kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Euro 2004
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Abdurrahman Yildirim @ SABAH
 

Borsa devrimi, yatırımcıların yanısıra IMF'yi, programı ve işsizi de kurtarır

SPK'da Ali İhsan Karacan, İMKB'de de Tuncay Artun döneminin son bulduğu 1997 yılından bu yana sermaye piyasasında yeni bir şey yapılmadı. Ekonomi krize girdi, şimdi yeniden yapılanıyor. Bankalar battı, ortaya yeni bir yapı çıkmakta. Ama sermaye piyasasında çıt yok. Hatta bankaları yeniden yapılandırırken sermaye piyasasının temeli dinamitlendi. Bu anlamda bankalar da, ekonomi yönetimi de, IMF de bindikleri dalı kestiler. Programı uygularken parlak bir başarı elde etme fırsatını kaçırdılar. Sonuna yaklaştığımız ekonomik programın beş temel ayağından üçünde net başarı sağlayamadılar. Bunu biraz açayım.
2001 yılında yürürlüğe konulan ekonomi programının en önemli amacı, enflasyonu düşürmekti. Merkez Bankası'na bağımsızlık verilerek bu hedef tam olarak tutturuldu.
İkinci amaç, kamu borçlarını kontrol altına almaktı. Bunun için kamu kesimi yüzde 6.5 faiz dışı fazla verecekti. Bu da, kısmen sağlandı.
Üçüncü ayakta, banka kesiminin yeniden yapılandırılması geliyor. Burada henüz yolun yarısındayız. Kamu bankalarının özelleştirilmesi duruyor. Bir de, özel bankalara istenildiği ölçüde likit sermaye henüz konulamadı. Sermaye piyasası canlı olsaydı bu pekala sağlanabilirdi.
Dördüncü ayak, kamuda reformda belli ölçüde mesafe sağlandı. En büyük eksiklik ise özelleştirmede.
Burada da borsanın yeterince canlı olmaması özelleştirmede başarıyı engelledi.
Son ayak, özel sektörün yeniden yapılanarak 2001 krizi sonrasındaki yeni ortama ayak uydurmasıydı. Şirketler reel ücretleri düşürerek ve teknolojik yatırımlar yaparak verimlilik artışına gitti. Ama mali bünyelerinde fazla bir değişiklik yok. Sanayi kesiminin yeniden yapılanma için 10 milyar dolarlarla ifade edilen uzun vadeli kaynağa ihtiyacı olduğu hesaplanıyor. Halka arz yapmak için şirketler kuyrukta. Ama piyasada alıcı yok. Devlet de özelleştirmedeki kamu şirketlerinin hisselerini Türkiye Borsası'nda halka arzedemiyor, ABD borsasına götürüyor. Özel sektör uzun vadeli kaynak yokluğundan dolayı yeni yatırım
yapamıyor. Bu nedenle programın yürütüldüğü dönemde Türkiye'de işsizlik arttı.

IMF ajandası-
Sonuna yaklaştığımız ekonomik programın son üç ayağındaki eksikliği sermaye piyasasının anılan dönemde gerilemesinden kaynaklanıyor. Hem bankaların özsermaye artışına gidememesi, hem özelleştirme yapılamaması, hem de şirketlerin halka arz yoluyla sermayelerini güçlendirememeleri sermaye piyasasının yetersizliğinden. Programın beş ayağından üçünün yarım kalması, aynı zamanda 2005 Şubat'ı sonrasında IMF ile yola devam etme zorunluluğunun nedenlerini oluşturuyor.
Bunu IMF'nin görmesi zor. Çünkü bu kurumun asıl misyonu ödemeler dengesinde sorun çıkmaması.
Uluslararası Para Fonu'nun adında zaten para kelimesi var, ama sermaye kelimesi yok. Onun için IMF heyeti Türkiye'ye geldiğinde bankaları ziyaret ediyor, Bankalar Birliği'ne gidiyor ama SPK'ya veya borsaya gelmiyor. Türkiye'den de birileri çıkıp bunu IMF'nin ajandasına sokamadı ki, piyasanın yeniden yapılanması zamanında gerçekleşsin. IMF'nin kulağı delinsin.
Temiz sayfa açma-
Sermaye piyasası ayağını zamanında revize edemediğimiz için, artık durumu devrim niteliğinde değişiklikler kurtarır. Tıkanıklığa yol açanların bu tıkanıklığı aşmaları elbette beklenemez.
Sorunun parçası olanlar sorunun çözümleyicisi olamazlar. Bunu ancak bu piyasanın devrimcileri yapar. Bir kaç kişiyi devirmekle de sorun çözülmez. Çözüm yeni bir düzeni kurmaktan ve sermaye piyasasında temiz bir sayfa açmaktan geçiyor.
Bu piyasanın içindeki aracılar, yatırımcılar, şirketler, kamu kesimi ve ekonomi yönetimi ya sermaye piyasasını büyütmenin yolunu bulacak, bunun koşullarını sağlayacak, tıkanıklığı aşacak ve hayatta kalacaklar. Bu durumda Türkiye ekonomisi, para piyasası yanında sermaye piyasasının da üzerinde çift ayaklı olarak yoluna daha sağlam ve hızlı devam edecek.
Ya da piyasanın tarafları ve yararlananları sorunu çözmede ve devrimi yapmada başarısız kalacak ve batacaklar. Bu durumda ekonomi yoluna tek ayakla devam edecek.
Sonuç- "Ya yapalım, ya ölelim!" Burns

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 AB heyecanı ve IMF anlaşmasıyla bonoya, borsaya ve arsaya devam   / 07-07-2004
 İşin düğümü yılın sonunda   / 06-07-2004
 Parlak bir yarım yıl daha   / 05-07-2004
 Büyümede madalyonun öteki yüzü   / 02-07-2004
 İşsize çare olmayan büyümeden istihdam yaratan büyümeye doğru   / 01-07-2004
 Sermaye piyasasında devrimin önemi   / 30-06-2004
 Borsa Fonu, yatırımcının hakkını da savunursa başarılı olur   / 29-06-2004
 Yeni düzen kuramamış borsayı kurtarmaya AB heyecanı yeter mi?   / 28-06-2004
 Borsa devrimi, yatırımcıların yanısıra IMF'yi, programı ve işsizi de kurtarır   / 25-06-2004
 Virmanı kısıtlama, manipülasyonu azaltır   / 24-06-2004
İLKER SARIER
Borç ödeme etiği
Borçlulara yönelik cezai tedbirleri...
SERVET YILDIRIM
Büyüme istihdama niçin yansımıyor?
İşadamları...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Türkiye'yi etkileyecek olay yığılması eylülden ekime...
Kaç yaşına kadar yaşayacaksınız
Bilimadamları tarafından yapılan bir araştırmaya göre dünyada en uzun...
Mahkeme affetmedi
Bankamatikten çektiği parayı sayan Sibel Ertok'un parasını çalan...
IMKB
E: 18,297 D:% 0.32
DOLAR
S: 1,445,000 D:% 0.14
EURO
S: 1,785,000 D:% 0.85
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.