kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Servet Yildirim @ SABAH
 

Petrol şoku

Petrol fiyatları dünya ekonomilerinin üzerine kabus gibi çöktü kaldı. ABD'de ham petrolün varil fiyatı 40 doların üzerinde seyrediyor. Bu nedenle sadece biz de değil, neredeyse tüm borsalarda hisseler baskı altında ve tahvil fiyatları düşüyor. Eğer fiyatlar böylesine yüksek düzeyde kalmaya devam ederse dünya ekonomilerindeki büyüme potansiyeli bundan kesinlikle olumsuz etkilenecektir.
Suudi Arabistan'ın petrol üretimini artırma çağrısına rağmen fiyatlarda arzulanan yumuşama bir türlü gelmiyor. Yumuşama bir yana 50 doların bile görülebileceğini söyleyenler var. Bu çok abartılı bir tahmin olabilir ancak gerçekçi olmasa bile insanları tedirgin etmeye yetiyor.
Çünkü petrol fiyatlarındaki artış mevsimsel olarak petrol talebinin düşmeye başladığı yılın ikinci çeyreğinde geldi. Şimdi herkes, "Talebin düşük olduğu ikinci çeyrekte fiyatlar böylesine artarsa, talebin mevsimsel olarak artmaya başladığı dördüncü çeyrekte ne olur?" diye sormaya başladı.
Ekonomiyi zorlaştırıyor
Gelişmeler yıllık 25 milyon tonluk tüketiminin çok büyük bir bölümünü ithal eden ve petrolde dışarı bağımlı bir ülke olan Türkiye'yi yakından ilgilendiriyor. Artan petrol fiyatları ekonomi yönetiminin işini zorlaştırıyor. Petrol Ofisi Genel Müdürü Ertuğrul Tuncer, dün Reuters'e yaptığı açıklamada petrol fiyatlarında varil başına 5 dolarlık artışın Türkiye'nin yıllık ham petrol faturasını bir milyar dolar artırdığını söylemiş.
Eğer fiyatlar çok kısa bir süre içinde gerilemezse mevcut fiyatlarla ödemeler dengesine 1.5 milyar dolarlık hatta daha da fazla bir yük gelebilir. Bakın bizim gibi net petrol ithalatçısı olan ABD'ye. Dün açıklanan rakamlara göre Martta Amerikan dış ticaret açığı beklenenin çok üzerinde yüzde 9.1'lik rekor bir artış ile 46 milyar dolar oldu. ABD ekonomisinin yaşadığı boyutta olmasa da Türk ekonomisi de petrol fiyat şoku yiyebilir.
Olayın bir de enflasyon boyutu var. Eğer artan dış fiyatlara bağlı olarak içerde petrol fiyatları artırılırsa bu etkisini doğrudan ve dolaylı olarak çok kısa bir süre içinde fiyat endekslerinde gösterir. Türkiye uluslararası fiyat hareketlerine rağmen içeride fiyatları artırmayıp idare etme yoluna giderse o zaman akaryakıttan alınan vergiyi indirmek zorunda kalır. Bu da programın temel ayağı olan kamu maliyesine yük getirir.
Arabistan'dan iyi haber
Dünyanın en büyük petrol üretici konumundaki Suudi Arabistan'ın üretimi artırabileceğini açıklaması iyi bir haber. Suudiler kotaların günde en az 1.5 milyon varil artırılmasından yanalar. OPEC bu öneriyi 22-23 Mayısta tartışacak ve 3 Haziranda karara bağlayacak. O zamana kadar fiyat baskısı sürebilir.
Türkiye'nin petrol fiyatlarındaki bu trendi değiştirebilecek gücü yok. Böylesine önemli bir dış şokla karşılaştıktan sonra atılacak en akıllı adım ekonomiyi politik ya da ekonomik yeni diğer şoklardan uzak tutmak. Aksi takdirde örneğini son günlerde yaşadığımız gibi beklentiler hızla kötüye dönebilir.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Ek tedbirler   / 01-06-2004
 Bu gizliliğe gerek var mı?   / 29-05-2004
 Tüpraş'ta yapılan hata   / 27-05-2004
 Türk Telekom için zor dönem   / 25-05-2004
 Futbola akan kaynağa yazık   / 22-05-2004
 Güçlü ekonomi bakanlığı   / 20-05-2004
 Yeni bir stand-by mı?   / 18-05-2004
 Takas rahatlattı, YÖK hâlâ geriyor   / 15-05-2004
 Petrol şoku   / 13-05-2004
 Dolar nereye gider?   / 11-05-2004
YAVUZ SEMERCİ
Ahmet Ertürk
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Başkanı...
SERVET YILDIRIM
Danışıklı dövüş
Çok üzerinde durulmadı ancak...
GÜNTAY ŞİMŞEK
Kamu menfaati yutturmacası
TÜPRAŞ özelleştirilmesi yılan...
Burçin'in ahı yerde kalmadı
Eroinden ölen Burçin'e saldırıp, hapis cezası alan firari Aşkın Solak...
Uçağın battaniyesini bir yıl sonra iade etti
Türkiye'ye geçtiğimiz yıl tatil için gelen Güney Kore...
Nilüfer'le 20 yıl öncesine
Nilüfer'le 20 yıl öncesine
Kayahan'ın "Her şeye benim şarkılarımla sahip oldu" sözleriyle telif...
'Aramızda uçurumlar var'
'Aramızda uçurumlar var'
Özcan'ın yeni albümünün çıkmasına birkaç hafta kaldı. Önce kostüm...
IMKB
E: 17,708 D:% 3.89
DOLAR
S: 1,496,000 D:% -0.99
EURO
S: 1,830,000 D:% -0.97
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.