Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye'deki kayıtdışı ekonominin boyutlarını araştırdı. IMF uzmanları, Türkiye için çarpıcı bir saptamada bulundu ve "Hangi yöntemle hesaplanırsa hesaplansın Türkiye'de kayıtdışı ekonomi gerçekten büyük" dedi. IMF'nin tahmini, kayıtdışılığın Gayri Safi Milli Hasıla'nın (GSMH) yüzde 60'ına ulaştığını ortaya koydu. Bu tutarın 2001 yılı değeri 89 milyar dolarken, güncelleştirilmiş 2003 yılı değeri ise 128 milyar dolar olarak hesaplandı. IMF heyeti, Türkiye'deki kayıtdışı ekonomiye ilişkin ölçümünü hem geçmiş yıllardaki krizlerin etkilerini dikkate alarak hem de 4 ayrı yöntemi kullanarak yaptı. Bu arada ekonomik canlılığın en belirgin göstergesi olan KDV'de muhtemel kaçağın tutarını da gözönünde tuttu. IMF uzmanları, kayıtdışı ekonominin büyüklüğünü şöyle saptadı:
* Elektrik tüketimindeki artışın GSMH'deki artışla aynı olacağı varsayımıyla kayıtdışı ekonominin 1996 ve 2001 yılları arasında yüzde 30 artmış olduğu söylenebilir.
* Vergi denetim verileri kullanılırsa 2001 yılında kayıt altına alınmayan ekonomi GSMH'nin yüzde 60'ı olarak kabul edilebilir.
* Sosyal güvenlik kurumlarına kayıtlı istihdam ile hane işgücü istatistikleri arasındaki fark incelenirse 2001'deki fiili istihdamın, resmi istihdam rakamlarından yüzde 50 daha fazla olduğu sonucuna varılabilir.
* Sonuç olarak, "Vergi denetiminden, istihdam verilerinden ve elektrik kullanımından ulaşılabilecek sonuca göre kayıtdışı ekonominin, resmi ekonominin üçte biri ile yarısı arasında bir boyuta eriştiği kabul edilebilir." IMF heyeti, aynı zamanda 1996 verilerinden KDV'de muhtemel kaçağıda tahmin etmeye çalıştı. Tahmini ve gerçekleşen KDV geliri arasındaki fark, KDV'deki kaçağın boyutunu yaklaşık olarak gösterdi. KDV kaçağı ekonomideki genel kayıtdışılık için veri olarak kullanılabilir.
