
Sıcak tarafı az Borsaya yerliler güçlü bir şekilde akın etmedikten sonra yabancıların kâr realizasyonuna gitme şansları yok. Buradan hareketle hisse senedine giren yabancı sermayenin kısa vadeli olmadığı, dolayısıyla sıcak para tanımına pek girmediği sonucuna varabiliriz. Yabancı portföyünün en azından önemli kısmı piyasanın yapısından dolayı likidite edilip yurtdışına çıkarılamayacağı için, sıcak değil. Bunu öne sürerken, yabancılar içinde yerlileri hariç tutmak gerekiyor. Bunların etkisiyle zaten yabancıların toplam işlem hacmindeki payları yüzde 7-8'den yüzde 12-13 bandına çıktı. Bütün bu elemeleri yaptığımızda borsadaki yabancı sermayenin sıcak tarafının daha az olduğunu söylemek mümkün.
Yerliler seyretsin mi? İçinde yerli büyük al-satçıların da olduğu yabancı yatırımcılarla başlayan ve yabancıyla süren borsanın altıncı büyük çıkışında dolar bazında yüzde 377'lik getiri ile önemli bir aşamaya gelindi. Bu çıkış bundan sonra da yabancıların hakimiyetinde gitmeli ve sonuçlanmalı. Bu aşamadan sonra yerlilerin güçlü bir şekilde devreye girmesi büyüyü veya dengeyi bozar. Olaylı çığırından çıkartabilir ve yabancıların erken kâr realizasyonuna gitmelerine yol açabilir. Borsanın çıkışını seyretmek istemeyen yerlilerin bu işten zarar görmemeleri için, yabancıların taktik ve yöntemleri ile hisse senedine girmeleri sorun yaratmaz, çıkışı daha sağlıklı bir platoya oturtabilir.
Sonuç "Nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız başlayamazsınız" General S. Patton
