kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Sarı Sayfalar
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Sinema
    Çizerler
    Teknoloji
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Yavuz Semerci @ SABAH
 

Sugözü'nün bedeli diğerleri gibi ağır

Önceki gün Almanya Başbakanı Gerhard Schröder ile Başbakan Tayyip Erdoğan'ın birlikte açtıkları Sugözü Termik Santrali, diğer benzerleri gibi topluma bedeli çok ağır olacak.
Karmaşık hesaplara girmeye gerek yok.
Türkiye önümüzdeki dört-beş sene, hiç ihtiyacı olmadığı halde (çünkü kapasite fazlası var) Sugözü santralinden elektrik satın alacak, karşılığında ise milyarlarca dolar ödenecek. Dövizin yüzde 99'u da derhal ve anında yurtdışına transfer edilecek.
1) Bu santral 16 yıl boyunca çalışacak. Anlaşmaya göre, kamu kapasitenin yüzde 85'ini satın almak zorunda. Alım süresi sona erdiğinde, Alman Steag firması toplam 134 milyar kilovatsaat elektrik satmış olacak.
2) Bu elektrik karşılığında firmaya yaklaşık 6.1 milyar dolar (yıllık ortalama 360 milyon dolar) ödenecek.
3) Ancak ilk yıllarda (yatırım bedelinin karşılanması için) devlete elektrik pahalı fiyattan satılacak. Sanırım kilovatsaat başına 5.9 sent'e gelecek. Yani ilk yıllar firmaya 500 milyon dolar ödenecek.

Kazıklandık mı, kandırıldık mı?
Bu hesap Alman firmasının bizi kazıkladığı mı ortaya çıkarıyor?
Elbette hayır.
Süreci hatırlatalım
1997 yılında 4'ü doğalgaz 1'i termik santral ihalesi açılmıştı. Hepsini Enka kazandı. Enka'ya "Sen 3 doğalgaz santralini yap, diğerlerini AB'li dostlarımıza verelim. Bizi AB sürecinde desteklesinler" denildi. Kömüre dayalı santral, ikinci uygun teklifi veren Siemens/Steag firmasına, "fiyatları Enka seviyesine indirme şartıyla" verildi.
Alman firma, santrali 1.5 milyar dolara yaptı. (Fiyatların şişirildiğini ileri sürenler var) Ayrıca, her yıl yaklaşık 210 milyon dolarlık kömür ithal edecek. 16 yıl boyunca kömür için yaklaşık 3.4 milyar dolar harcayacak.
Buradaki çarpıklık başka:
Dün yazdım. Elektrik üretiminde dış kaynaklara bağımlı hale getirilmemiz başlı başına tehlike. Ülkeye ciddi hiçbir katma değer bırakmayan, istihdam yaratmayan doğalgaz ve kömür santralleri için yurtdışına milyarlarca dolar ödeyeceğiz. Niye? Çünkü kendi kaynaklarımızı değerlendiremediğimiz için.
30 milyar dolar gaz olacak
Kabaca, hesap ortada.
Devlet her yıl yaklaşık 61 milyar kilovatsaatlik elektriği doğalgaz ve kömür santrallerinden (YİD ve Yİ) almak zorunda. Yani bu santrallere (doğalgaz, ithal kömür bedeli+yatırım bedeli geri ödemesi+işletme masrafları ve kar olmak üzere) her yıl 3.6 milyar dolar ödüyoruz. 10 yıl sonra fatura 30 milyar doların üzerine çıkacak. Ve bu dövizin yüzde 1'i bile bu ülkede kalmayacak.
O gün sorular soracağız.
Neden yüzde 19 oranına yaklaşan kaçak kayıp oranını düşüremedik?
Kaçak-kayıp oranını düşürüp, elektrik darboğazına girme tehlikesini neden ortadan kaldırmadık?
Neden onlarca milyar dolarlık kaynağı yurtdışına transfer edilmesine göz yumduk?
Neden, bu kaynak ile hidroelektrik barajları, yerli kömür kaynakları ile beslenen termik santraller kurmadık?

Bu nasıl ekonomik model?
İşin özeti şu:
70 milyon çalışıp, didinecek değer yaratacağız. Yarattığımız değerleri kullanmayalım diye devletimiz yüksek ÖTV ve diğer vergiler koyacak. Otomobil satın almak bile lüks sayılacak. Benzindeki ağır vergi yükleri canımıza okuyacak. Sadece ihracatı düşüneceğiz. Çalışanlarımızın Çinli işçi düzeyinde ücret almalarını içimize sindireceğiz! 5 yıldızlı turistlik tesislerimizi bir öğlen yemeği parasına turistlere pazarlayacağız. Böylece ülkemize çil çil döviz girecek. Devlet bu dövizleri elimizden alacak. Sonra kullandığımız elektriğin bedeli olarak yurtdışına gönderecek.
Sizi bilmem ama, ben bu ekonomik modelden pek bir şey anladım.
Bu model ile kalkınma hayali kuranların da akıllarından zoru olmalı.

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 THY kazıkta ısrar ederse Shop&Miles çöpe gider...   / 11-03-2004
 Fazla gaz, yerin altına basılacak   / 10-03-2004
 AKP Milletvekili Özmen 22 bin aileye ışık yaktı   / 07-03-2004
 Koç, Romanya'da 'Nash Teorisi'ne uygun kazanıyor   / 06-03-2004
 Alan SPK, satan TMSF ikisi birden kazıklanmış!   / 04-03-2004
 Faiz dışı fazla iyi de borç ne durumda?   / 03-03-2004
 Burunlarından fitil fitil getirmek!   / 02-03-2004
 Sugözü'nün bedeli diğerleri gibi ağır   / 27-02-2004
 Gaza gelmeyecek kadar vaktimiz var   / 26-02-2004
 77 milyar dolar komedisi...   / 22-02-2004
YAVUZ SEMERCİ
Mil devalüasyonu...
Yüzbinlerce kişiyi doğrudan...
İLKER SARIER
Bunlar da insan haklarına girer
Avrupa İnsan Hakları...
ŞELALE KADAK
Deneme Bilim Merkezi Yıldız Üniversitesi yolunda
10 gün...
ABDURRAHMAN YILDIRIM
İş yok, strateji ve çaba yoksa gelecek nasıl var...
Ünlülerin sırları kitap oldu
Hannah Warner'in kitabında, sinema, müzik, politika dünyasının...
Yeşilçam sahnesi
Gani Müjde, Kahpe Bizans'tan sonra Yeşilçam filmlerini konu...
Sevgilisine kulüp kapattı
Sevgilisine kulüp kapattı
Koç Holding Bilgi Gurubu Başkanı Ali Koç ile Nevbahar Demirağ, dört...
Kavalyesi kuzeni...
Kavalyesi kuzeni...
İşadamı Sakıp Sabancı'nın büyük kızı Sevil Sabancı'yı, önceki...
IMKB
E: 19,364 D:% -0.09
DOLAR
S: 1,321,500 D:% -0.19
EURO
S: 1,619,000 D:% -0.25
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Günaydın | Bizimcity | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Sinema | Çizerler | Teknoloji | On
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.