TÜPRAŞ Genel Müdürü Hüsamettin Danış, halka arzın şirket için tarihi bir dönüm noktası olacağını söyledi. Tüpraş'ınglobal rekabete ayak uydurabilmesi için özelleşmesinin zorunluğu olduğunun altını çizen Danış, deprem yaralarını Eylül sonuna kadar sarmış olacaklarını bildirdi. Daniş, daha önce 115 milyon dolar olarak açıklanan deprem zaranının da 109 milyon dolara revize edildiğini belirtti.

Petrol Ofisi özelleştirmesindeki performansın Tüpraş için de motivasyon kaynağı haline geldiğini kaydeden Danış, sınır ticareti kapsamındaki mazot trafiğinin 2000 sonunda durdurulmasını beklediklerini belirtti. Danış, sorularımızı şöyle yanıtladı:

* Özelleştirmenin gerekliliğine inanıyor musunuz?

Kesinlikle. Hedef sadece Tüpraş'ın yüzde 15 hissesinin halka arzı değil. Özelleştirme İdaresi, orta vadede şirketin yüzde 51'ni yerli ve yabancı yatırımcılara satmayı planlıyor. Bu Tüpraş'a dünya şirketi olma imkanı getirecek. Dünyada petrol şirketleri bir araya gelirken, Tüpraş'ın rafineri bazında satılması doğru olmazdı. Bugünkü halka arz stratejisi en uygun özelleştirme tercihidir.

*Yatırımcı neden Tüpraş'a ilgi göstersin?

Tüpraş, İtalya Borsası fiyatlarıyla çalışmasından dolayı 1.30 sent avantaj sağlıyor. Otomatik fiyatlandırma bu avantaja 50 sent daha ilave ediyor. İşçilik ve işletme maliyetlerinin nisbi ucuzluğu kârlılığa 30 sent etki ediyor. Böylece varil başına 2.1 dolar avantajlı bir yapı ortaya çıkıyor.

* Uluslararası pazardaki cazibe ne düzeyde?

Bizimle aynı anda değerlendirilen Polonya, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Yunanistan ve Macaristan enerji harcamaları bakımından incelendiğinde, Türkiye ikinci sırada ve Avrupa'da gelişmeye en fazla müsait bir pazar.

*POAŞ özelleştirmesini nasıl yorumluyorsunuz?

POAŞ da, Tüpraş da özel sektör şirketleri gibi çalışan piyasa koşullarında rekabet eden şirketler. Ancak iyi bir POAŞ özelleştirmesinin Tüpraş'ın halka arzında motivasyon kaynağı olacağına kuşku yok.

* Dünya ham petrol fiyatları istikrara kavuşacak mı?

Ham petrolün varili 30 doları aştı. Tahminler, petrolün varil başına değerinin çok üst noktaya geldiği yönünde. Bu ay yapılacak OPEC toplantısından sonra, fiyatın 22-25 dolar düzeyinde seyretmesi, makul sayılacak.

* Otomatik fiyatlandırma mekanizması Tüpraş'a nasıl yansıdı?

Tüpraş, 1994-1997 yıllarında bir milyar dolar zarar atmıştı. Büyük çabalarla ve özelleştirmenin gerekliliğine inanıldığı için otomatik fiyatlandırma mekanizması devreye girdi. Tüpraş'ın ilerleme kaydedebilmesi, hareketlerini daha serbest yapabilmesi ve karlılığını arttırabilmesi için hükümetlerin kontrolünün olmaması gerekiyor. Otomatik fiyatlandırma mekanizması bize bu kapıyı araladı.

Okan MÜDERRİSOĞLU

Rakamlarla Türikye'nin en büyük şirketiTüpraŞ Genel Müdürü Hüsamettin Danış rakamlarla Türkiye'nin en büyük şirketini şöyle anlattı:

* Tüpraş'tan İMKB'ye gönderilen açıklamaya göre şirket 1999 yılını 212.9 trilyon lira net kârla kapattı. Aratış oranı 1998'e göre yüzde 121 oldu. 1999'da 330 trilyon brüt kar eden şirket, 92.2 trilyonu Kurumlar Vergisi olmak üzere toplam 117 trilyon lira vergi ödeyecek. Türpaş'ın faaliyet karı ise yüzde 127 artışla 133 trilyona yükseldi.

* 1999 yılında 7.6 milyar dolar olan ciro yapan Türpaş'ın 2000 yılı hedefi yüzde 25 artışla 9.5 milyar dolar.

*Tüpraş devlete 1999 yılında 4.4 milyar dolar vergi ödedi. Danış'a göre bu yılki rakam 5 milyor doları geçecek.

* Şirket 2000 yılında 23 milyon ton ham petrol işlemeyi hedefliyor. Daniş, bundan 21 milyon ton ham petrol elde edileceğini, 2.2 milyon tonu LPG olmak üzere toplam 2.8 milyon ton ürün ithal edileceğini belirterek, "Toplam 23.8 milyon ton ürün iç ve dış satış yapacağız" dedi.

*Tüpraş 1999 yılında 22.5 milyon ton ham petrol işledi. 21 milyon tonu kendi ürünü, 2.4 milyon tonu da ithal olmak üzere 23.4 milyon ton satış gerçekleştirdi. İthalatın 2.14 milyon tonu LPG oldu.

REUTERS