Win-Türkçe
ASCII

HER SANİYESİ KAYDEDİLDİ
Üç görüşmede de Barak'ın, İsviçre'ye kaçan bu Yahudi işadamını affetmesi için Clinton'a bastırdığı, Clinton'ın da bir yolunu bulup affettiği anlaşılıyor. Bu "çok gizli" görüşmelerin ilkinde Barak, üstü kapalı olarak "Amerika'daki oyunun bazı kurallarını ihlal etti" dediği Rich'in affını istiyor. Clinton ise, Rich'in affının "zor bir durum" olduğunu ancak üzerinde çalışacağını belirtiyor. Son konuşma 19 Ocak 2001'de, yani Clinton başkanlığı George W. Bush'a devretmeden 1 gün önce gerçekleşiyor. Eski Başkan, bu görüşmede de müjdeyi veriyor: Rich'i affetmenin bir yolunu buldum. Bazı tehlikeleri var ama uygulayacağım...

İkilinin üç görüşmede de konuşulanların gizli kalması konusunda anlaşmaya vardığı görülüyor. Fakat iki lider de bir şeyi unutmuştu: Beyaz Saray, ABD başkanlarının yabancı liderlerle yaptıkları bütün görüşmeleri kaydettiği gibi bu görüşmeleri de kayda almıştı... Ulusal Güvenlik Konseyi de bu kayıtları geçen hafta Rich hakkında soruşturma yürüten Kongre'ye sundu.

Newsweek dergisi de kayıtları ele geçirip bu haftaki sayısında yayınladı. İki devlet liderinin bir vergi kaçakçısının affıyla ilgili yaptığı pazarlıklar kamuoyunda yeni tartışmalar başlatacak. Clinton'ın başkanlık yetkisini kullanarak bir vergi kaçakçısını affetmesi, zaten başkanlığı bıraktan sonra uzun süre başını ağrıtmıştı.

İşadamı Rich Amerika'da kötü bir şöhrete sahip. Yıllarca ambargoya rağmen İran'la ticaret yaparak servet edinen Rich, 1983 yılında da hakkında vergi yolsuzluğu iddiaları çıkınca İsviçre'ye kaçtı. Yahudi işadamı daha sonra İsrail'e yöneldi. İsrail gizli servisi Mossad'la çalıştı. Göreve gelen her ABD başkanının kendisini affetmesi için arabulucaları devreye soktu. Amerikan Kongresi'nde hakkında bir soruşturma devam ettiği için Clinton'ın affetmesine rağmen korkudan ülkesine dönemiyor. Halen İsviçre'de yaşıyor. Rich'in affedilmesi için çalışanlardan biri de eski karısı Denise Rich'ti.

Bayan Rich, af konusunun gündemde olduğu günlerde Demokrat Parti'ye 1.3 milyon dolar, Arkansas'taki Clinton'ın Başkanlık Kütüphanesi için de 450 bin dolar bağış yaptı.

BİRİNCİ GÖRÜŞME
BARAK: Yahudi bir işadamı var. Kendisi İsrail'deki birçok kuruluşa yardım yapmıştır

CLINTON: Onun eski karısı da yardım istedi. İnsanın karısının yardım etmesi güzel şey...

İKİNCİ GÖRÜŞME
BARAK: Bu işadamı Mossad'ın birçok operasyonuna da yardımcı olmuştur.

CLINTON: Halen bu iş üzerindeyim. Ancak bunu şu anda konuşmasak çok iyi olacak

ÜÇÜNCÜ GÖRÜŞME
BARAK: Sayın Başkan, Rich'in affedilmesiyle ilgili herhangi bir gelişme var mı?

CLINTON: Yasal zorluk yok. Ama Amerikan tarihinde örneği de yok. Hâlâ çalışıyorum

İşte şok telefon kayıtları

11 Aralık 2000 Saat 06.17-06.36
(Clinton Beyaz Saray'daki rezidansından konuşuyor)

* Başbakan Ehud Barak: İsviçre'de yaşayan ve İsrail'deki çeşitli kurumlara yardımcı olan Amerikalı Yahudi bir işadamı var. İsmi Mark Rich... O, Amerika'da "oyunun belirli kurallarını" çiğnedi. Şu anda da yurtdışında. Size bu insanın İsrail'de, yardımlarından dolayı takdir edilen biri olduğunu belirtmek isterim. Bunu düşünmenizi tavsiye ederim.

* Bill Clinton: Bu konuları bir seferde (genel af) ele alacağım. Onun eski karısını tanıyorum. O da yardım istedi. İnsanın eski karısının yardım etmesi, güzel bir şey.

* E.B.: Yeni eşini tanıyorum. İtalyan ve genç bir bayan. (Rich'in ikinci eşi Gisela adlı bir Alman'dı) Teşekkürler Bay Başkan.

8 Ocak 2001 Saat 05.57-06.17
(Oval Ofis)

* E.B.: Son olarak size iki isim vermek istiyorum... Birincisi (Bu bölüm çıkartıldı) İkinci isim Mark, şu Yahudi Amerikalı.

* B.C.: Bu konuda biraz bir şeyler biliyorum. Çok güçlü hafızam var. Halen bu iş üzerinde çalışıyorum. Bu konu hakkında şimdilik daha fazla bir şey konuşmamamız en iyisi olacak.

* E.B.: Tamam, anladım. Bu konuyu herhangi bir yerde konuşmayacağım.

* B.C.: Anlıyorum.

* E.B.: Önemli olduğunu düşünüyorum... Olay yalnızca mali yardım değil. O, birçok davada Mossad'a (İsrail Gizli Servisi) yardımcı olmuştur.

* B.C.: Bu çok garip bir dava. Ben de üzerinde çalışıyorum.

19 Ocak 2001 Saat 02.47-03.09
(Oval Ofis)

* B.C.: Rich'i affetmekle ilgili davanın üzerinde çalışıyorum. Ancak çok zor.

* E.B.: Bir ilerleme kaydedildi mi?

* B.C.: Çalışıyorum ancak emin değilim. Bu konuyu açtığın için çok sevindim. Bu görüşme bittikten sonra yeniden bu konuyla ilgili bir toplantıya katılacağım. Konuyu hatırlattığın için sevindim. Rich'le ilgili problem şu; Amerikan tarihinde buna benzer başka bir örnek yok. Ortada yasadışı bir şey yok ancak başka bir örneği olmaması sorun yaratıyor. Suçlandığı zaman yurtdışındaymış. Ve Amerika'ya hiç geri dönmemiş. Problem, onu affetmek ya da etmemek değil. Asıl problem, onun buraya (ABD) gelmeden affedilip affedilememesi... İşte bu ikilem üzerinde çalışıyorum.

* E.B.: Tamam.