kapat
26.07.2001
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi

banner
Dünyadan
Spor

banner
Magazin
Astroloji

Para Durumu
Hava Durumu

Bizim City
Sizinkiler

www.euronet-tr.com
Sarı Sayfalar
İstanbul

Cumartesi Eki
Pazar Eki

Künye
E-Posta
Reklam
Arşiv

A T V

Win-Türkçe
ASCII

 

3 asırlık yalı çöküyor


Boğaz'ın en eski yapısı 302 yaşındaki Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı bakımsızlıktan yıkılma tehlikesiyle yüzyüze
Yalının sahiplerinden Feyyaz Köprülü, "Temeller çürüdü, yenisi yapılamıyor. Onunla birlikte ben de çöktüm" diyor

İstanbul'un en eski yalısı ihmalin kurbanı oldu. Bundan tam 302 yıl önce Anadolu Hisarı'nda inşa edilen Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı bakımsızlıktan yıkılma aşamasına geldi. Yalının tek özelliği 300 yaşında olması değil... Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı aynı zamanda Osmanlı Devleti tarihinde bir dönüm noktası sayılan Karlofça Antlaşması görüşmelerinin yapıldığı yer.

Yalının bugünkü sahipleri Köprülü Ailesi. Bu geniş aile maddi olanaksızlar yüzünden yalıyı onaramıyor, Anıtlar Yüksek Kurulu izin vermediği için yıkıp yeni bir bina inşa edemiyor. Yıllar önce Amcazade Hüseyin Paşa tarafından kurulan Amcazade Hüseyin Paşa Vakfı'na ve vakıf kanunları çerçevesinde 128 kişilik Köprülü Ailesi'ne ait olan tarihi yalıya 45 yıldır tek çivi bile çakılmıyor.

'YIKILIP YAPILMALI'
Amcazade Hüseyin Paşa Vakfı Başkanı Feyyaz Köprülü ihmalkârlığın kendilerinden kaynaklanmadığını söylüyor. Köprülü, "Eskiden paramız yoktu, 'Devlet baba yapsın' diyorduk. Şimdi paramız var ama projeyi Anıtlar Yüksek Kurulu kabul etmiyor. Üniversiteden bir heyet kuruldu. Yalının temellerinin çürüdüğünü, çökme tehlikesi olduğunu, bu nedenle yıkılıp yapılması gerektiğini söylediler" diyor.

Köprülü kurulun bu projeye karşı çıktığını belirterek, "Bize 'Yıkmadan yapın' dediler. Ancak ortada temel bile kalmamış. Yalının zemini yumuşak. Etrafındaki arazi ise SİT alanı ilan edilmiş. Bu kadar çelişki varken neyin üzerine çıkıp da bakım yapacağız?" diye konuşuyor.

50 MİLYON DOLAR GEREK
Köprülü bazı şirketlerin onarım için kendilerine başvurduğunu fakat bunun karşılığında yalıyı istediklerini de belirtiyor:

"Yalı tamamen vakfa ait. Vakıf kurallarına göre satılması, kiralanması olanaksız. Bu yüzden 128 varis arasında miras bölüşümü de sözkonusu değil. Yalı ile birlikte vakıf malı olan üst kısımlardaki SİT alanı ve arazi de satılamaz. Bugüne kadar 5-6 şirket onarımı üstlenmek istedi. Karşılığında yalıyı ve araziyi istediler. Olumsuz yanıt verdik; hiçbir bedel almaksızın sadece onarım bedeli karşılığında kiralayabileceğimiz söyledik. Ama kabul etmediler. Uzmanlar 5-6 yıl önce onarım masrafı olarak 50 milyon dolar gibi bir rakamdan söz ettiler. Anıtlar Kurulu izin verirse onarımı biz yapacağız."

Amcazade ne savaşlar gördü!
Anadolu Hisarı'nın kuzeyinde bulunan Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı İstanbul Boğazı'nın ayakta kalan en eski yalısı unvanına sahip. 1699 yılında Köprülü Mehmet Paşa'nın erkek kardeşinin oğlu Amcazade Hüseyin Paşa için inşa edilen yalıda uzun yıllar Köprülü Ailesi oturdu.

HAREM DAİRELERİ VARDI
Osmanlı devletinin büyük ölçüde toprak kaybettiği ve gerileme dönemine girdiği Karlofça Antlaşması'nın görüşmeleri de bu yalıda yapıldı. Anadolu Hisarı tarafındaki iki katlı büyük harem dairesi, 1893 harbi sırasında yerleştirilen göçmenler yüzünden tahrip oldu, daha sonra da doğal nedenlerle yıkıldı.

Amcazade Hüseyin Paşa Yalısı, mimarisi, süslemeleri, cepheleri ve pencere düzeniyle dünyanın sayılı yapıları arasında yer alıyor. En son 1956 yılında onarım gören yalıya o günden beri dokunulmuyor.

Mert İNAN


Copyright © 2001, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır