Türkiye, İran'ın Avrupa'ya transit doğalgaz ihracı isteğine karşılık, bu ülkeden aldığımız gazın fiyatında indirim isteyecek. TAV ve Turkcell'in İran'daki yatırımlarına ilişkin sorunlar da ele alınacak.
Geçtiğimiz hafta AB lobisi için Fransa'da temaslarda bulunan Başbakan Erdoğan'ın bu haftaki durağı İran. Bugün İran'a gidecek olan Erdoğan, İran doğalgazının Avrupa'ya taşınması ile Turkcell ve Tepe-Akfen-Vie (TAV) Grubu'nun İran'daki sorunlarına eğilecek. Üç gün sürecek temaslarında ekonomik sorunların yanı sıra iki ülke arasında ortak yatırımlar, siyasi, kültürel ve sınır güvenliği konuları ele alınacak. Türkiye'nin komşu ülkeyle 10 milyar dolarlık dış ticaret hacmine ulaşmayı hedefliyor. İran ile Türkiye arasındaki ekonomik ilişkiler, TAV Grubu'nun yapımı ve işletmesini aldığı Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı'nda İran Hükümeti'nin tutumu nedeniyle gerilmişti. İran Hükümeti, havalimanı inşaatını yapan TAV'ın işletme hakkını elinden almıştı. İran, TAV ile birlikte ülkenin ikinci büyük GSM operatörü olma yolunda ilerleyen Turkcell'i de 'Yahudi sermayesi ile ilişkileri' olduğu gerekçesi ile incelemeye aldığını açıklamıştı.
KİLİT KONU DOĞALGAZ Ancak hiç kuşkusuz İran ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin ana maddesini doğalgaz oluşturuyor. Türkiye bu ülke ile 8 Ağustos 1996 yılında 25 yıllık doğalgaz alım anlaşması imzalamış, bu süre içinde de 10 milyar metreküp doğalgaz alacağını taahhüt etmişti. 2003 yılı sonu itibariyle İran'dan 3.5 milyar metreküp doğalgaz alan Türkiye, bu yılın ilk altı aylık döneminde de 1.834 metreküplük alım yaptı. Ancak, en büyük sorun İran doğalgazının, Türkiye'nin boru hattı aracılığı ile satın aldığı en pahalı gaz olması. Petrol fiyatına bağlı olarak değişen doğalgaz alım fiyatlarının 2004 sonu itibariyle Erdoğan, Rusya'dan alınan doğalgazda fiyat indirimi için Gazprom şirketi ile yürütülen müzakereler sonucunda sağlanan indirimi, İran'dan da talep edecek. Seyahatine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler'i de beraberinde götürecek olan Erdoğan, İran ile "fiyat ve miktar pazarlığı" yapacak. Burada Türkiye'nin elindeki koz İran'ın, doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya ihraç etmesi isteği olacak. Türkiye'nin transit doğalgaz geçişine karşılık Türkiye'nin de satılan gazda indirim isteyeceği belirtiliyor.
BOTAŞ DA KATILACAK BOTAŞ Genel Müdürü Mehmet Bilgiç'in de katılacağı ziyarette, İran gazı ile ilgili bir süredir yürütülen pazarlıklardan sonuç alınması bekleniyor. İran doğalgazının ucuzlatılması amacıyla başlatılan müzakere sürecinden bir sonuca alınamaması üzerine, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı uluslararası tahkime başvurmuştu. Hükümet, İranlı yetkililerle fiyatın indirilmesi konusunda bir mutabakata varılması durumunda tahkim başvurusunu geri çekmeyi planlıyor.
SİYASİ KONULAR Bölgesel konuların da görüşüleceği ziyarette, İsrail-Filistin sorunu, Irak'ın durumu gibi konular masaya yatırılacak. PKK/Kongra-Gel'in İran tarafından terörist örgüt ilan edilmesi konusundaki beklentiler de muhataplara iletilecek.
