Kritik ziyaret

Avrupa Komisyonu'nun raporunu açıklamasına bir ay kaldı. Raporun içeriği ve üslubu hem piyasalara hem de siyasete yeni bir yön verebilir. Dün Türkiye'ye gelen Komisyon'un genişlemeden sorumlu üyesi Günther Verheugen rapor için son verileri topluyor.
Raporda Türkiye'nin 1999 Aralık ayından bu yana AB'ye uyum sürecinde kaydettiği tüm gelişmeler değerlendirilecek ve bir de tavsiye yer alacak. Rapor, 17 Aralık'taki AB zirvesinden Türkiye'ye tarih çıkması konusunda belirleyici olacak.
Verheugen'in temasları, bu nedenle, çok önemli. Eğer kafalarında Türkiye'yi oyalamak gibi bir şey varsa bunu haklı kılacak gerekçeleri bu ziyaret sırasında bulacaklardır. Aynı şekilde komisyonda Türkiye lehinde bir hava varsa bu hava Verheugen'in üç günlük ziyareti sırasında pekişebilir. Raporu yazacak olan komisyonda Türkiye'ye yeşil ışık yakılması konusunda ciddi tereddütleri olan üyeler bulunuyor. "Size söz veriyorum, objektif bir rapor olacak" diyen Verheugen'in Türkiye'deki izlenimleri bu üyelerin ikna edilmesinde önemli rol oynayabilir.
Türkiye AB ile ilişkilerinde tarihi bir eşiğe geldi. Bu aşamada AB'nin eline bizi geri çevirecek bir koz vermememiz gerekiyor. Ancak kendimizi de oldukça iyi tanıyoruz. Aklın kolayca almayacağı türden hatalar yaparak işimizi zorlaştırma konusunda garip bir yeteneğimiz var. Örneğin zina konusu. AB'ye üyelik fikrine kendisini ve siyasi kaderini bu kadar bağlamış bir hükümetin hiç gereği yokken, tabanını hoşnut etmek uğruna 6 Ekim öncesi zina konusunu ortaya atmasının arkasındaki mantığı anlamak zor. Oysa aynı hükümet daha birkaç hafta önce 6 Ekim öncesi Avrupalıların ekonomiyle ilgili endişelerini gidermek için tabanını kızdırmak pahasına IMF ile yeni bir stand-by niyetini açıklamıştı.

AB'ye katılım süreci
Her ne kadar Verheugen meclis sürecinde olduğu için zina konusunda görüş belirtmese de AB'nin zina konusunda yapılmak istenen düzenlemeyi uygun bulmadığını duyuyoruz. Aynı şekilde hala devam ettiği iddia edilen işkence uygulamaları da başımızı ağrıtabilir. Verheugen'in dediği gibi eğer AB işkencenin hala devam eden bir uygulama olduğu izlenimi edinirse bunun çok ciddi etkisi olur.
Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinde eksiklikleri olduğu bilinmeyen bir şey değil. Örneğin bölgelerarası gelişmişlik düzeyleri arasındaki farklılık AB'ye girmemizi imkansız kılacak kadar yüksek. Ancak bu tip sorunların önemli bir kısmı AB'ye katılan diğer ülke örneklerinde olduğu gibi en az 9-10 yıl sürmesi beklenen müzakere sürecinde giderilebilir. Bizim yapmamız gereken müzakere tarihi almaya yaklaştığımız şu günlerde hata yapmamak ve komisyondaki Türkiye karşıtlarının elini zayıflatmak. AB'den çıkacak sonucun iç ve dış kamuoyunda olumsuz algılanması hem piyasaları hem de siyasi istikrarı etkileyecek bir süreci başlatabilir. Böylesi bir riskin hükümeti daha dikkatli davranmaya zorlaması lazım.