Afganistan dünyanın en büyük mayın tarlasıdır. 1979 - 1989 yılları arasında ülkeyi işgal altında bulunduran Ruslar'ın 10 milyon mayın döşediği tahmin ediliyor. Onların geri çekilmesinden sonra başgösteren ve hâlâ devam eden iç savaşta Afganlar da toprağa 640 bin mayın gömdü.
Tahminlere göre gelişigüzel mayınlarla döşeli 530 kilometre karelik bir alan var.
Nüfus 16 milyon olduğuna göre, aşağı yukarı her 1.5 mayına bir Afgan düşüyor.
Mayınların üçte biri meskün mahaller, tarlalar, sulama kanalları, yollar ve meralar gibi sık sık insanın ayağını bastığı (ve havaya uçtuğu) yerlerde bulunuyor.
Afgan başkenti Kabil dünyanın en mayınlanmış şehridir.
Taliban'ın kenti ele geçirmek için 1994-95 kışında yaptığı büyük saldırıda kent bir mayın tarlası haline getirildi. Halkın daha güvenli bölgelere kaçmak için terkettiği evlere ve bahçelere mayın döşendi. Ne kadar çok mayın döşenmiş olduğu Kabilliler'in evlerine dönmesi ile anlaşıldı. Kızılhaç Örgütü'ne göre (evet o zamanlar Kızlhaç ülkede faaliyet gösteriyordu) sadece 1995'in Nisan ayında 1.500 kişi mayınlardan öldü veya yaralandı. Damlarda ve yer altı geçitlerinde bile mayınlar vardı. Elektrik direklerine mayınlar kondu. Mayınlanma dolayısıyla ülkenin elektrik üretilen en büyük barajı olan Kajakai on yıl çalıştırılamadı.
Afgan topraklarda zengin bir mayın mönüsü var: 50 den fazla mayın türü bulunuyor. Büyük kısmı Rus malı. Ama mönüde Belçika, İngiltere, İtalya ve Zimbabwe malı dahil, birçok ülkede imal edilmiş mayınlara da rastlanıyor.
Bazılarının üzerine basmaya bile gerek yok: Toprakta herhangi bir titreşiminin meydana gelmesinin ardından kendiliğinden patlıyorlar. Bunun için Afgan erkekleri ayakta çiş yapmamayı adet haline getirmişler. Ne olur ne olmaz diye, yere çömelerek çiş yapıyorlar.
Mayınların en ünlüsü Rus işgali esnasında kullanılan "kelebek"lerdir. Rus amcalar helikopterlerden yere sayısız miktarda (bazılarına göre milyonlarca) "kelebek" attılar. "Kelebek"ler, patlamadan yere konmaları için, bir şekilde, kanat çırparak yere inecek biçimde imal ediliyorlardı. Çocuklar bunları oyuncağa benzetiyorlardı. ("Bak anne ne buldum. Oyuncak kelebek!") Ama "Kelebek"in kanatlarının birisinin içerisinde sıvı patlayıcı vardı. ("Al çocuğum, oyna.") Dokunulunca patlıyor, dokunan elleri koparıyordu.
İtalya'da imal edilen Valmara 69 mayınları daha becerikli. Üzerine basılınca 45 santimetre kadar yükseldikten sonra patlıyor, etrafa 1.000 metal parçacık saçıyor, ve 25 metrekarelik alan içerisindeki herkesi öldürüyor veya yaralıyor.
Mayınlar ülkenin büyük bir bölümünü yaşanılmaz hale getirdi. Köylüler köylerine dönemiyor, tarım ve hayvancılık faaliyetleri eskisi gibi yapılamıyor; milyonlarca insan, karnınıf(artık gelmeyecek olan) dış yardımla doyuruyor.
Son olayların patlak vermesinden önce yabancı birkaç uzman gözetiminde 1.300 Afgan mayın sökme işi ile uğraşıyordu. Bu hızla Afganistan'ın mayından tamamen temizlenmesinin 20 bin yılı alacağı söyleniyor.
İşte böyle. Afganlar'ın ülkesi bir mayın tarlası haline getirildi. Şimdi Afganlar dünyayı bir mayın tarlası haline getirmeye çalışıyor.
Magazin
