 21. yüzyılın ilk güneş tutulması
21. Yüzyılın ilk tam güneş tutulması 29 Mart 2006'da gerçekleşecek..
Güneş tutulması, Akdeniz, Orta Anadolu ve Karadeniz'de tutulma hattı içinde kalan 13 ilde tam, hat dışında kalan yerlerde ise parçalı tutulma şeklinde izlenebilecek.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü'nün internet sayfasından derlediği bilgiye göre, 20. yüzyılın son Güneş tutulması Türkiye'den 11 Ağustos 1999 günü izlenirken, bu yüzyılın ilk Güneş tutulması 29 Mart 2006'da izlenecek.
Genişliği yaklaşık 190 kilometreye ulaşacak tam tutulma hattı Dünya üzerinde kalabalık yerleşim bölgelerini kat edecek ve milyonlarca kişi tutulmayı izleyecek. Tam tutulma süresi yer yer 4 dakikaya kadar çıkacağından izlenmesi ilginç bir tutulma olacak. Bu tarihte Ay, Dünya ile Güneş arasına girerek Güneş'i tamamen örtecek.
Ay'ın gölgesi Türkiye saati ile 11.36'da önce Brezilya kıyılarına düşecek, daha sonra Atlantik Okyanusu'nu katederek saat 12.10'da Afrika kıyılarına ulaşacak. Afrika kıtası üzerinde tam tutulma; Gana, Togo, Benin, Nijerya, Nijer, Libya ve Mısır'dan izlenecek.
TAM TUTULMA HATTI İÇİNDE KALAN YERLER
Tam tutulma saat 13.54'ten itibaren Türkiye'den izlenilmeye başlanacak. Türkiye'de tam tutulma hattının dışında kalan yerlerde tutulma parçalı olarak izlenecek. Tam tutulma önce hattın üstünde yer alan Akdeniz kıyısındaki Kaş, Antalya ve çevresinde görülecek.
Ardından sırasıyla Karaman, Konya, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat, Sivas, Tokat ve Amasya ile çevrelerinden izlenecek ve son olarak Ordu ve Giresun'da görülecek. Ay'ın gölgesi saat 14.10'da Karadeniz'e düşecek, gölge yolculuğunu Gürcistan, Rusya ve Kazakistan üstünde sürdürdükten sonra gölgenin Dünya üstündeki yolculuğu saat
14.46'da bitecek. Tam tutulma son kez Moğolistan sınırında Güneş batarken izlenecek.
TUTULMA TÜRLERİ
Dünya, Ay ile birlikte Güneş çevresinde yörüngesel hareketlerini yaparken Güneş'e dönük yüzleri aydınlık, öbür yüzleri karanlıktır ve karanlık tarafta uzayda birer gölge konisi oluştururlar.
Ay'ın gölge konisinin Dünya üzerine düşmesi ile Güneş tutulması meydana gelir. Tam tutulma, parçalı tutulma ve halkalı tutulma olmak üzere, üç tür Güneş tutulması vardır.
Dünya üzerinde tam gölge konisinin içinde kalan yerlerdeki gözlemciler için Ay diski, Güneş'i tam olarak örter ve bir tam Güneş tutulması olur. Yarı gölge konisi içinde kalan bölgelerde, parçalı Güneş tutulması izlenir.
Ay, Dünya'dan çok uzak olduğu zaman tutulma konumu gerçekleşirse, koninin ancak uzantısı Dünya'ya ulaşabilir. Bu uzantı koni içinde kalan yerlerden, Güneş'in kenarı halka şeklinde görülür. Buna halkalı Güneş tutulması denir.
Bir tam Güneş tutulması anında, hava birden soğur ve gökte yıldızlar görünmeye başlar ve gök koyu mavi bir renk alır. Tam tutulma anında Güneş'in kenarına denk gelmiş bir Güneş patlaması gelişiyorsa bu patlamayı da izleme şansı olur.
|
