kapat
   
SABAH Gazetesi
 
    Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
  » Aktüel Pazar
    Otomobil
    Sinema
    Hobi
    Çizerler
Bizimcity
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Altan @ SABAH
 

Duygu değişir mi?

Beni, en çok kitabın sonundaki o şiir yakalıyor: "Biliyorum yoksul olduğumu, ne adımı hatırlatın bana,
ne hangi gün olduğunu.
Bir yere götürmez bizi bütün bu acılar.
Sen hamsileri yıka ben şarap koyayım.
Çıplak ve sarhoş biz zenginiz yatakta."

Cemal Süreya şiirinin lezzeti hissediliyor ama bu şiir çok çok daha öncelerde, Antikçağ'da, Anadolu coğrafyasında yazılmış. Şairi ise belli değil...

***

Ama, şairi belli olanlar da var...
"Yoksulluk, o zalim, aman vermez hastalık
kız kardeşi Çaresizlik'le birlikte
ümüğüne çökmüş büyük bir halkın."


Biraz önce bir halk ozanı tarafından söylenmiş ve henüz mürekkebi kurumamış gibi duran bu şiiri Alkaios yazmış... Alkaios kim? Milattan önce altıncı yüzyılda yaşamış Midilli'li bir şair...

***

Koç Kitaplığı'ndan çıkan "Antikçağ Anadolu Şiir Antolojisi"ni şair Erdal Alova derlemiş.
O da "Bu şiirler nasıl oluyor da bu kadar çağdaş görünebiliyor?" sorusunu soruyor... Sonra da şöyle cevaplıyor:
"Bunun bir nedeni, aynı coğrafi dekor içinde tarihsel araçların değişmesine karşın, insanın varoluş biçimlerinin ve zamana karşı duruşunun, neredeyse, hiç değişmemiş olmasıdır. Anadolu'nun tarihsel halkının sürdüregeldiği yaşam tarzlarının kimi donma noktaları bu şiirlerde çarpıcı bir biçimde çıkar karşımıza: dövünen kadınlar, sözde-dostluklar, bedbaht genç kızlar, bakirelik kültü, yasa tanımayan sonradan görmeler, oğullarını yitirmiş analar, birbirlerini çekemeyen komşu kentler, kurtuluşu esrimede bulanlar, tiranlar, sallanıp duran devlet gemisi, sürgünler, korkular ve o kız kardeşler: yoksulluk ve çaresizlik. Yağ kandilli ışıklarının tanık olduğu yaşamlara elektrik ışıklarının garip bakışları."

***

Yıllar yıllar önce, Paris'te Louvre Müzesi'ni gezerken, hasırdan örülmüş üç bin yıllık bir sandalye görmüştüm... Kendi kendimize "her şeyin çok hızlı değiştiğini" söylerken, nelerin değişmediğini de o an sormuştum...

Daha doğrusu soru gelip beni bulmuştu. "Antikçağ Anadolu Şiiri Antolojisi"ni okurken de aynı duyguya kapıldım... Milattan önce 7. yüzyıldan yola çıkan, "Karadeniz kıyılarından Ionia'ya, Midilli'den Çukurova'ya, İzmir'den Kıbrıs'a uzanan bir coğrafyada yaşamış" insanlar ile bugünküler arasındaki "fark" ne?

Yaşam çerçevesi belli çok değişmiş ama ya duygular?

***

"Bak nasıl örtüyor yemyeşil çınar
aşıkların gizini, kutsal yapraklardan
bir sayvan yapıp onlara. Sarkıyor dallardan
salkımları güzelim asmanın, sevincini mevsimin.
Durma, boy at çınar ağacı. Gizlesin her zaman
yemyeşil yaprakların yoldaşlarını Aphrodite'nin."


Milattan önce birinci yüzyılda yaşamış Miletli Thallos yazmış bunu... Çekingen bir cinselliğin flörtünde yanıp tutuşan bir genç de yazmış olabilirdi... Aradaki iki bin yılı aşan zamana karşın, insanoğlunun duyguları, özellikle de aşk ve cinsellik konularında galiba kımıldamadan duruyor.. Bu iki temel çizgi kımıldamadan duruyorsa, diğerleri değişir mi?

***

Erdal Alova, Antikçağ'dan bize kalan şiirleri "bir avuç toz"olarak niteliyor: "Bir avuç tozdur elinizdeki Antoloji. İki bin yedi yüz yıl boyunca yangınlar, savaşlar, depremler, bağnazlıklar yüzünden yok olmuş nice şiirden arta kalan bir avuç toz. Şairlerden kalan parçalar: örselenmiş papirüsler, yırtık ceylan derileri, kırık taşlar. Bu yaralı mirasa baktığımızda, büyük şiir deneyimini sezebiliyoruz en azından."

Neyin tozu? İnsanoğlunun hiç değişmeyen duygularının sihirli lirik tozu...

***

"Tunçtan bir bakireyim, duruyorum Midas'ın mezarında,
aktıkça sular, çiçek açtıkça ulu ağaçlar
ışıyıp durdukça güneş ve pırıl pırıl ay
çağladıkça ırmaklar, deniz kabardıkça,
durup nice gözyaşlarının mezarında
diyeceğim hep gelip geçene: Burada yatıyor Midas."


Milattan önce dokuz ya da sekizinci yüzyılda yaşamış olan İzmirli şair Homeros'un bu şiiri eskimedikçe, başka birçok şey değişse bile ölüme ve ayrılığa karşı çaresizliğimiz ile sevdaya dair duygularımız devam edecek...

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Bir meydan, bir heykel, bir yazar...   / 04-04-2004
 Neden sinirlisiniz?   / 28-03-2004
 Deniz hamamı   / 21-03-2004
 Akçaabat köftesi...   / 14-03-2004
 Meğer cinayet anında orada değilmişim...   / 07-03-2004
 Tanrıtanımazlık Dersi   / 29-02-2004
 Tarihe cinsiyet açısından bakmak...   / 22-02-2004
 Duygu değişir mi?   / 08-02-2004
    Aktüel Pazar Yazarlar
  » Güncel
    Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
BALÇİÇEK PAMİR
Ünlüler mezar taşlarını yazdı
Yazarlar,...
MEHMET ALTAN
İzmit'in bilinmeyen tarihi
İzmit bana hep hızlıca...
Her damlası lezzet
Zeytinyağı sektöründe 70 yıldır hizmet veren ve Cumhuriyet'in ilk...
O aslında kul aşı çorbası
Eğer bu imparatorluğun mirasçısı bizsek, toplam kültürüne sahip çıkmalı,...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Günaydın | Bizimcity | Kapak Güzeli | Astroloji | ON Magazin | Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Otomobil | Sinema | Hobi | Çizerler
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.