RUSYA'DAN İŞARET Mİ?
"The Sunday Times" haberinin, ilgili taraflarca Bakü-Ceyhan hattına bir müdahale olarak algılandığını şu açıklamalardan çıkarmak mümkün.

- Halen Hazar petrollerini üretip ihraç etmeyi üstlenen AIOC konsorsiyumunun ana ortağı olan BP-Amaco'nun Türkiye Temsilcisi Peter Henshaw:

"Başkan Elçibey görevden ayrıldığında BP ve ortaklarıyla Hazar petrolleri üzerine bir anlaşma imzalamak üzereydi. Onun görevi bırakmasından elde edebileğimiz ve elde ettiğimiz bir çıkar da yoktur."

- Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Mehmet Novruzoğlu:

"Haber doğru değil. Öncelikle Haydar Aliyev bir darbeyle işbaşına gelmedi. Elçibey, Nahcivan'a uçak gönderip üç kere davet etti. İkincisi, Elçibey sürgünde değil: Bakü'de, Halk Cephesi Partisi'nin başında. Üçüncüsü, Aliyev işbaşına gelmeden önce darbe girişiminde bulunan Suret Hüseyinov, Moskova'nın adamıydı. Önce Rusya'ya kaçtı, şimdiyse Bakü'de hapiste. Bu haber acaba MİT'i zor durumda bırakmak için mi yazıldı?"

-MİT:
"Milli İstihbarat Teşkilatı'nın "The Sunday Times" gazetesince iddia edilen içerikte bir raporu kesinlikle yoktur.

"Bu tür haberlerin, sözde MİT raporlarına veya bir MİT yetkilisine atfen üretilmesinin ardında, halen çok iyi bir düzeyde olan Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini bozmaya çalışmak amacının yattığı değerlendirilmektedir."

Türk-Azeri ilişkilerinin bozulması şu anda en çok Bakü-Ceyhan hattının engellenmesini isteyenlerin işine yarayacak.

Bakü-Ceyhan engellenirse, muhtemelen Hazar geçişli Türkmen doğal gaz hattı projesi de yatacak.

Kafkasya ve Orta Asya cumhuriyetlerinin Türkiye üzerinden batıya açılması stratejisi ortadan kalkacak.

Moskova on yıl aradan sonra bölgeye yeniden hakim olacak.

Putin'in seçilmesi daha resmileşmeden Türkmenbaşı'nı arayarak yarı tehditle gazı kendisine satmasını istemesi, Başkan olarak ilk ziyareti de Nisan ayında Türkmenistan'a yapacak olması bu nedenle önemli.

Demirel'in bugün başlayan ziyareti işte bu nedenle son kapışmanın ilk sahnesi olma özelliğini taşıyor.

Türkmenbaşı, muhtemelen Putin ziyareti öncesinde kesin kararını açıklamak istemeyecek.

Ancak Demirel'in Azerbaycan'la Türkmenistan arasındaki sorunların aşılması için harcayacağı çaba bölgedeki siyasi dengelerin radikal bir şekilde değişmesinde kilit rol oynayacak.

Aşkabad'da kurulan Türk-Rus dengesinin kimden yana bozulacağı bölgenin bir anlamda kaderini belirleyecek.

2.2 milyar dolarlık proje, yılda 30 milyar metreküp Türkmen ve 5 milyar metreküp Azeri doğal gazının Hazar Denizi altından, Azerbaycan ve Gürcistan yoluyla Türkiye'ye ve oradan da Avrupa pazarına iletilmesini amaçlıyor. 1650 kilometrelik hat, Türkmenistan'ın Pustinnaya kentinden başlayacak. Hazar kıyısındaki Türkmenbaşı limanına dek 650 kilometre yol katedecek olan hat, buradan 300 kilometrelik bir denizaltı rotasıyla Bakü'ye bağlanacak. Daha sonra Bakü-Ceyhan hattına paralel olarak, 470 kilometre Azerbaycan, 230 kilometre de Gürcistan topraklarında inşa edilecek. İran-Türkiye doğalgaz boru hattı için inşa edilmekte olan Ankara-Kayseri, Kayseri-Sivas ve Sivas-Erzurum hatlarına ek olarak, 300 kilometrelik Erzurum-Kars boru hattı için ihale hazırlıkları sürüyor. Mayıs sonuna kadar olumlu yanıt gelmesi halinde Türkmen gazının 2002 sonbaharında taşınması öngörülüyor.

MURAT YETKİN