kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Dosyalar
    Arşiv
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Çizerler
    Kampüs
Bizimcity
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Yavuz Semerci @ SABAH
 

Emir yüksek yerden

Tüketici kredileri patladı mı? Hiç çevrenizde gözlem yap- maya çalışmayın. Rakamlar kredi kartları hariç tutulduğunda, tüketici kredilerindaki bir yıllık artışın yüzde 341 olduğunu gösteriyor. Yani 3 katrilyon liradan, 13 katrilyon liraya tırmanmış.
Kredi kartları ile yapılan alışverişte ise makoranlar söz konusu. Geçen yıl 4.2 katrilyon lira olan kredi kartı kullanım hacmi, bu yıl
7.8 katrilyon liraya ulaşmış. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, tüketici kredilerindeki artış trendinin hızlı bir tempo göstermesi.
En fazla kredi (5.4 katrilyon lirayla) otomobil alımında kullanılmış. Ekonomi bürokratlarını korkutan ve 'ekonominin soğutulması için düğmeye basılmalı' dedirten temel rakamlar böyle...

***

Kredinin kamu ve özel sektör bankalarına dağılımı dikkat çekici. Yaklaşık 20 katrilyon liralık kamu kurum ve kuruşlarına ait mevduatı (sıfır faizli) kontrol eden Halk ve Ziraat Bankası, düşük faiz oranlarıyla tüketici kredi miktarlarını patlatmış. Tablodan da izleyebilirsiniz. Bir önceki yıla göre bu bankaların tüketici kredileri miktarları yüzde 502 oranında yükselmiş.
Rakamlara devam etmeden önce, bir noktanın altını çizmek lazım. Kamu bankalarının özelleştirilmesi gerektiğini ileri süren tez, kamu bankalarının siyasi otorite ile bağlarını işaret ederek, bu ilişkinin piyasayı bozucu etkisine dikkat çeker.
Özel sektöre göre, maliyeti düşük mevduat toplayabilen (kamudan) bu bankalar, kâr-maliyet dengesine önem vermeyen bir fiyatlama ile piyasaya giriyor. Ve bu haksız rekabetten dolayı kâr ediyor. Birinci çarpıklık bu. İkincisi ise hükümetler kamu bankalarından ellerini çekemiyor. Örneğin tüketici kredilerindeki artıştan endişe eden hükümet, kamu bankalarına "kredi vermeyi durdurun" talimatı verebiliyor. Nitekim, bu bankalar kredi vermeyi durdurdu. Şimdi hükümet böyle bir emir vermediğini ileri sürebilir. O zaman, kamu bankaları hangi parametreyi dikkate alarak bu tip bir karar almış olabilir ki? Verdikleri toplam kredi miktarı henüz 4 katrilyon lira. Bu bankaların aktif büyüklükleri ise 80 katrilyon. Yani aktif büyüklüklerinin yüzde 5'i kadar bile kredi kullandırmamışlar. Niye ürkmüş olabilirler ki?
Bu örnek bile siyasi otoritelerin ekonomik istikrar için kamu bankalarını bir manivela gibi kullandıklarını gösteriyor. Geçmişte ortaya çıkan 22 milyar dolarlık kamu görev zararlarında benzer iyi niyetli yaklaşımlar etkili olmuştu.

***

Ayrıca Ziraat ve Halk Bankası'nın gerçek anlamda bankacılık yapmadıkları ortada. 58 katrilyon liralık mevduata karşılık, kullandırdıkları toplam kredi miktarı (tüketici ve ticari krediler dahil) sadece
10.7 katrilyon lira. Yani topladığı her 100 liralık mevduatın sadece 20 lirasını kredi olarak kullandırıyor. Her 20 liranın da 10 lirası tüketici kredisi. Kredilerin aktif büyüklüğe oranı sadece yüzde 12.
Özel sektör bankaları ise, 85 katrilyon liralık mevduatın, 44 katrilyon lirasını ekonomiyi büyütecek firmalara ve tüketimi canlandıran bireylere veriyor. Yani oran yüzde
51. Toplam kullandırılan kredilerin, aktif büyüklüklerine (135 katrilyon lira) oranı ise yüzde 32.
Kamu bankaları topladıkları parayı ne yapıyor? Topladıkları mevduatın 37 katrilyonu devlet iç borçlanma senetlerine park etmiş durumda. Yani devletin tahsildarı gibi çalışıyorlar. (Tabii görev zararları için verilen DİBS'ler de bu miktarın içinde.) Biliyorum, ağır ve rakamlarla dolu bir yazı oldu. Bazen rakamları da konuşmak gerekiyor.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Türk Silahlı Kuvvetleri   / 16-05-2004
 Emir yüksek yerden   / 13-05-2004
 Havuz bozulur mu?   / 12-05-2004
 5 bin 489 dolar milyoneri var...   / 07-05-2004
 Korkuyoruz...   / 06-05-2004
 Schröder mi haklı köpek mi?   / 28-04-2004
 Hakemliği bırakabilirim!   / 25-04-2004
 Körler sağırlar birbirini ağırlar   / 22-04-2004
 Amerika'da yatırımcı olmak!   / 21-04-2004
 Ya Doğan Grubu binlerce yatırımcısını ya da yöneticileri Aydın Doğan'ı yanıltıyor!   / 18-04-2004
YAVUZ SEMERCİ
Hakem-Ulusoy ilişkisi kopuyor!
Türkiye Futbol...
İLKER SARIER
İşsizlik "loto"su!
Sağlıklı bir insanın işsiz kalması...
SERVET YILDIRIM
Yeni bir stand-by mı?
IMF ile Şubat 2002'de...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Belirsizlik dönemine en uygun seçenek değişken faizli...
Hedefte iki ünlü isim daha vardı
Dost Tarikatı lideri ile eşini öldürdükleri gerekçesiyle sorgulanan...
Savaşın çocukları dostluk için geldi
Iraklı 12 çocuk 19 Mayıs Dostluk Maçı'nda Türkiyeli çocuklarla maç...
Sosyete Bodrum'a akın etti
Sosyete Bodrum'a akın etti
İlk butik tatil köyü olma özelliğiyle geçen yıl açılan ve sosyetenin...
Türban yaza hazır
Türban yaza hazır
Tekbir Giyim 2004 ilkbahar-yaz koleksiyonunu bir defileyle sundu. 130...
IMKB
E: 15,922 D:% -3.68
DOLAR
S: 1,535,000 D:% 0.33
EURO
S: 1,846,000 D:% 1.74
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.