Telekom hikayesi özünde "arpalık" sisteminin özetidir. "Arpalık" kelimesinin mucidi Ankaralılar'dır, birbirlerini suçlarken bu kelimeyi bulmuşlardır.
Telekom, son siyasi krize adını verirken Türkiye'nin en ağır ekonomik krize girmesi ve çıkamamasının da sembollerinden biri olmuştur.
On yıl önce dünyada telekomünikasyon alanında önemli gelişmeler yaşanırken "telekom" şirketleri de büyük değer kazandılar. O dönemde yapılan değerlemelerde Türk Telekom'a 20-25 milyar dolar değer biçiliyordu. Bu değer üzerinden yapılacak akıllı bir özelleştirmeyle Türkiye'nin kazancı 15 milyar dolara kadar yükselebilecekti.
Son on yıl Ankara'da görev alan, bir giden bir gelen siyasi kadrolar Telekom'un özelleştirmesini sürekli ertelediler. Nedeni basitti: Türk Telekom büyük mali yapısı, binlerce kişilik istihdam imkanı ve sürekli "ihale" ihtiyaçlarıyla güçlü bir "iktidar aracı" idi. Hiçbir siyasi bu "iktidar aracı"nı kaybetmek istemedi, özelleştirmedi.
Bunun Türkiye'ye olan 15 milyar dolarlık maliyetinin hesabını kimse kimseye sormadı. Çünkü bütün Ankaralılar bu sorumluluğa ortaktır.
Türk Telekom, kamu bankalarıyla birlikte son IMF anlaşmasının önemli maddelerinden biri olmuştur. Türkiye'ye borç verenler bugünkü krizin ana kaynağı olan kara deliklerin kapatılmasının yanında yeni kara delik olasılıklarının da yok edilmesini istemektedirler. Bu nedenle yeni bir yapılanma ve bağımsız bir yönetim şartı da getirilmiştir.
İşte kavganın kaynağı budur. Üçlü koalisyonun kuruluşu döneminde "arpalık" paylaşımında Türk Telekom ile Emlakbank MHP'de kalmıştı. Türk Telekom'un bağlı olduğu Ulaştırma Bakanlığı bu dönemde bu kuruluşu alışılageldiği gibi yönetmiş, yaklaşık 2.500 kişilik yeni kadro eklenmesiyle "partinin kalesi"ne dönüştürmüştür.
Türk Telekom'u elde tutmak bundan sonrası için de çok önemlidir. Önümüzdeki dönem yeni altyapı yatırımları ve cep telefonu yatırımları yapılacaktır. Bu da yaklaşık 2 milyar dolarlık bir "iş" demektir. Yani yönetimi elinde tutan bu 2 milyar dolarlık ihaleleri dağıtabilecektir. Ayrıca bu yatırımlara paralel olarak birkaç bin kişilik yeni iş alanı da ortaya çıkacaktır.
2 milyar dolarlık ihale imkanını ve birkaç bin kişilik kadro imkanını terketmek istemeyen MHP'li bakan son ana kadar direnişe devam etmiştir ve "mevzileri"ni tutmayı başarmıştır.
Emlakbank tasfiye edilirken de yine MHP'nin direnmesi üzerine bankanın emlak bölümünün elinde bulunan ve piyasa değerinin 2.5 milyar doları bulduğu belirtilen arsaları Toplu Konut İdaresi'ne geçmektedir. Toplu Konut İdaresi de MHP'li Devlet Bakanlığı'nın elindedir. Plana göre bu bakanlığa bağlı bir konut müsteşarlığı kurulacak ve bu müsteşarlık eldeki arsaların "değerlendirilmesi" için örgütlenecektir. Yani 80 ilde ve gerektiği kadar ilçede yeni müdürlükler kurulacak, insanlar işe alınacak ve "parti" örgütlenmesi güçlendirilecektir. Üstelik bu işler, kamu arazileri ve mallarının satılmasına ilişkin bir kanun geçerken yapılacaktır.
"Arpalık" sistemi budur, "arpacılar" da bellidir.
Ankara dün Telekom krizi ile yaşadı, yine bütün ülke gerildi. Sonunda "anlaşma" sağlandığı açıklandı. Ama arpalık sistemi durdukça, arpacılar direndikçe bu anlaşmaların hiç bir anlamı da olamaz.
Bu gerilimlerin MHP'nin hükümetten ayrılmasına neden olacağı yolundaki kuşkular gereksizdir, çünkü ayrılmazlar. Yeni yeni yerleşiyorlar, onun için ayrılmazlar. Ama Kemal Derviş ve ülkenin durumuna başka açıdan bakanlar daha kaç tane böyle gerilim kaldırırlar, o bilinmez.
Magazin
