AKİDELER, LOKUMLAR
"Eski" deyince, Baylan'ın tam karşısındaki Ali Muhittin Hacı Bekir şekercisini de zikretmeliyiz. Baylan ne kadar Avrupai ise, o da o kadar alaturkadır. Pırıl pırıl kavanozlar içerisindeki rengarenk, güzel kokulu akide şekerleri, envai çeşit lokumlar şekercilikte Türk gelenek-göreneğini yansıtır. Bu 2 asırdır böyledir; değişmez. Baylan ile Hacı Bekir, karşılıklı, çok hoş ve dostça bir tezat sergileyerek dururlar. Allah bu kadim müesseseleri çarşıdan eksik etmesin.Çarşıdaki tarihi dükkanları sayarken Yanyalı Fethi Efendi lokantasını unutmak, büyük haksızlık olur. Bu lokantanın kuruluş yılı 1919'dur. Büyük önderimiz Atatürk'ün İstiklal Savaşı'nın kıvılcımını çakmak için Samsun'a ayak bastığı yıl, Yanyalı Fethi Efendi de Kadıköy Çarşısı'nın içinde, işgal altındaki İstanbul'da bobstil batı özentilerine inat, her şeyiyle Türk olan bu lokantayı kurmuş. Lokantasında geleneksel Türk yemeklerinin en güzellerini pişirmiş, yiyenler parmaklarını da beraber yemiş. Bugün de Yanyalı Fethi Efendi Lokantası'nın tencere yemeklerinin üstüne yoktur. Orada yediğim yaprak sarmasının, kuzu kapamanın, hünkarbeğendinin, sakızlı muhallebinin, kabak tatlısının emsalini başka yerde yemiş değilim.

PASTIRMANIN İYİSİ
Kuruluş tarihleri 30 yıldan eski olmamakla beraber çarşıda sattıkları malların kalitesini hiç bozmayan şarküteriler de mevcuttur. Bunlar pastırmanın, tulum peynirinin, beyaz peynirin, sucuğun, zeytinin en iyisini getirirler. Fiyatları belki biraz fazlacadır; ama gözünüz kapalı alışveriş edebilirsiniz. Kadıköylüler bu şarküterileri iyi bilir; bunlar daima, diğerlerinden daha kalabalık olurlar.

Neyse efendim, gelelim alışveriş bahsine. Evden bendenizi bazı nevale ihtiyacını karşılamam için çarşıya göndermişlerdi ya; başladım dolaşmaya. Manavlara göz atarken şimdiye kadar hiç rastlamadığım bazı yeşillik çeşitleri gördüm. Bunlardan biri kıvırcık salataya benziyordu; ama rengi mor-kırmızı arası bir şeydi. Zerzevatçıya, "Oğlum, bu nedir bu?" diye sordum, "Bunun adı kırmızı badika, beybaba" diye cevap verdi. Onun yanında yosuna benzer bir şey duruyordu, yüzümü kızartıp, "Peki şu nedir evladım?" diye onu da sordum.

"O da yeşil aldinya, amcacım..."

Ve minel garaip! Badikalar; aldinyalar... Tanımadığımız, bilmediğimiz zerzevatlar türemiş te haberimiz yok. Yaradana sığınıp "Bunlar nasıl yeniliyor çocuğum?" diye sormaktan kendimi alamadım. Sabırlı bir gençmiş; gülümseyerek cevapladı: "Bunlar salata, beyamca... Kıvırcık gibi doğrayacaksın, limonunu zeytinyağını gezdirip afiyetle yiyeceksin."

"Fiyatları ne kadar bunların?"

"Badika birbuçuk, aldinya iki milyon babacım."

Yumruk kadar şeyler, ama fiyatları çok tuzlu. Bizim harcımız değil. Delikanlıya teşekkür ettim, yoluma yürüdüm.

KİLO İLE LAKERDA
Balıkçılar da cıvıl cıvıl. Tezgahlarda envai çeşit balık. Hele yeni bir balıkçı dükkanı açılmış, devasa bir yer. Dev gibi kılıç balıklarından orkinosa, istakozdan göl kerevitine kadar ne ararsan var. Benim gönlüm camekan içerisinde duran lakerdaya meyletti. Besbelli hakiki torik lakerdasıydı, rengi de pek güzeldi. Kırk yılın başı hovardalık edip, akşama iki duble çakıntının yanında meze yapmak üzere 100 gram lakerda almaya karar verdim. Tezgahtara, "Oğlum, kes bakalım şuradan 100 gram lakerda!" diye buyurdum. Yüzüme tuhaf tuhaf baktı, "100 gram kesemeyiz beyim" dedi.

"Nedenmiş evladım? Niçin kesemiyorsunuz?"

"Böyle, bütün parça halinde veriyoruz."

"Peki bütün parça ne kadar geliyor?"

"En az 750 gram, 1 kilo gelir."

"Bir kilo lakerdayı kim yiyecek evladım? Lakerda dediğin iki-üç çatal ucu yenir. 100 gram bile fazla."

"Valla biz bu şekilde satıyoruz beyim."

Buyrun cenaze namazına. Bunlar herhalde lakerdayı lokantalara, meyhanelere filan satıyorlar. Kiloyla lakerdayı kim eve alır? Hülasa yeni açılan balıkçı dükkanının fiyakası, cilası güzel; lakin ne fayda. İşin raconunu bilmiyorlar. Müşteri ile halisane mtünasebetler kurmaktan haberleri yok. Uzatmayalım, "Lahavle" çektim, yürüdüm gittim.

ARAÇLAR VIZIR VIZIR
Çarşıda canımı sıkan bir husus ta, insanların arasında gezinen, mal indirip boşaltan araba-kamyonet, hatta kamyon bolluğu oldu. Bunca dükkana mal gökten zembille inecek değil; bu araçlar çarşıya elbette ki girecek. Ama bunun bir vakti saati olması lazım. Vatandaşın alışveriş ettiği saatlerde, gündüz gözüyle değil de ortalığın tenhalaştığı saatlerde, mesela gece saat 21.00'den sonra mal indirip bindirmeli değiller mi? Medeni hiç bir ülkede, bu tür semt çarşılarında alışverişin hararetli olduğu saatlerde kamyon-kamyonet dolaştığını göremezsiniz. Bizde de öyle olmalı. Kadıköy'ün muhterem Belediye Başkanı Selami Öztürk Beyefendi bu meseleye lutfedip bir çare bulmalı.

Efendim lafı yine lastik misali uzattık. "Bu haftalık da bu kadar" deyip noktayı koyalım. Sağlıkla, esenlikle, afiyetle kalınız. Müşfik İstanbullu