|
 |
|
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Enflasyon ve büyümede bu yılı kurtardık, gelecek yıl hayrolsun
Önceki gün ağustos ayı enflasyon verileri, dün de yılın ikinci çeyreğine ait sanayi üretimi açıklandı. Toplam sanayi üretimi yüzde 4.9 arttı. İlk çeyreğin daha yüksek rakamlarıyla yılın ilk yarısındaki sanayi üretimi yüzde 6.8 oldu. İthalatın canlılığı, taşıma ve ticaretteki hareketlilik, toplam talepteki artış da dikkate alınınca yıllık yüzde 5'lik büyüme hedefinin rahatlıkla aşılacağı tahmin edilebilir. Çünkü yılın üçüncü çeyreğini de kurtarmak üzereyiz. Yaklaşık iki buçuk aylık dönem üretim, ticaret, kapasite kullanımı yönünden gayet iyi geçti. Bundan sonra bir aksilik olsa ve bu ekonomik canlılık bıçak gibi kesilse bile, yıllık hedefler rahatlıkla tutar. Böyle bir tersliğin yaşanmaması halinde ise yüzde 7 civarında yıllık büyüme ortaya çıkabilir.
Enflasyonda ağustos ayı rakamları gayet iyi geldi. Bu yıl hedeflerin bile altında kalınabilir. Bundan sonra bir kur patlaması yaşanmaz ve hükümet kamu kesimi açıklarını karşılamak için ölçüsüzce zam yapmazsa ki, böyle bir hataya düşeceğini beklemiyoruz, yıllık hedefler rahatlıkla tutabilir. Yani enflasyon açısından da yılı kurtardık.
* Çekirdek düşmem diyor- Büyüme ve enflasyonu hallettiysek geriye ne kalıyor?
Enflasyonda düşüşün devamını getirmek. Bu yılı kurtardık tamam, ancak bunun gelecek yılı var. Ağustos ayı verileri 27 yıl önceki düşük enflasyon düzeylerine geri döndüğümüzü ortaya koyuyor. Tek haneli enflasyon için daha yolumuz var ve asıl zorluk enflasyonu yüzde 20'nin altına tek hanelere doğru çekmekte.
Üstelik bugünkü enflasyonla mücadelenin başarısında en büyük pay döviz kurlarının düşmesinde. Nisan ayından başlayan kur gerilemesi ağustosta da devam etti. Üstüste beş aydır hem dolar hem euro geriliyor. Dört aydır da toptan fiyatlar eksi çıkıyor. İki aydır tüketici fiyatları eksi çıktı. Ancak kurlarla çok yakın ilişki içindeki özel imalat sanayi fiyatları hiç eksiye geçmedi. Halbuki imalat sanayinin yüzde 42'si zaten ithalata bağımlı. Kurlardaki bu keskin düşüş çekirdek enfasyonu da bir kaç ay eksi çıkarmalıydı. Bunun gerçekleşmemesi özel sektörün eksi fiyatlama alışkanlıklarını hala terketmediğini gösteriyor. Biraz talep canlanması ve kapasite kullanımının yüzde 80'in üstüne çıkmasıyla özel sektör düşürmesi gereken fiyatları düşürmedi. Piyasalarda ithal edilip doğrudan satılan otomobil, elektronik eşya gibi bazı ürünlerin fiyatları da düşmedi. Bu satıcılar da kar marjlarını artırdılar.
* En büyük risk- Enflasyon düşüşünde en büyük payı olan kurların hep böyle gideceği yok. Tüketici fiyatları bazılı reel efektif döviz kuru 147.1 ile toptan fiyatlar bazlı reel efektif döviz kuru da 135.5 ile tarihi düzeylerine yükseldi. İdeali, endekslerin 100 dolayında olması. Kurun bu durumunu bir aşamada düzeltmesi beklenmeli. O zaman kur avantajı kaybolacak hatta dezavantaja dönecek. Bugün fiyatlarını indirmeyen üretici ve satıcılar ya fiyatlarını artırmayacaklar, ya da enflasyon hızlanmış olacak.
Enflasyonu tarihi düşük düzeylerine indirmek elbette bir başarı. Ancak asıl kalıcı başarı enflasyonu kurlar normal seyrine girdiğinde de tek haneli rakamlara indirmekte ve orada tutmakta. Bu konuda elbette en büyük görev hükümete düşüyor ama özel sektörün sorumluluğu olduğu da bir gerçek.
* Sonuç- "Sığır eve geldi, bir çift lafımız kaldı" Türk Atasözü
Mesajlarınız için:
ayildirim@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
