Defterlerin kapanış tasdikini yaptırdınız mı?

Ticari defterlerin kapanış tasdikini yaptırma süresi, 31 Ocak 2001 akşamı sona eriyor. Çok kişi defterlerin açılış tasdikini bilir ancak, kapanış tasdiki diye başka bir tasdikin olduğunun farkında bile değildir. Farkında olanların da çoğu, bunun önemini tam olarak bilmezler.

Hiç bilmeyenleri esas alarak, konuyu ve önemini kısaca açıklayalım.

Vergi mükellefi olarak defter tutanlar, her yıl tutacakları defteri bir önceki ayda notere onaylattırırlar. Örneğin, 2001 yılında tutulan defterler, 2000 yılı Aralık ayında notere onaylattırıldı. Açılış tasdiki dediğimiz olay bu. Bir de kapanış tasdiki var. O da, Ocak ayının sonuna kadar yaptırılır.

Kapanış tasdikine tabi defterler
Kapanış tasdikine tabi olan defterler; yevmiye ve envanter defterinden ibarettir. Defteri kebir ve işletme defteri için, kapanış tasdikine gerek yoktur. Kapanış tasdikine tabi olan yevmiye defterinin, her yılın en geç Ocak ayı sonuna kadar, notere ibraz edilerek, son kaydın altına "görülmüştür" sözü yazdırılarak, mühür ve imza ile tasdik ettirilmesi gerekiyor (Türk Ticaret Kanunu Md. 70/son). Bu süre, envanter defterinde Nisan ayı sonuna kadardır (TTK Md. 72/4).

Kapanış tasdikinin amacı, defter sayfalarının boş veya satırlarının aralıklı olup olmadığını denetlemek ve böylece, sonradan eski tarihli kayıt yapılmasının önüne geçmektir.

Doğabilecek sorunlar
Ticari defterin kapanış tasdikinin yaptırılmaması halinde, çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.

1) İspat Hukuku Yönünden

Kapanış tasdikini yaptırmayanlar, ticari defterlerini, "kendi lehlerine delil" olarak kullanamazlar. Kapanış tasdiki yaptırılmayan defterler, tam ve kanuna uygun olarak tutulmuş sayılmaz. Özellikle, ihtilaflı durumlarda defterlerin ispat edici yönü itibariyle "kapanış tasdiki" önemlidir.

2) Ceza Hükümleri Yönünden

Kapanış tasdiki yaptırmayanlar, "ağır para cezası" ile cezalandırılır (TTK Md. 67/III). Ancak, Yasa da, ağır cezanın tutarı belirtilmemiştir.

Türk Ticaret Kanunu'nun 67/IV. maddesine göre de; hakimler, noterler, sicil memurları ve diğer memurlar kapanış tasdiki yaptırmadığını farkettikleri tacirleri, "savcılığa bildirmek" zorundadırlar.

3) İcra ve İflas Hukuku Yönünden

Kapanış tasdiki yaptırmayanların "konkordato talepleri" reddolunur (İcra İflas Kanunu Md. 285 ve 286).

Kapanış tasdiki yaptırmayanlar, iflas ettikleri takdirde, "taksiratlı müflis" sayılırlar (İİK Md. 310/5) ve Türk Ceza Kanunu'nun 507. maddesine göre cezalandırılırlar.

Daha kapsamlı açıklamayı, Elif Pürsünlerli'nin Yaklaşım Dergisi'nin Ocak 2001 Sayısında yayımlanan makalesinde bulabileceğiniz, "Defterlerin Kapanış Tasdiki" konusu son derece önemli bir olay.

Ocak ayı bitmeden, defterlerinizin kapanış tasdikini yaptırmayı unutmayınız...