kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Bilgi ve Yaşam
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Emre Akoz @ SABAH
Fax:
0212 354 36 19
 
Halilzad'ın itirafı
Sema ve Mercan Dede
'Vertigo' muhabbeti

Halilzad'ın itirafı

Bundan bir yıl kadar önce, şöyle demiştim: "ABD, Irak'a demokrasi götüremez... Türkiye, Ortadoğu'ya model olamaz."
Bazıları itiraz etmişti: "ABD, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Japonya'ya, Almanya'ya demokrasi götürdü. Aynı şeyi Irak'ta niye yapmasın?" (Tabii böyle nötr bir biçimde değil, 'çok bilmiş' ve 'Sen ne anlarsın' edasıyla dile getirmişlerdi fikirlerini.)


Neyse... Geldik bugüne. Bush'un Afganistan Özel Temsilcisi ve Ortadoğu danışmanı Zalmay Halilzad ne demiş? Özetle şöyle: "Ortadoğu ülkelerinde laik-demokratik bir düzeni kurmak çok zor. Ne şartları buna uygun, ne de Atatürk gibi liderleri var."


Soru şu: Nasıl olur da, Halilzad'ın itirafından çok önce, benim gibi politikayla fazla ilgisi olmayan bir gazeteci bunları yazabildi?
Çok basit: Demokrasi ve laiklik daldaki meyve değil ki toplayıp yiyesin. Her iki kavramın da toplumsal ve tarihsel temelleri var. Demokrasinin kurulması için devletten az çok ba- ğımsız hareket edebilen bir burjuva sınıfının olması gerekiyor. Laikliğin yerleşmesi için de, tersine, dini liderlerin devlete kafa tutacak güçte olmaması şart. Ne var ki Ortadoğu ülkelerinde bu ortamı bulamıyoruz.
Peki Türkiye nasıl başardı? O da basit: Osmanlı'da şeyhülislam padi- şahın bürokratıydı. Atatürk ve Cumhuriyet bu ilişkiyi resmileştirdi, kurumlaştırdı. Şeyhülislam oldu diyanet işleri başkanı.
Öte yandan Cumhuriyet karma bir ekonomiyi tercih etti. Sosyalist ülkelerdeki gibi burjuvaziyi yok etmedi. Tersine yaşamasını, hatta serpilmesini sağladı.
Böylece; kesintiye uğrasa da, ağır aksak işlese de, laik ve demokratik bir cumhuriyetimiz oldu.
Peki Ortadoğu'da bu şartlar var mı? Yok! Yani durum fıkradaki gibi: Petrol zengini Arap şeyhi heves etmiş, Britanya'daki çim alanlardan istemiş. "Kolay demiş" İngiliz uzman, "Çimi ekeriz. 300 yıl boyunca da sabah, öğle, akşam sularız."

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Amerikalı yapıyor... Biz niye yapmayalım?   / 16-04-2004
 Yüzlerce eser nasıl yok oldu?..   / 15-04-2004
 'İneklik etme, ben mandacıyım'   / 14-04-2004
 İşte o liste!   / 13-04-2004
 Bu ne çile Tanrım!   / 12-04-2004
 Sakıp Ağa olsaydı...   / 11-04-2004
 TRT'deki eski kayıtlar yok oluyor   / 10-04-2004
 Bu gömleği giyer misiniz?   / 09-04-2004
 Halilzad'ın itirafı   / 08-04-2004
 'Pozisyon aydını'   / 07-04-2004
MEHMET TEZKAN
Parti aynı lisanlar ayrı
Mesleğinde belirli yerlere...
EMRE AKÖZ
Sen misin OGS alan!
Biliyorsunuz, Boğaz köprüleri ve...
MEHMET ALTAN
AK Parti kendini ayağından vurur mu?
Türkiye Cumhuriyet...
Rumlar'da kimlik sıkıntısı
Rum kesiminde referendum öncesinde "kimlik sıkıntısı"...
'Hayır'ı düşünmek bile istemiyorum
ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell, Kıbrıs'ta taraflara...
En ateşli aslan: 4-3
En ateşli aslan: 4-3
İlk yarısı gol düellosu şeklinde geçen maçta Hakan Şükür'ün yerine...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Bilgi ve Yaşam | Sarı Sayfalar | Otomobil
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.