kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Teknoloji
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Asli Aydintasbas @ SABAH
 

Dev komplo

Komplo teorisyenleri bayram ediyor. Ortada yepyeni bir ürün var: Washington'un Büyük Ortadoğu (Greater Middle East ya da kısaca GME) projesi. Bir süredir George Bush'un söz ettiği kavram, son aylarda Amerikan hükümeti tarafından daha somut temellere dayandırılarak siyasi hedef ve inisiyatiflere dönüştürüldü. Bizim komplo teoricilerine sorarsanız GME'nin ne olduğunu ballandıra ballandıra anlatıyor, 'ABD ilk adımda Doğu Akdeniz'in güvenliği için Kıbrıs'ta barış istiyor' falan gibi teorilerle de süslüyorlar. (Sanki amaç Akdeniz'de ipek ve baharat ticaretini ele geçirmek; sanki uluslararası camia 30 yıldır Kıbrıs'ta çözüm için çabalamıyor gibi.)
Oysa GME, komplolara gerek olmayan transparanlıkta ilerleyen bir proje. Kökleri 11 Eylül'e uzanıyor. Hâlâ dünya siyasi dengelerini basit bir Marksist mantıkla yorumlamak isteyenler, 11 Eylül'ün ABD'nin dünyaya bakışında nasıl sismik bir sarsıntı yarattığını kavrayamadı. Irak savaşı aslında her şeyden çok güvenlik ve Arap dünyasında alternatif yaratma amaçlıydı. Petrol için olduğunda ısrar ettiler. Oysa kim üretirse üretsin dünyada tek bir petrol piyasası var. O petrolü Saddam'dan satın almak, 100 milyar dolar harcayıp Irak'ı işgal etmekten çok daha kolay olurdu...

Türkiye'den esinlendiler

Bu yeni açılımın, GME'in ilk nüvelerini, George Bush'un altı ay önce Ulusal Demokrasi Vakfı'nda yaptığı konuşmada duyduk. Bush, kısaca 'Yıllarca Ortadoğu'da istikrarın korunmasını demokrasiden daha fazla önemsedik. Bu hataydı. Bundan sonra Ortadoğu ve İslam dünyasının gelişmesi için ileri strateji izleyeceğiz' demişti. Kısaca Washington'un analizi şu: Ortadoğu bu haliyle devam edemez. Demokrasi olmayınca terör ve şiddet var. Diktatörler ne ekonomik ne de siyasi açıdan faydalı. ABD ve dünyanın güvenliği için demokrasi, açık toplum, serbest piyasa lazım.
Bush'un bizzat Tayyip Erdoğan'la da paylaştığı bu tezin temel inisiyatifleri hazirandaki G8 ve İstanbul'daki NATO zirvelerinde dünyaya açıklanacak. Hiçbir şey hazır değil; hükümetin çeşitli birimlerinde insanlar oturmuş hala bunun altını doldurmaya çalışıyor. El Hayat gazetesine sızan bir taslağa göre amaç, BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından hazırlanan Arap Kalkınma Raporları'ndan yola çıkarak Ortadoğu'daki üç eksikliği tamamlamak: bilgi, eğitim, kadınların katılımı. Bu amaçla seçimlere destek, özgür basına teşvik, ufak işletmelere kredi sağlanması, kadın kürsüleri gibi onlarca ıvır zıvır var. GME'ye esin kaynağı olan model ne derseniz... Evet bildiniz, tabii ki Türkiye.

Türkiye'nin AB üyeliği

Tüm bunlar cuma günü Beyaz Saray'da Gerhard Schröder ve Bush arasındaki 'buzları eritme' randevusunun da temel başlıklarıydı. Bir süredir Almanya ve ABD arasında GME konusunda dirsek teması var. Duyduğum kadarıyla Almanlar bu konuda heyecanlı. Schröder'in gezisi sonunda yayınlanan ikili deklarasyon da kimsenin kafasında kuşku bırakmayacak şekilde bu inisiyatifin Almanya ve ABD'nin ön planda olduğu yeni bir Transatlantik proje olarak ilerleyeceğini gösteriyor. Fransa da yakında kervana katılacaktır. Türkiye'nin AB üyeliğine de bu çerçevede bakıyor Washington.
Büyük Ortadoğu deyince temel felsefeler dışında henüz tasarlanmış çok şey yok. Zaman zaman Amerikalı diplomatlar, kendi hallerine gülüyorlar. Onlar da tam bilmiyor neyi nasıl yapacaklarını. Ama II. Dünya Savaşı sonrası dünya dinamiklerini belirleyen Transatlantik İttifakı'da her şeyden önce bir konsept olarak çıkmış, zamanla o çatının altına dev bir siyasi mimari gelmişti. Şimdi de yapılan, çatının inşası.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 B Planı   / 05-04-2004
 Seçimin yansımaları   / 29-03-2004
 Hamlet Serdar Denktaş   / 22-03-2004
 Şiddetin adı   / 15-03-2004
 Kıbrıs'tan Bağdat'a   / 08-03-2004
 Dev komplo   / 01-03-2004
 Irak'ı unutmamak   / 23-02-2004
 New York ötesi   / 16-02-2004
 Kıbrıs başlarken   / 09-02-2004
 Washington sonrası   / 02-02-2004
ASLI AYDINTAŞBAŞ
Bağdat günleri
Bir yıl önce savaşın hemen bitiminde...
Hırs, Ter, Gözyaşı: 2-2
Hırs, Ter, Gözyaşı: 2-2
Kartal, Veysel ve Youla'nın golleriyle 18. dakikada 2 farklı geriye...
Bravo Yıldırım!
Bravo Yıldırım!
Siyah-beyazlı futbolcular, "Hakem Bülent Demirlek penaltımızı...
'Denktaş marjinallerle'
'Denktaş marjinallerle'
Referandum Yavru Vatan'da, ama Denktaş iki günde bir Anavatan'da...
Türkler evet derse, Kıbrıs ikiye bölünecek
Rum AKEL Partisi de hayır' diyeceğini açıklayınca durum netleşti.
Özgür basının yasakları
Özgür basının yasakları
Sansürcü bir anlayışla hazırlanan mevcut Basın Kanunu, AB...
NPQ dergisi Türkiye'yi ve dünyayı tartıştırdı
NPQ dergisi Türkiye'yi ve dünyayı tartıştırdı
'NPQ Türkiye Dergisi'nin Boğaziçi Üniversitesi'nde düzenlediği...
Trilyonluk miras için kiralık katil tuttu
Eşinin trilyonluk mirasına konmak için kiralık katil tuttuğu iddia...
Askere giderken boğazını kestiler
İstanbul'da geçtiğimiz yıl üniversiteden mezun olan 26...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Teknoloji | Sarı Sayfalar | Otomobil | ON
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.