kapat
   
SABAH Gazetesi
 
  » Yazarlar
    Günün İçinden
    Ekonomi
    Gündem
    Siyaset
    Dünya
    Spor
    Hava Durumu
    Ana Sayfa
    Günaydın
    Televizyon
    Astroloji
    Magazin
    Sağlık
    Cumartesi
    Aktüel Pazar
    Yaşama Dair
    Sinema
    Hobi
Günaydın
ATV
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Asli Aydintasbas @ SABAH
 

Kürtler ve Sistani

Geçen hafta Türkiye'nin Irak ve özellikle de Kuzey Irak konusunda Suriye, İran ve Ortadoğu ülkeleriyle "Şikayet Ekseni" kurmasını hafif yollu eleştirmiş, masaya somut öneriler koymak ya da ABD siyasetine nüfuz etmek yerine, red cephesine öncülük etmeye çalışmasının kendi stratejik hedeflerini kolaylaştırmadığını söylemiştim.

Şimdi bu eleştiriyi geri alıyorum. Diplomaside şikayet ve itirazın da bir yeri var. Türkiye'nin İran ve bölge ülkeleriyle Kürt devletine karşı oluşturduğu lobi, alttan alta etkisini gösteriyor. Geçen hafta Ankara'dan Bağdat'a dönen Şii lider El Hekim, herkesi arayıp "Türkler çok kızgın" diyerek Başbakan'ın "Kürtler ateşle oynuyor" sözlerini aktarmış. Henüz Paul Bremer Türkiye'nin Irak denkleminde ne derece önemli olduğunu kavrayamamış olsa da, Iraklılar bunun farkında. Washington'daki akıllı insanlar da.

Ankara'nın planı ne?

Yine de Türkiye'nin "yaygara koparma"nın yanında Irak anayasası ve Kerkük konusunda daha aktif olması, yalnız ABD değil Iraklılar'la ciddi anlamda trafiği yoğunlaştırması ve masaya somut öneriler koyabilmesi lazım. Irak'ın gelecek yapısı muhtamelen federasyon olacak.

Ama ne tür federasyon deyince Ankara'ya yakın düşünen (etnik federasyon olmasın; çok bölgeli olsun) fazlasıyla Iraklı var. Kerkük konusunda da ABD'de hükümet dışı bazı çevreler, bir süredir çözüm olarak şehrin Kürt federasyonuna dahil edilmesi yerine tüm etnik gruplara açık, kendi başına özerk statüsü olan, düşük vergilerin olduğu bir serbest ticaret bölgesi olmasını istiyor.

Neden olmasın? Ankara'nın Kerkük planı ne? Erdoğan önümüzdeki hafta Beyaz Saray'a adım attığında, kuşkusuz gündemindeki konulardan biri Kerkük ve Iraklı Kürtler'in etnik federasyon talepleri olacak. Geçtiğimiz günlerde Iraklı Kürtler, her taraftan gelen tepkiyi görerek kapalı toplantılarda geçen ay masaya koydukları taleplerde esneklik göstermeye başladılar.

Ama hala "Temel Yasa" konusunda uzlaşma yok. Washington'un stratejisi, federasyon ve Kerkük tartışmalarını Haziran sonrasında geçici anayasa olarak yürülüğe girecek Temel Yasa'nın dışında tutmak, mümkünse olabildiğince ileri bir tarihe atabilmek.

Kerkük, Kürtler'in mi?
Kürtler'in talepleri Amerikan hükümetinde de yeterince fazla insanın başını ağrıtmaya başladı. Geçenlerde üst düzey bir yetkili sohbetimizde, ABD'nin Ankara'nın çekincelerini fazlasıyla paylaştıklarını belirterek, belki de savaşın başından itibaren ilk kez bu kadar yüksek sesle "çıkarlarımız örtüşüyor" diyordu.

Washington tarihe Irak'ı bölen taraf olarak geçmek istemiyor, Kürtler'in şu anda masaya konulan etnik federasyon taleplerinin Irak'ın "Lübnanlaşması" anlamına geldiği inancı yavaş da olsa yerleşti. Geçen hafta Bush hükümeti ve muhafazakar çevrelere yakınlığıyla bilinen Wall Street Journal, "Kerkük Kürt değildir" başyazısıyla ilk kez ABD kamuoyunda konuyla ilgili net tavır aldı.

Kerkük'ü yapıcı uslupla Bush'la tartışmak için ideal zaman. Yine de Erdoğan geldiğinde Washington'un federasyon tartışmaları falan değil, saplantı halinde Irak'la ilgili bambaşka bir konuya odaklandığını görecek. Iraklı Şiiler'in ruhani lideri Ayetullah Sistani'nin "seçim yapılsın" ısrarı, burayı allak bullak etti.

Bremer soluğu Beyaz Saray'da aldı. Amerikalılar kendi yarattıkları bu "Sistani canavarı" konusunda ne yapacaklarını bilemiyorlar. Seçim için zaman kısıtlı, ama bu noktadan sonra seçim olmazsa da ne anayasal sürecin ne de Haziran sonrası kurulacak geçici hükümetin meşruiyeti olmayacak. Ankara'nın konuyla ilgili tavrı ne? Neden Türk diplomatlar soluğu Necef'te almıyor? Bana öyle geliyor ki Necef'deki köşesinde oturan ve hiçbir suretle ABD'li temsilceleri görmeyi kabul etmeyen 83 yaşındakı molla, sonunda istediğini yaptıracak. Alt tarafı adam seçim istiyor. ABD'nin de amacı Irak'a demokrasi getirmek değil miydi?

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Washington sonrası   / 02-02-2004
 Frekans tutturmak   / 26-01-2004
 Kürtler ve Sistani   / 19-01-2004
 Yeni misyon   / 12-01-2004
 Anlaşma ruhu   / 05-01-2004
 Erdoğan'ı beklerken   / 29-12-2003
 Saddam ne anlatacak?   / 22-12-2003
 Diktatörler titresin   / 15-12-2003
 Kıbrıs paniği   / 08-12-2003
 İslam coğrafyası   / 01-12-2003
ASLI AYDINTAŞBAŞ
Kıbrıs başlarken
Kofi Annan'ın Kıbrıslı Türk liderleri...
Gece kuşları özür diledi
Gece kuşları özür diledi
Hiçbir suçun cezasız kalmayacağını söyleyen Ali Dürüst, "Herkese...
Daha başlamadık
Daha başlamadık
Tuncay Şanlı, F.Bahçe'nin henüz hazır olmadıklarını ileri sürerek,...
Demirel: AKP Kıbrıs işinde devleti unuttu
Demirel: AKP Kıbrıs işinde devleti unuttu
9. Cumhurbaşkanı Ankara'da Sabah programında Sarıkaya ve...
Daewoo geliyor
Daewoo geliyor
Türkiye, Ortadoğu ve Balkanlar'ın iş makinesi üretim üssü...
131 saat sonra ışığı gördü
131 saat sonra ışığı gördü
Sivil Kurtarma Ekipleri, bayramın ikinci günü Konya'da çöken binanın...
Özal'ı desteklemedik, o da bedelini fena ödetti bize!
Özal'ı desteklemedik, o da bedelini fena ödetti bize!
83 seçimlerinde İzmirli sanayiciler olarak MDP'yi destekledik. Özal...
Küçük Enes'in katili komşusu çıktı
Bayramın ikinci günü kaybolduktan sonra cesedi bir çöp konteynerinde...
Takside iğrenç teşhir
Akmerkez'den aldığı kadın müşterisine edep yerini gösteren taksiciyi...
 
    Ana Sayfa | Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon
Spor | Hava Durumu | Günaydın | Bizimcity | Sizinkiler | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin Sağlık | Cumartesi | Aktüel Pazar | Yaşama Dair | Sinema | Hobi
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.