kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Etkinlikler
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cuma
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Refik Durbas @ SABAH
 

Nobel'in gizemi

Alfred Nobel'in kurucusu olduğu ve "hiçbir milliyet mülahazası olmaksızın" 1901 yılından beri verilen "Nobel Ödülleri", dünyada en çok konuşulan ödüllerin başında gelmekte... Ama doğrusunu söylemek gerekirse ödüller dağıtılırken "Kriterleri nedir?" sorusunun yanıtını kimse pek doğru dürüst verememekte... On yıl kadar önce Türkiye Yazarlar Sendikası yönetim kurulundayken bir İsveç ziyaretinde merak edip ödüllerin dağıtıldığı mekanı ziyaret etmiş, yine de "kriter"in esrarını çözecek doyurucu bir cevaba ulaşamamıştım. Söylenen şuydu: İsveç Bilimler Akademisi'nin üyesi yaklaşık yüz kişi, ödüle aday kişiyi en az beş yıl izlemeye alıyor, bütün yapıtlarını ya da yaptıklarını inceledikten sonra mesela tek kitabına değil de hayatı boyunca bir bütün olarak yazdıklarına ödülü veriyor. Dominique Roux, "Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları" arasında Mehmet Ali Kılıçbay'ın çevirisiyle çıkan "İktisadın Nobeli" başlıklı çalışmasında Nobel Ödülü alan iktisatçıların kısa hayat öyküleriyle iktisat bilimine yaptıkları katkıları anlatırken ödülün bu "kriter gizemi"ni bir nebze olsun açıklamaya çalışıyor.

EN BÜYÜK ÖDÜL BARIŞA
Bilindiği gibi Nobel Ödülleri, Alfred Nobel'in ölüm tarihi 10 ekimde Stockholm'de fizik, kimya, tıp, edebiyat ve ekonomi; Oslo'da da "barış" adına verilmekte... A. Nobel, 27 Kasım 1895'te düzenlenip imzalanan ve 30 Aralık 1897'de Stockholm'de açılan vasiyetnamesinde ödülün kriterlerini şöyle açıklıyordu: "Sermaye, vasiyetnamemi yürütecek kişiler tarafından çok güvenilir plasmanlar halinde yatırılacak ve faiz, her yıl, bir önceki yıl esnasında insanlığa en büyük yararı dokunmuş kişilere ödül olarak dağıtılacaktır. Bu faiz beş eşit parçaya bölünecek ve şu şekilde dağıtılacaktır: Fizik, kimya ve fizyoloji veya tıp ödülleri, en önemli keşfi yapmış olana verilecektir. Barış ödülü, halkların kardeşliği, sürekli orduların kaldırılması veya azaltılması ve barış kongrelerinin kurulması ve yaygınlaştırılması konularında en çok veya en iyi çalışana verilecektir." Dominique Roux, ilginç bir eksikliğe de dikkat çekiyor: Nobel Ödülleri içinde matematiğin bulunmamasını nasıl açıklamalı? "Çoğunlukla ileri sürülen neden şudur" diyor Roux, "A. Nobel matematik ödülünü istememiştir, çünkü karısı, bazen de metresi olduğu söylenilen bir kadın onu aldatmış veya dönemin ünlü bir matematikçisi olan Gosta Mittag - Leffler'in uğruna terk etmiştir." Roux'un da altını çizdiği gibi elbette bu hikaye hiçbir tarihsel gerçekliğe dayanmamakta... Asıl nedeni mi? O da ödüllerin gizemi misali "İktisadın Nobeli" kitabının sayfaları arasında kalsın...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Yaz bitti...   / 17-10-2004
 Para, el kiri mi?   / 10-10-2004
 Şair, şiirin nerede?   / 03-10-2004
 Müzik yelpazesinde Türk popu   / 26-09-2004
 Bir eylül hikayesi   / 19-09-2004
 Anneler bilir ölümü...   / 12-09-2004
 Dikili'de "barış" festivali   / 05-09-2004
 Kentler ve edebiyat   / 29-08-2004
 Şiir ve ihanet   / 22-08-2004
 Nobel'in gizemi   / 15-08-2004
    Aktüel Pazar Yazarlar
    Güncel
  » Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
ALİ POYRAZOĞLU
Aman ruhunuzu üşütmeyin
Efendim, ben sürekli "Büyük...
REFİK DURBAŞ
Çobandede köprüsünü tıraş kimin...
GÜNTAY ŞİMŞEK
THY-özel sektör rekabeti
Geçen haftayı Amerika'daki...
Sağlığa giden yol çinkodan geçiyor
Sağlığa giden yol çinkodan geçiyor
Çinkonun hormon metabolizmasına önemli katkısı olduğu gibi, ruhsal...
Göğüs estetiğinde bir ilk
Göğüs estetiğinde bir ilk
Doç. Dr. Mehmet Bayramiçli'nin uyguladığı yeni bir yöntemle, meme...
Onlar İçin Hiçbir Şey Aynı Kalmadı
Eşi Kerem Yılmazer'i 21 Kasım'da Levent'teki HSBC Bankası'na...
Sekiz yaşındaki kızımın çeyizini bile hazırlamıştım
Bet-İsrael Sinagogu'ndaki patlamada kızını ve annesini kaybeden Tily...
Kültür kriter olsaydı AB tam bir hayaldi
Türkiye'nin kültür haritası, AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında sınıfta...
Şarkılar bebekler için
Ünlü şarkıcı Celine Dion, bebeklerini müzik ile büyütmek isteyen, günümüz...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.