Komşuyla zor randevu

Medeniyetlerin buluştuğu AB-İKÖ ortak forumu bugün İstanbul'da başlıyor.
Gözler Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile Yunanlı meslektaşı Papandreu'da Avrupa'nın 2004 yılında sona ermesini istediği Ege sorununu ilk kez ele almaya başlayacak iki bakan, iki ülkenin hassas olduğu 6 kritik noktayı masaya yatıracak. dHıristiyan Avrupa ülkeleri Dışişleri Bakanları ile İslam ülkeleri Dışişleri Bakanlarını biraraya getiren AB-İKÖ ortak forumu bugün İstanbul Çırağan Oteli'nde başlıyor. 2 günlük zirve, Türkiye-Yunanistan ilişkileri için ayrı bir önem taşıyor. Çünkü Dışişleri Bakanı İsmail Cem ile Yunanlı meslektaşı Yorgo Papandreu, konferansın dışında özel olarak biraraya gelecekler. Kapalı kapılar ardında yapılacak bu toplantıda, iki diplomat ilk kez, iki ülkenin en hassas olduğu Ege sorununu ele almaya başlayacak. Avrupa Birliği'nin 2004'e kadar sona ermesini istediği bu sorunla ilgili olarak iki taraf da kendi barışçıl çözümünü masaya yatıracak.

HELSİNKİ KARARLARI ETKİLİ OLDU
İki bakana, büyük olasılıkla iki ülke dışişleri bakanlıkları daire başkanları liderliğinde ve bir bakıma "bilirkişi" niteliğindeki heyetler eşlik edecek. Atina da Ankara da bu forumu, iki ülkeyi zaman zaman savaş noktasına getiren, iki ülke savaş uçaklarının it dalaşı yapmasına neden olan sorunun çözümü için ilk adım olarak görüyor. İki bakan ayrıca ilk kez "diyalog" kelimesini teleffuz edecek. Yıllardır Türkiye'nin Ege'yle ilgili diyalog çağrılarını reddeden Atina, buna karşın "Uluslararası Adalet Divanı Lahey'e başvururum" tehdidini savuruyordu. Ancak iki ülke bakanı, iki yasaklı kelime, "diyalog" ve "Lahey"i bir kenara bırakıp bugün ellerini taşın altına koyarak Helsinki Zirvesi'ndeki 4'üncü karar maddesini başlatmış olacak.

AB ÜYELİĞİ İÇİN DESTEK GELECEK
Yani 2004'e kadar diyalog, aksi takdirde Lahey'e gidilecek... Atina, Ege sorununun çözümü için Türkiye'nin AB üyeliğini tek çare olarak görüyor. Çünkü böyle bir durumda Ege deniz ve sahası Avrupa'nın ortak sahası olacağı için iki ülke arasında Ege sorunu ortadan kalkmış olacak. Atina'nın bunun için Türkiye'nin AB üyeliğinden yana bastıracağı söyleniyor.

1 YILDIR SÜREN AMBARGO

Yunan Dışişleri Türk gazetecileri yine istemedi
Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu, bir yıldan bu yana Türkiye ziyaretlerine eşlik eden!Atina'da görevli Türk gazetecilerine ambargo koyuyor. Atina'daki 5 Türk gazeteciyi her yurtdışı gezisinde olduğu gibi bugün yapılacak uçak yolculuğuna eklemedi. Bugün İstanbul'a varacak Papandreu, kafilesine 33 Yunanlı ve yabancı gazeteciyi eklerken, Yunan Dışişleri Türk gazetecilerin kafileye alınmamasını "Akreditasyon için geç kalındı", "Yunanlı muhabirlere Türkiye'de ne yapılıyorsa, biz de onu yapıyoruz" gibi asılsız mazeretler sundu. Yunanlı diplomatlar ise olayı "Türk gazetecilere konulan bu ambargo ile Türk medyasına bir mesaj verilmek isteniyor" diye yorumladı.

CEM VE PAPANDREU'YU BEKLEYEN "ATEŞTEN GÖMLEK" SORUNLAR
1-HAVA SAHASI

Atina, Ege'deki kara suları 6 mil olmasına rağmen hava sahasını 10 mil olarak görüyor. Türkiye karşı çıkıyor.

2-KARA SULARI

Atina, deniz hukuğuna dayanarak Ege'deki kara sularını 6'dan 12 mile çıkarmayı hakkı olarak görüyor. Türkiye bu durumu savaş nedeni olarak sayıyor.

3-ADALARIN SİLAHLANMASI

Atina'nın, Türkiye'nin Ege'deki 4'üncü ordusunu gerekçe gösterip Ege'deki adalarını silahlandırması, anlaşmazlığa neden oluyor. Atina diyaloğu reddediyordu.

4-ADALAR VE ADACIKLAR

Ege'deki adalar, II. Dünya Savaşı'ndan sonra İtalya'dan Yunanistan'a geçti. Ancak adaların devir teslim anlaşması bazı kayalıkların statüsünde ihtilaf doğuruyor. Atina bu kayalıkları gerginlik yaratabilecek birer "maşa" gibi kullanıyor.

5-PETROL

Türkiye ve Yunanistan 6 millik kendi kara suları dışında Ege'nin uluslararası deniz sahasında petrol arayamıyor.

6-KITASAHANLIĞI

Yunanistan, Ege'deki ada ve adacıkların kendi kıtasahanlığı olduğunu düşünüyor. Oysa Türkiye adaların kendi kıtasahanlığı olamayacağı görüşünü savunuyor.

ZİRVEDE 100'DEN FAZLA İKİLİ GÖRÜŞME YAPILACAK
* Katar, organizasyona katkıda bulunmak için 250 bin dolar (350 milyar TL) bağış yaptı.

* Zirveye 71 ülkeden 44'ü Dışişleri Bakanı olmak üzere toplam 51 bakan katılıyor.

* 431'i Türk olmak üzere toplam 631 basın mensubu akredite oldu.

* 190 yabancı basın kuruluşu zirveyi izliyor.

* 85 yabancı düşünür ve yazar sadece zirveyi izlemek için Türkiye'ye geldi.

* Katılımcı bakanlar 100'den fazla ikili görüşme yapacak. İsmail Cem'in 30 ikili görüşme yapması bekleniyor.

* Zirve açılışı ve bütün oturumlar, toplantılar TRT'den yayınlanacak. TRT ve Avrupa Yayın Birliği aracılığıyla ise tüm dünyaya ulaştırılacak.

* Zirveye Bernard Lewis, Dr. Hassine Fantar, Thierry de Montbrial, Prof. Hassan Hanefi, Prens bin Tallal gibi ünlü isimler de katılıyor.

Cem zirve öncesi 6 bakan ile görüştü
Dışişleri Bakanı İsmail Cem, bugün başlayan toplantılar öncesi dün 6 ülke bakanıyla ikili temaslarda bulundu. Öğleden sonra başlayan görüşmelerde Cem, sırasıyla Yemenli meslektaşı Ebubekir El-Kirbi, İranlı meslektaşı Kemal Harrazi, Lübnanlı meslektaşı Mahmud Hammud, Kırgız meslektaşı Muratbey İmanaliyev, Filistin Dışişleri Bakanı Faruk Kaddumi ve Kazakistan Tarım Bakanı Ahmethan Yessimovfile biraraya geldi. Bu görüşmelerin ardından Cem, akşam Çırağan Sarayı'nda basına kapalı "Hoşgeldin Resepsiyonu"na ev sahipliği yaptı.

Rum bakan özel izinle İstanbul'da
AB-İKÖ ortak forumuna katılan dışişleri bakanlarından biri de İonnis Kasulides oldu. Kıbrıs Rum Kesimi Dışişleri Bakanı olan Kasulides, Türkiye'nin resmen tanımaması nedeniyle özel bir izinle İstanbul'a geldi. Ankara'dan çıkan izinle toplantılara katılacak olan Kasulides, havaalanında "11 Eylül sonrası medeniyetler arası uyumun güçlendirilmesine ihtiyaç var. Türk yetkililerle görüşmek isterim. Ancak henüz bir temas olmadı" diye açıklama yaptı.

Stelyo BERBERAKİS - Ali ÖZLÜER - Yusuf DEMİR