kapat
06.06.2001
Haber İndeksi
Yazarlar
Günün İçinden
Politika
Ekonomi

banner
Dünyadan
Spor

Limasollu

Magazin
Astroloji

Para Durumu
Hava Durumu

Bizim City
Sizinkiler

Sarı Sayfalar
İstanbul

Cumartesi Eki
Pazar Eki

Künye
E-Posta
Reklam
Arşiv

A T V

Win-Türkçe
ASCII

itsakiss
 

En büyük şans Derviş'in siyasetçi olmaması


İsrail Merkez Bankası eski Başkanı Frenkel, Derviş'e kriz çözümlerini anlattı. Frenkel, "Siyasiler inanırsa enflasyon iner.
Kuru bırakıp faizle kontrol sağlayın. Programa uyarsanız, sorunlar iki yılda biter" dedi

İsrail eski Merkez Bankası Başkanı ve Merrill Lynch Başkanı Jacop Frenkel, dün 8.5 saat süren iki toplantıda Kemal Derviş'i övdü ve program konusunda Türkiye'ye moral verdi. Bankalar Birliği üyeleri ve ekonomi bürokratları ile biraraya gelen Frenkel, bir yandan İsrail'in enflasyonu indirme deneyimini anlattı diğer yandan da Türkiye'ye yönelik önerilerini sıraladı.

"Siyasetçinin işi hiç de kolay değil. Bizim, İsrail'de siyasetçiyi ikna etmemiz 1 yıl aldı. Programı ancak 4 yılda başarabildik" diyen Frenkel, şöyle devam etti:

"Biz de tıpkı sizin gibi yıllarca enflasyonla uğraştık. İndirdik, çıkardık ama bir noktada hiper enflasyonu yaşadık. Enflasyon yüzde 445'e kadar çıktı. Enflasyon 1985'te düşmeye başladı. 1986'da yüzde 20'ye kadar indi. Ancak o aşamadan sonra bir türlü düşmek bilmedi. Öncelikle siyasetçi başta olmak üzere toplumun tüm kesimleri bu olaya inanacak. Öyle ki duvara tosladığının ve çıkış yolu olmadığının farkına varacak. İşte o andan itibaren programı tavizsiz uygulayacaksınız. Artık yeni bir dünyayı kabul edeceksiniz. Bugün İsrail'de enflasyon ihmal edilebilecek düzeye indi."

DEVALÜASYON ÖRNEĞİ
Frenkel, Türkiye'de iyi bir ekonomi yönetimi bulunduğunu, İsrail'de bu yapıyla çalışma zorlukları yaşadıklarını kaydetti ve "Çok iyi bir ekonomi takımınız var. Sayın Derviş büyük kazanç. Üstelik siyasetçi de değil" dedi.

Frenkel, Rusya Krizi sonrası, yabancı yatırımcının gelişmekte olan ülkelere yönelik kaygılarının arttığını da belirterek, "Yabancı sermaye çok hızlı yer değiştirebiliyor. Bu, riskli piyasalara açısından sorun yaratıyor" dedi.

'Ders alıyoruz'
Frenkel'le görüşmesini 'çok yararlı' olarak nitelendiren Derviş, önümüzdeki haftalarda Brezilya'nın deneyimlerini de dinleyeceklerini söyledi. Derviş, "Brezilya da iki yıl önce ağır bir dönem geçirdi. Yüksek enflasyonla büyük mücadele verdiler ama şimdi sıfıra yaklaştılar. Hem iyi işleri hem hataları öğreniyoruz. Türkiye için doğru yolu bulmamız gerekiyor" dedi.

İşte Frenkel'in Türkiye reçetesi
İsraİl Merkez Bankası eski Başkanı Jakob Frenkel, Türkiye için şu reçeteyi ortaya koydu:

* Kurlar serbest olmalı. Aşırı dalgalanmalar dışında kurlara müdahale edilmemeli.

* Piyasa faizle kontrol edilmeli.

* Faiz gerektiğinde hızlı yükseltilmeli ama yavaş yavaş düşürülmeli.

* Yapısal reformlar mutlaka yapılmalı.

* Ödemeler dengesinde dikkat edilmeli.

* Toplumun tüm kesimleri programa inanmalı.

* Enflasyondan kurtuluşun başka çaresi olmadığını herkes kabul etmeli.

Sihir toplumsal uzlaşmada
Jacob Frenkel, İsrail ekonomisini düzlüğe çıkarmak için şu düzenlemeleri yaptı:

* Bütçede kamudan kaynaklanan büyük açığı daraltmak amacıyla üç büyük kamu bankasının, Bank Hopaolim, Bank Leumi ve Bank Discount'un çoğunluk hisseleri satıldı. Böylece hem ülkedeki faiz oranları düştü hem de bütçe üzerindeki harcama baskısı azaldı.

* Devlet tekelinde olan telekomünikasyon piyasası liberalleştirildi.

* Liberalizasyon, elektrik piyasasında da gerçekleştirildi.

* Özelllikle ulaştırma ihalelerindeki yolsuzlukların önlenmesi için ihale kanunu değiştirildi.

* Güçlü bir özelleştirme programı uygulandı.

* Aradaki en önemli fark, İsrail para birimi olan Şekel'in konvertbl olmayışıydı. Frenkel, bunu da gerçekleştirdi.

* Önemli bir adım, İsrail'in yabancı yatırımcılara açık hale getirilmesiydi. Bunun için büyük bir araştırma yapıldı ve gelecek dönemde en yüksek artı değeri sağlayacak sektörler belirlendi. En çok artı değer yaratacak sektörün teknoloji olduğuna karar verildi.

* İsrail'de son beş yıldır ortalama yüzde 15 büyüyen teknoloji sektöründe yapılan üretim, ihracatın da kapısını açtı. Şu anda İsrail'den yapılan ihracatın yüzde 80'ini yüksek teknoloji ürünleri oluşturuyor.

* Ülke, o dönemin en büyük bilgisayar üreticilerinden Digital'in yanısıra, Motorola ve Intel gibi dünya devlerini çekebilmek için önemli vergi avantajları sağladı.

* Teknolojinin sadece donanım değil, yazılım kısmında da artı değer yaratılması üzerine çalışmalar yapıldı. Yazılım şirketlerine vergi avantajı sağlandı. Bunun sonucu olarak, adı sanı bilinmeyen birçok küçük internet ve teknoloji şirketi, yüz milyonlarca dolarlık cirolara ulaştı.

OKAN MÜDERRİSOĞLU

 
Ekonomik programın başarıya ulaşacağına inanıyor musunuz?

Evet
Hayır

 

Copyright © 2001, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır