|
 |
|
Inanc da var, iddia da
Bahattin Kaya "Berlin Turk-Alman Isadamlari Birligi'nin" Baskani. Daha once de "Berlin Turk Seyahat Acenteleri Birligi Baskani" idi. Turizmci.
"2004 yazina" cok iyi bakiyor.
- Turk-Alman Isadamlari Birligi'nin kac uyesi var?
- 150.
- Kaci Turk?
- 115'i Turk... 35 de Alman uyemiz var.
- Uyeleriniz kimler?
- Orta olcekteki isletmelerin sahipleri.
- Orta olcek derken... Olcunuz?
- Mesela Dr. Suleyman Yuksel... Kimyaci... Muteahhitlik yapiyor... Cirosu 35 milyon euronun uzerinde... Berlin Barosu'na kayitli en az yirmi Turk avukat var... Isterseniz size daha ayrintili bilgi verebilirim.
****
Ve ayrinti... Berlin'de 180 bin Turk yasiyor. Berlin'deki Turk isletmesi sayisi ile alti bin. Bu isletmelerde "23 bin kisi" calisiyor. Yuzde 70'i Turk. Yuzde 30'u Alman, Yunan, Ispanyol, Portekizli, Afrikali.......
Berlin'deki Turk isletmelerinin "sabit sermayeleri 850 milyon euro."
Cirolari "uc bucuk milyar euro."
Musterilerinin "yuzde 52'si Alman."
****
Bahattin Kaya
- Bilimsel bir arastirma yaptirdik... Turkiye Arastirmalar Merkezi'ne... Bu ayrintilar, o merkezin raporundan.
Turk isletmelerinin yuzde 70'inde "on veya daha az" isci calisiyor.
Musterileri Alman olanlarin "isleri daha iyi... Daha karli."
Bahattin Kaya
- Turk isletmelerinin yuzde 62'si, on yildan daha genc.
- 30 yillik isletme yok mu?
- Var... 30 yil ve uzerindekilerin sayisi yuzde uc... Bunun sebebini soyleyeyim mi?
Iste sebep...
****
Herkes buraya "nasil olsa Turkiye'ye donecegim" diye geldi... Burada para kazanan, parasini Turkiye'ye goturdu... Yatirimini Turkiye'de yapti... Ama on bes yildir fark ettik ki, artik donemeyiz... Ve on bes yildir herkes yatirimini burada yapmaya, burada is kurmaya basladi.
****
"Turkler'e" soyle bir soru sorulmus.
- Neden kendi isini kuruyorsun da, gidip bir fabrikada calismiyorsun?
Alinan yanitlar
* Issizlikten kurtulmak icin (Yuzde 35).
* Bagimsiz olmak, daha fazla para kazanmak icin (Yuzde 30).
* Alman olmadigim icin, calisacagim fabrikada beni terfi ettirmezler ki (Yuzde 22).
****
Bahattin Kaya bize bir "kitap" verdi "Berlin Is Rehberi."
Rehber "328 sayfa."
Kapagi dahil, her sayfasinda "birkac isletmenin" reklami var.
Rehber "Berlin'deki Turk isletmelerine" ait. Oto tamircisinden donercisine, Malatya Pazari'ndan Delta Elektronik'e, dugun organizasyonundan Blumen Yadigar'a, Sultan Un'dan Foto Berlin'e, boyacisindan matbaacisina kadar. "Binlerce" isletme.
Bahattin Kaya
- Bu yuzyil, bizim yuzyilimiz olacak... Yaptiklarimiz, yapacaklarimizin gostergesi... Avrupa'nin yarini Turkler'in... Bunu herkes gorecek.
"Bu inanca, bu iddiaya" ancak sapka cikarilir.
Berlin'in 'Kelkitli milletvekili'
Berlin'deki Turk-Alman Isadamlari Birligi Baskani Bahattin Kaya "aksam baloya gidecegiz" dedi
- 250 kisi gelecek... Berlin'de oldugunuzu duyanlar, sizi de baloda gormek istiyorlar.
Park Inn otelin, ikinci katindaki baloya gittik.
Dans, muzik, eglence derken... Mikrofondan bir anons
- Bir davetli, salonda fazla sigara icildigini soyluyor... Rahatsiz olmus... Eger sigara icilmeye devam edilirse, baloyu terk edip, evine donecegini soyluyor.
"Boyle bir anonsu" ilk kez duyuyorduk. Salondan ne tepki gelecek diye etrafa baktik. Oyle ya... Biri diyebilir ki "evine giderse gitsin."
Ama oyle diyen olmadi. Herkes bir anda sigarasini sonduruverdi.
Bizim icin "ilginc bir gozlemdi."
BES TURK
Baloda "siyasetciler" de vardi.
Hem Turk, hem de Alman.
Turk siyasetcilerden biri de "Berlin, Eyalet Parlamentosu Uyesi" Dilek Kolat'ti. Berlin Parlamentosu'nda "141 milletvekili" var.
Besi Turk. Bu bes Turk milletvekilinin ikisi erkek, ucu kadin.
Dilek Kolat, iktidar (SPD) milletvekili. Babasi Nazif Demirel, 1963'te Almanya'ya marangoz olarak gelmis.
Gumushane-Kelkit'ten. Baba, simdi yaslanmis ama "marangozluga devam ediyor."
Dilek hanim
- Annem, tekstilden emekli... Babama da birak artik marangozlugu diyoruz ama... Marangozluk onun aski, bir turlu birakmiyor... Dedem de marangozdu.
IS VE COCUK
Dilek Kolat 1970'te, uc yasindayken Almanya'ya gitmis. Teknik Universite'de, Ticari Matematik okumus.
Almanya'da "gemi insaati" okumaya giden Kenan Kolat'la tanisip, evlenmisler.
14 yillik evliler
- Dilek hanim... Cocuk?
- Ay siz de tipki annem gibi konusuyorsunuz... O da cocuk diyor, baska sey soylemiyor... Bunca is arasinda, cocugu dusunmedik iste.
ISSIZLIK
- Dilek hanim... Nelerle mesgulsunuz?
- Turk secmenlerin sorunu issizlik... Ve cocuklarinin okullardaki basarisizligi.
- Issizlik ne durumda?
- Berlin'deki Turkler'de issizlik orani yuzde 48.
- Almanlar'da issizlik orani?
- Yuzde 18.
- Ya diger yabancilarda?
- Turkler'deki kadar yuksek degil.
- Cocuklarin egitimi ile ilgili sorunlar neler?
EGITIM SORUNU
- Turk cocuklarinin yuzde 30'u, hic diploma almadan okulu terk ediyor... Yuzde 30'unun diplomasi ise, en alt duzeydeki diploma... Ortaokul gibi... Yani Turk cocuklarinin yuzde 60'inin, is piyasasinda sansi yok.
TRAFIK CEZALARI
- Daha, daha nelerle ugrasiyorsunuz?
- Ben Butce Komisyonu uyesiyim... Eyalet butcemiz, Anayasa Mahkemesi'nden dondu... Onunla ugrasiyoruz.
Sonra soz "dokunulmazliktan, ayricaliktan" acildi.
Dilek hanim "ne dokunulmazligi, ne ayricaligi" dedi
- Eskiden, milletvekili Berlin metrosuna parasiz binermis... O da kalkti... Dogrusu da kalkmasiydi.
Dilek hanim, Berlin'de otomobilini "yanlis yere" park etmis.
Ceza "on euro."
Hiz sinirini asmis.
Ceza "200 euro."
Bir koyden 80 kilometre hizla gecmis. "50 kilometreyi astigi icin" ceza
"100 euro."
- Milletvekili oldugunuzu soylemediniz mi?
- Soyleyip de rezil mi olayim?.. Ertesi gun gazetelere gecerim... Ayrica ceza iki kat, uc kat artar... Mahkemeye verilirim.
MAHALLE KOMITESI
- Kelkit'i hic gordunuz mu?
- Uc defa gittim... 1981, 1991 ve 2001'de... Cok ozledim, yine gitmek istiyorum.
Dilek hanim, milletvekilliginin yani sira, partisinin "mahalle komitesi baskani." Sokak sokak, ev ev parti calismasi yapiyor.
HARMANDALI
Balo salonu gurultulu oldugu icin, Dilek hanimla "salonun disinda... Lobideki masalardan birinde" sohbet ettik.
Esi Kenan Kolat da yanimizdaydi.
Bir ara Kenan bey "bana musaade" diyerek hizla yerinden firlayip, salona kostu
- Kusura bakmayin... Harmandali calmaya basladi... Mutlaka oynamaliyim.
SARIKIZ
Kenan Kolat gitti, harmandali oynadi, dondu. Bu defa aniden Dilek hanim yerinden firlamaz mi
- Horan calmaya basladi... Sari Kiz oyunu... Kusura bakmayin, biraz horan tepip, donecegim... Bizim Kelkit'te cok meshurdur da.
ODTU'lu marketci
Berlin'in gobeginde bir market. "Kapali alani" bin metrekare.
Market "kaldirima tasmis."
Kaldirim "sebze, meyve sergisi."
Burasi "Anadolu Market."
Sahibi Konya-Karaman'dan Sadik Koyak.
Sadik Koyak "ODTU'den" mezun.
"Isletme" okumus.
"Basariyla" okulunu bitirmis.
Diplomayi cerceveletip duvara asmis ve...
"Is hayatina" atilmis.
Ilk yaptigi is "bir pazarcinin yaninda calismak."
Ondan "pazarciligi" ogrenmis.
Sonra kendisi pazarciliga baslamis.
"Bugun" geldigi nokta
Berlin'deki iki pazaryerinde "kendisine ait birer bolum" var.
Ve "uc de market."
Biz sadece birini gezdik.
Digerleri de ayni buyuklukteymis.
Markette dolasirken "musterilere" baktik. On musteriden "sekizi" kadin.
Ve yine on musteriden "yedisi, sekizi Alman."
Sadik Koyak Anadolu insani.
Ugrayip, marketini gezdik diye memnun oldu, bize bir ikramda bulunmak istedi.
Ve ramazan oldugu icin, hemen eline bir poset aldi.
Icine mandalina, ananas, elma, armut koymaya basladi
- Yerken beni hatirlarsiniz.
- Iyi de simdi bunu nereye koyacagiz?.. Ayrica, otelde meyveyi ne yapacagiz?.. Sagol... Aksama sen yersin.
Biz bunlari soyleyince Sadik Koyak "alindi... Incindi... Yuzu donuklasti."
"Uzulme" dedik.
Elindeki poseti aldik.
Bu defa oylesine sevindi ki.
Boynumuza sarildi
- Yolunuz duserse Karaman'a selam soyleyin... Hemsehrilerim beni merak etmesinler.
Berlin tabelalari
Berlin'de "bir yerlere" gidiyorduk. Yolun kenarinda bir "direkte" tabelalar gorduk.
Tam "12 tabela." En ustteki "Buhara Fleisch."
Onun altindaki "Yeni Bolu."
Ucuncusu "Hacilar." Sonra "Almanca iki tabela."
Ardindan "Berlin Doner."
Otomobilden indik. "Tabelalarin resmini" cektik. Sonra gozumuze ileride, bir binanin uzerinde, "baska bir tabela" carpti. Tabelada "KA-RS" yaziliydi. Sorduk. Aldigimiz yanit
- Orasi bir Turk isletmesi... Sahibi Karsli... Firmanin adi da KA-RS.
"O civarda" biraz daha "tabela resmi" cekecektik ama...
"Trafik polisinin geldigini" gorunce...
"Hevesimiz, kursagimizda kaldi."
Gurbet tutkali
Adim basi bir "Turk dernegi." "Adiyamanlilar" bir araya gelmisler.
"Yardimlasma Dernegi" kurmuslar. Karslilar... Konyalilar... Rizeliler... Kastamonulular... Eskisehirliler.
Hepsinin de "yardimlasma dernekleri" var.
Hatta "ilcelerin" bile.
Ornegin
"Denizli Yatagan Yardimlasma Dernegi."
"Birkac dernege" gittik.
"Yardimlasma" gercekten mukemmel.
Hem kendi aralarinda.
Ve hem de "Turkiye'dekilerle."
Her dernekte dinledigimiz bir sozu ise hic unutmayacagiz
- Turkiye'deyken birbirimize karsi boyle tutkun degildik... Ama vatandan ayri kalmak yok mu?.. Hepimiz, tutkal gibi yapisiverdik... Meger, gurbet bizim tutkalimizmis.
Haberleri gazete sayfasi goruntusunde okumak icin
SABAH e-Medya"ya
tiklayin
|
|
|
|
