EK BÜTÇE ÇIKMADI
Maliye Bakanı Sümer Oral, dün bir basın toplantısı düzenleyerek 2000 yılı bütçe sonuçlarını açıkladı. Bütçe 14.1 katrilyon olarak tahmin edilirken, 12.8 katrilyon lira açık verdi. 32.5 katrilyon olarak hedeflenen gelirler, 33.8 katrilyon liraya çıktı. 46.7 olarak programlanan harcamalar 46.6 katrilyon lira olarak tutturuldu. Türkiye belki de uzun süreden sonra ilk kez ek bütçe çıkarmadı ve giderlerinde artış yaratmadı. Faiz ödemeleri, uzun süreden beri başlangıçta ayrılan ödeneğin altında kaldı.

2000 yılı bütçesinin bu performansında bir kereye mahsus "deprem vergisi" adı altında alınan vergilerin rolü büyük. Maliye Bakanı Sümer Oral, deprem vergilerinden 2000 yılında 2 katrilyon 694 trilyon lira tahsil edildiğini söyledi. Bunun 1 katrilyon 640 trilyon lirası "geçmişe yönelik olarak uygulanan" yüksek reel faizden alınan vergiden geldi.

SİHİR TEDBİRDE
Bu gelişmenin 3 yıllık programın geleceği açısından da son derece önemli olduğunu söyleyen Bakan Oral, "Ancak kuşku yok ki, aynı disiplin ve kararlılıkla devam etmek zorundayız" dedi. Oral, şöyle devam etti:

"2000 yılında uygulanan mali politika ve köklü yapısal teklifler ile bu olumlu sonuçlara ulaştık. Programın daha önce 16 defa uygulamaya konulan ancak maalesef sonuca ulaşılamayan diğer programlardan en önemli farkı yapısal tedbirler ile desteklenmiş olmasıdır. Bütçe içinde faiz ödemelerin payı azaldıkça eğitime, sağlığa, çevreye, adalete, yatırıma, memurlarımıza kuşkusuz gidecek pay da artacaktır. Programın başarıya ulaşması; Türkiye'nin ekonomik potansiyelini, dinamizmini harekete geçirmesi demektir. Tedbirlerin amacı, sadece bu rakamları elde etmek değil. Bu rakamlar elde edilecek ki ülkede bir yatırım, üretim, istihdam artacak. Herkes ileriyi daha net görebilecek."

2001'de revizyon olmayacak
Malİye Bakanı Sümer Oral, geçen Kasım ayındaki ekonomik dalgalanma nedeniyle, 2001 yılı bütçe hedeflerini revize etme ihtiyacı içinde olmadıklarını söyledi. Oral, "Kasımda meydana gelen ekonomik dalgalanmaların mutlaka bir etkisi olacaktır. Ama biz, bir yıl içinde bu etkiyi Hazine politikalarıyla asgari düzeye indirmeye çalışacağız. Kasım'daki ekonomik dalgalanma nedeniyle 2001 yılı bütçe hedeflerini revize etme ihtiyacında değiliz" dedi. Maliye Bakanı Sümer Oral, kamu kesimi çalışanları arasındaki dengesizliğin giderilmesine ilişkin soruya ise şu yanıtı verdi: "Devletin personel sistemi ve bu sistemin ücret yapısı karmaşık ve adaletsiz bir halde. Bunu düzeltmeye çalışıyoruz ancak, bunu yaparken programdan kesinlikle taviz vermeyeceğiz. Kaynak olmadan herhangi bir adım atma şansımız da yok, hakkımız da yok. Bundan sonra daima mali disipline bağlı haraket etmek mecburiyetindeyiz." Sümer Oral, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ajay Chhibber yabancı bir basın kuruluşuna 'Türkiye'de çürümüşlük var" şeklinde verdiği demeçteki iddiaların sorulması üzerine, "Türkiye, çağdaş, güçlü ve şeffaf bir ülkedir. Türkiye'de bazı sıkıntıların olduğu doğrudur. 57. Hükümet her alanda yolsuzlukla mücadele ediyor" dedi.

Oral, Demirel'i aratmadı
* Maliye Bakanı Sümer Oral, basın toplantısında, üslup itibarıyla 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'i aratmadı. Oral, faiz giderlerinden sağlanan 6 katrilyona yakın tasarrufun neden eğitim, sağlık adalet gibi temel hizmetlerle, memur maaşlarına tahsis edilmediği sorulunca, "Bunlar yapılmalı ama hepsini 2001 bütçesi ile yapacağımı söylemedim ki" şeklinde yanıt verdi ve herkesi kahkaya boğdu.

* Oral, 6 katrilyon liraya yaklaşan birikmiş vergi alacaklarına ödeme kolaylığı getirilip getirilmeyeceği yönündeki soruya ise "Vergi affı gündemimizde yok" karşılığını verdi.

* "2000'de vergi gelirlerinin yüzde 88'i faize gitti. Bu programı uygulamasaydık, vergilerin tümünü faize verseydik, yine de yetmeyecekti" diyen Oral, 35-40 yaşında olup, enflasyonsuz dönemi bilen kimse olmadığını söyledi. Oral, "Bunu değiştireceğiz" dedi.

* Oral, ekonomideki daralma sinyallerine dikkat çeken ve vergi gelirlerinde tahsilat sıkıntısı olasılığı karşısında, hedefe ulaşacakları inancını dile getirdi.

Okan MÜDERRİSOĞLU