Merkez Bankası Başkanı Serdengeçti: Reformlar yapılmaz ve taahhütler yerine getirilmezse faiz yükselir ve kurda aşırı dalgalanma meydana gelir
Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, son günlerde ortaya çıkan faiz yükselişinin ve piyasadaki gerginliğin siyasi gelişmeler ve yapısal reformlara ilişkin endişelerden kaynaklandığını ve bu durumun geçici olmasının beklendiğini söyledi. Yapısal reformların ve açıklanan programın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde faizlerin yükseleceği ve kurda aşırı dalgalanmaların yaşanacağı konusunda uyarıda bulanan Süreyya Serdengeçti ile röportajımızın ikinci ve son bölümü şöyle:
* Merkez Bankası'nın programı dışında ekonomik programın başarıya ulaşması açısından nelerin yapılması gerekir?
Bu çok önemli bir soru. Geçmişte de gördüğümüz gibi, para politikasının başarılı olması ve bugunkü parasal hedefleme döneminden enflasyon hedeflemesi rejimine geçilebilmesi için yapısal reformların ve açıklanan programın gereklerine uygun olarak verilen bütün taahhütlerin yerine getirilmesi, mesela bankacılık sisteminin rehabilitasyonunun mutlaka tamamlanması ve kamu maliyesinin düzeltilmesinin aksamadan devam etmesi şart. Yoksa faizlerde öngörülenin aksi yönde gelişme ve kurda aşırı volatilite ortaya çıkar.
* Son günlerde piyasada görülen faiz yükselişini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öngörülere göre farklı bir gelişme söz konusu burada tabii. Ama siyasi ve yapısal reformlarla ilgili bazı endişelerden kaynaklandı bu. Hazine borçlanmasında son iki ihalede bildiğiniz gibi bazı sorunlar yaşandı. Bunların tabidir ki devam etmemesi beklenir. Devam etmesi faizleri para programının öngördüğünün aksine yukarı doğru götürür, döviz kurunda ise volatilite artar.
* Merkez Bankası'nın orta vadeli hedefi nedir?
Orta vadede enflasyon hedeflemesi rejimine geçmek istiyoruz. Enflasyon hedeflemesi tamamen fiyat istikrarına yönelik olacak. Başka bir hedef olmayacak burada. Bu hedefe yönelik her türlü aracı Merkez Bankası istediği gibi kullanabilecek. Tabii enflasyon hedeflemesinin ön koşulları var. Bunlar reformların yapılması, kamu maliyesi ile ilgili dengesizliklerin ekonomiye olan etkisinin ortadan kaldırılması, hem enflasyonun hem faizlerin belli seviyelere inmesi, kurda istikrar kazanılması ve daha başka sayılabilecek bir çok koşulları var. Bu koşullar oluştuğu ölçüde enflasyon hedeflemesi rejimine geçilebilecek.
* Yine orta dönem için mali sektörde neler yapılmalı?
Şimdiki aşamada kamu bankaları yeniden yapılandırılıyor. Fon yönetimleri daha etkin hale geliyor. Gecelik borçlanmaları sınırlanıyor. Borçlanma vadeleri uzuyor.
Ancak sürecin devamında şu da önemli: Bu bankaların kesinlikle küçültülmeleri, yapısal sorunlarının bitirilmesi ve bir daha görev zararı üstlenmemeleri gerekiyor.
Program bankalar için de iki konuyu dile getiriyor: Sadece kamu bankaları değil, sistemin tümü için daha etkin gözetimin ve denetimin artık ortaya konması gerekiyor. Geçmişte en büyük eksikliklerimizden biri buydu. İkincisi de bununla bağlantılı. Muhtemel sorunlu bankalarla ilgili çabuk çözüm getirilmesi gerekiyor.
* Yeni Merkez Bankası Kanunu ne getiriyor?
Merkez Bankası araç ve operasyonel bağımsızlığını aldı. Hedef veya amaç bağımsızlığını zaten öngörmemiştik. Dolayısıyla biz istediğimiz ölçüde bağımsızlığımızı kazandık. Bu kanunla aynı zamanda Maastricht kriteri olarak adlandırılan kamuya hiçbir şekilde kredi verilmemesi, birinci piyasadan kamu kağıdı alınmaması sağlandı ki bence en önemli değişiklik buydu. İçinde bulunduğumuz dönemin özelliklerinden dolayı bu maddenin yürürlüğe girmesini altı ay kadar erteledik. Bu tabiki orta ve uzun vadede Türkiye ekonomisini çok olumlu etkileyecek bir gelişme.
*Kasım ayına kadar aldığınız Hazine kağıtlarının tasfiyesi nasıl olacak?
Onların tasfiyesi ya itfa tarihlerinde itfa edilerek ya da Hazine'nin erken alımlarıyla tasfiye edilecek. O erken alımlar bu dönemde de gerçekleşti bir ölçüde.
* O tarih gelmeden daha uzun vadeli kağıt verebilir mi Hazine?
Şimdi de bir yıldan uzun vadeli kağıt alıyoruz. IMF ve Dünya Bankası yardım paketinin geri ödeme planına uygun bir biçimde, dönem sonuna kadar da devam edeceğiz.
* Merkez Bankası'nın kamu kağıtları portföyü ne kadar artacak?
Merkez Bankası'nın menkul kıymet portföyündeki artışın bir bölümü kamu bankası operasyonları dolayısıyla aldığı kağıtlardan oluşuyor. Bunun miktarı 14 katrilyon. Bir de bütçeye aktarılacak olan dış finansman için Hazine'den kağıt alması söz konusu ki, bu da yılsonuna kadar 9.6 milyar dolar. Bu ölçüde menkul kıymet pörtföyünde artış öngörüyoruz.
Magazin
