İtalya'daki tüm cezaevlerinden sorumlu savcı Gian Carlo Caselli; cezaevlerinden dışarıyı yöneten mafya ve çete başlarını nasıl etkisiz hale getirdiklerini anlattı

Kameralı kontrol
* Mafya suçluları ile de bu yaşandı mı?

- Evet İtalya'da bir dönem mafya liderleri dışarda olduğu gibi hapishanede de patron konumundaydılar. Palermo'da Ucciardone hapishanesinde kendi evlerindeymiş gibi yaşıyorlardı. İstediklerini yapıyorlar ve dışarıyla iletişim kurabiliyorlardı. Bu da suç işleme, adam kaçırma, uyuşturucu kaçakçılığı, öldürme emirleri vermek anlamına geliyor. Mafya devletten daha güçlü idi. İlk kez Savcı Falcone devletin bu duruma "dur demesi" gerektiğini dile getirdi. Falcone ve yakın arkadaşı Paolo Borsellino 1992'de katledildi. Devlet ancak, Savcı Falcone'nin öldürülmesinden sonra kararlı biçimde hapishanelerin üzerine gitti.

*Mafyanın hapishane koşulları nasıl değişti?

- Bizim "41 bis" dediğimiz yasa çıkarıldı. Mafya suçlusunun daha yoğun bir şekilde kontrolü sağlandı. Mafya suçlularının dış dünya ile temasları sınırlandı ve görüşmeleri kontrol altına alındı. Tüm görüşmeleri kameralarla izlendi, kendilerine gönderilen posta, paket vs. uzman personel tarafından kontrolden geçirildi. Mafya için ayrılmış bölümlerde tutulan babalar, eğitimli-uzman gardi-yanlar tarafından izlendi. Pekçok mafya liderinin hücresi 24 saat kameralarla kontrol ediliyor.

Mahkemelerde videolu duruşma
Caselli, 41 bis yasasının çıkmasından sonra çıkarılan ikinci bir yasa ile de, pek çok mafya suçlusu için açılan davaların video-konferans biçiminde yapıldığını söyledi. Caselli şöyle devam etti: "Mafya davalarında suçlular bulundukları cezaevlerinden, video-konferansla mahkemelerini izlediler. Suçlular hapishanelerden çıkarılmadan, mahkeme salonları ile bağlantı kurularak, mahkum ve avukatı arasında özel gizli bir hatla telefon bağlantısı sağlanarak davalar görüldü. Bu şekilde mahkumun adliyeye sevki sırasındaki problemlerin de önüne geçildi.

* İtalya mevcut hapishanelerini bu Mafya yasasına göre mi düzenledi?

- İtalya'da bazı hapishanelerde 41 bis suçluları için özel bölümler oluşturuldu. Novaro, Cuneo, Alto Adige, Tolmezzo'da bu tip mafya için organize edilmiş hapishaneler var. Her hapishanede 15 ve bazen daha fazla sayıda çete suçlusu bulunmakta. Çete suçluları kendileri için hazırlanan özel hücrelerde tecrit edilmekte. Günün sadece belli saatlerini, o da kontrol altında, diğer mahkumlarla ortak bölümlere geçebilmektedirler. Savunma avukatları ile yalnız görüşme hakları saklıdır. Avukatıyla görüşmeleri çok ender hallerde görüldüğü gibi, eğer avukat hakkında bir suç duyurusu varsa, o durumda da, görüşme izlenir.

Çetelere özel gardiyanlar
* İtalya'da hapishaneye silah ya da tehlikeli maddelerin sokulmaması için ne gibi önlemler alınıyor?

- Kontroller çok sıkı. Cezaevlerinde ayrıca uyuşturucu girişini yasaklamak için özel yetiştirilmiş köpeklerin kullanımına da başlandı. Cezaevine silah hiçbir şekilde girmemeli... Bizim hapishanedeki gardiyanlarımız da silahsız... Silah sadece hapishane çevresinde vardır. Cezaevlerine silahların girmesi bazı şeylerin işlemediğinin açık bir kanıtıdır. Bu yönetimde kusur olduğunu, itaatin olmadığını gösterir. Önemli olan hapishane personelinin mesleğe iyi bir biçimde hazırlanması, iyi bir maaş alması ve personel üzerinde de sık sık denetlemeler yapılmasıdır.

Özel maaş
Mafya suçlularının bulunduğu hapishanelerde Özel Harekat Grubu kuruldu. Bu personelin maaşı ve yaşam koşulları diğerlerinden farklı değil. Tek farkları özel bir sınav ve eğitimden geçirildikten sonra göreve getirilmeleri. Bugün cezaevlerinde göreve yeni başlayan bir gardiyan 900 dolar maaş almakta, bu fazla mesai ile 1200 dolara kadar çıkabiliyor. Yaklaşık 15 yıl hizmetten sonra alınan maaş ise 1300 dolar.

Suçluya iş verene vergi indirimi var
* İtalyan Hükümeti hapishanelerdeki problemleri çözmek için ne kadar kaynak ayırdı?

- Hükümet yeni hapishanelerin inşaası, eskilerin restorasyonu ve personel alımı için 500 milyon dolar ayırdı. Bunun 200 milyon doları, suçluların eğitimi ve yeniden topluma kazandırılması için harcanacak. Yeni çıkan bir yasa ile hapishanedeki mahkumlara işveren, kooperatif ve işadamlarına vergi indirimi yapılması sağlandı. Bu mahkumlar için hem mesleki formasyon hem de birkez özgür kaldıktan sonra toplum hayatına entegre olabilme olanağını getirdi.

Bu, mahkumların yeniden hapishaneye düşme oranını da düşürüyor. Yapılan önemli değişikliklerden biri de Cezaevleri yönetmeliğinin değişmesi. Yeni yönetmelikle mahkumların cezaevi yaşamlarında önemli değişiklikler öngörülüyor. Örneğin tüm hücrelere duş konulması. İtalya'da hapishanelerde Türkiye'de olduğu gibi koğuşlar yok. Bizde hücre sistemi var. Tek kişilik hücreler ya da 2-3-4 kişilik hücrelere bulunmakta. Ancak büyük hapishanelerde yer problemi nedeniyle bu hücrelerde 10-12 kişi kalabiliyor.

YASEMİN TAŞKIN