  |
|
Lenin ve devrimler
Berlin Duvarı'nın yıkılmasından sonra Doğu Almanya cephesini anlatan Wolfgang Becker'in "Elveda Lenin!" adlı filmini izlemiştim. Bu film beni Lenin'e daha fazla yaklaştırmıştı. İthaki Yayınları'ndan çıkan Edmund Wilson'ın başeseri 'Tarihi Yazanlar ve Yapanlar', Fransız Devrimi'nden Paris Komünü'ne ve 1917 Bolşevik Devrimi'ne dek uzanan bir zaman diliminde ortaya çıkan devrimci siyasetlere, devrimci şahsiyetlere ve fikirlere ilişkin heyecan verici bir değerlendirme sunuyor. Hem de Can Yücel çevirisiyle. "Lenin - Tarihi Yazanlar ve Yapanlar", 1 Eylül 1940'ta yayımlandı. Ancak bu tarih Rus Devrimi'nin entelektüel kökenlerine ilişkin bir kitabın çıkması için ideal bir zaman değildi. Bir ay kadar önce, Mexico City'de, Leo Troçki'nin başı bir buz baltasıyla parçalanmıştı. Bundan bir yıl kadar önce, Sovyetler Birliği, Nazi Almanyası'yla saldırmazlık anlaşması imzalamış, böylece Hitler'in Polonya'yı işgal ederek İkinci Dünya Savaşı'nı başlatmasına izin vermişti. 1934'te Sergey Kirov'un öldürülmesi üzerine Stalin, Sovyetler Birliği'ndeki siyasal muhalefeti sistematik biçimde fiilen tasfiye etmişti. Siyasal temizlik hareketinden hemen önce, beş milyondan fazla insanın ölümüne yol açan iktisadi kolektifleştirme programı başlatıldı. 1940'ta Sovyet komünizminin yarattığı düş kırıklığı batıdaki entelektüeller arasında hissediliyordu. Andre Gide, George Orwell ve John Dos Passos, çağdaş komünizmin vahşetine ve ikiyüzlülüğüne ilişkin birinci elden değerlendirmeler yazmışlardı; Gide ve Dos Passos Rusya'yı ziyaretlerinden, Orwell ise İspanya'ya gittikten sonra. Partisan Review, o sıralarda antikomünist solun yayın organı haline gelmişti. Bununla birlikte, "Lenin - Tarihi Yazanlar ve Yapanlar", büyük bir kitap olmasa da, önemli bir yere sahiptir. Yok olmuş bir dünyayı gün ışığına çıkarır. Marksizm moderniteye bir anlam kazandırdı. O, bilerek ya da bilmeyerek, bireyin biçimi ve hedefi, yörüngesi olan dramada rol oynadığını ve modernitenin bu dramanın sadece bir bölümünü oluşturacağını söyledi. Tarihsel değişim keyfi değildir. Sınıf çatışmasıyla oluşur; bir içsel mantığa bağlıdır. Bir sonuca işaret eder ve bu sonuç sınıfsız bir toplumun kurulmasıdır. Edmund Wilson'ın kitabı, Lenin'in politik duruşunu  son derece başarılı bir şekilde anlatıyor. Kesinlikle okuyun. Türkiye'de bir ucuz kitap daha bugün okurla buluşuyor... Everest Yayınları'nın, yazarları Perihan Mağden'in Radikal Gazetesi'ndeki köşe yazılarından derlediği "Korkma Bu Akşam Gelip Çalmam Kapını" adlı kitabının özelliği fiyatı. 1.5 milyon liradan (1.5 YTL) satılacak kitabın ilk baskısı 100 bin adet. Cezmi Örsöz'ün yeni kitabı da Gendaş Yayınları'ndan çıkıyor. Ucuz kitap kampanyasıyla 100 bin adet basılan çalışma 2 milyon 950 bin liradan piyasaya sürülüyor. "Ölürsem Beni Seninle Ararlar Şimdi" adını taşıyan kitap, "İşte o zaman, sevgili diye, dünya diye, hayat diye baktığınız her boşluğu artık sadece sizin o yaralı benliğiniz doldurur" diyor ve nereye gitse kendini kaybolmuş hissedenleri anlatıyor.
İRAN SİNEMASINA BAKIŞ
Agora Yayınları da İran sinemasını anlatan bir kitap yayımlıyor. Hamit Dabashi'nin hazırladığı "İran Sineması" hem bu ülkenin yedinci sanatının ayrıntılı bir okuması hem de bir övgü niteliğinde. Kitap, İran'ın moderniteyle karşılaşması ve sinemanın bu karşılaşmadaki rolü üzerinde yoğunlaşıyor. Abbas Kiyarüstemi, Muhsin Mahmeldaf, Beyzayi, Behmen Fermanara gibi İran sinemasının ilk ve son dönem yönetmenleri ve filmleri, ülkenin toplumsal, siyasal ve kültürel arka planıyla bir arada ele alınıyor. Yönetmenlerle röportajlar, fotoğraflar ve film analizlerinin de yer aldığı bu çalışma, uzun yıllar zor bir siyasetin içinde kalmış, bırakılmış bir ülkeyi, özgünlüğü ve şiirselliğiyle öne çıkan sineması aracılıyla daha yakından tanımamızı sağlıyor. Size söz edeceğim sonuncu kitap da İnkılap Yayınları tarafından çıkarıldı. "Hemen Git Çabuk Dön" Fred Vargas'ın kaleme aldığı bir polisiye. Paris 18. Bölge'de bir binanın 13 kapısına özenle işaretlenmiş ters 4 rakamı. Ve reklamın altında şu harfler; CLT. Komiser Adamsberg bu işaretlerin fotoğrafını çekiyor ve tereddütle, "Bu işaretler bir grafitti mi yoksa asırlardan beri süren tehditlerden bir başkası mı?" diye düşünüyor. Devamı kitabın sayfalarında... Vargas'ın yayınevinden çıkan diğer kitapları ise, "Mavi Çemberli Adam" ve "Tersine Adam".
Sayım Çınar
|
