Baba Avrupa takvimi istiyor

Uçakta üç gazeteciyiz... Sedat Ergin (Hürriyet), Şakir Süter (Akşam) ve biz... Zagreb dönüşü Demirel'i dinliyoruz. Konu "AB."

Baba:

- Bizden şunu istediler... Bunu istediler diye değil... Bizim, nasıl olmamız lazım... Ona bakalım.

"Ona" bakalım ve "ne" yapalım?

Demirel:

- Az mıydı, çok muydu?.. İyi miydi, kötü müydü?.. Bunları bırakalım... Elimizi, kolumuzu sıvayalım... Beş yılda nereye varmamız gerekiyor, bunu konuşalım.

Cumhurbaşkanı'nın, Ecevit'le yaptığı görüşmenin "gündemi" de bu konu.

"Beş yılda Türkiye neler yapacak" konusu.

KOPENHAG
Beş yılda Türkiye "neler" yapacak?

Demirel "iki kilometre taşından" söz ediyor.

Biri "Kopenhag kriteri."

Diğeri "Maastricht şartları."

Eğer tam üye olacaksak...

"Bunlar" yerine getirilecek.

Baba "Kopenhag'dan" başlıyor:

- Tam üyeliğin ön şartı... Demokrasi... Hukukun üstünlüğü... İnsan hakları... Azınlıklara saygı... İşleyen piyasa ekonomisi... Yani devletin ekonomiden çekilmesi... Yani, özelleştirme... Bunlara itiraz edilebilir mi?

MAASTRICHT
Demirel:

- AB üyeliğini kaldıracak şekilde kendini geliştireceksin... Konu bu... "Eksiklerimiz nedir" bunun dökümü yapılacak... Yani, Türkiye, kendini geleceğe hazırlamakla, karşı karşıya bıraktı... Sonra sıra geliyor Maastricht şartlarına. Bunu da yine "onlar" istiyor diye değil... Kendimiz için... Halkımız için... Çıkarımız için ele alacağız.

Eğer tam üye olacaksak...

Baba'nın ağzından işte Maastricht:

* Kamu açığı GSMH'nin yüzde üçünü geçmeyecek. (Şimdi yüzde 15)

* Kamu borcu, GSMH'nin yüzde 60'ını aşmayacak. (Şimdi yüzde 50)

* Enflasyon... En düşük üç üyenin ortalamasından, yüzde birbuçuk daha fazlayı geçmeyecek... En düşük üç ülke ortalaması yüzde bir... Bu durumda bizim yüzde ikibuçuğa inmemiz gerek.

İŞ, AŞ, BARIŞ
Demirel:

- Yani sen bunları, kendine konmuş şart mı sayıyorsun?.. Olay şu... Kendini yüksek yere ayarlıyorsun. Oraya tırmanmaya çalışıyorsun.

Baba soruyor:

- Halk ne istiyor?

Yanıtı da kendisi veriyor:

- İş istiyor. Aş istiyor. Barış istiyor.. Üçünü de, sağlayacak olan işte bu... Açıkcası, hedef barış içinde zenginleşme.

TAKVİM
- Efendim, beş yıl "takvime" bağlanacak mı?

- Sayın Başbakan'a söyledim... Bağlanmalı. Ne zaman, ne yapılacak takvimi... Hükümetten hükümete değişmeyecek bir takvim.

- Efendim koalisyon şartları... Malum...

- Koalisyona, parçalı Meclis'e, dağınık siyasete rağmen bu iş yürümeli... Unutma... Dün adam seni semtine yanaştırmıyordu... Bugün "gel kardeşim" diyor.

Baba'ya birkaç kez "vade" dedik...

Türkiye, hangi vadede, "tam üye" olur.

Demirel tarih vermedi.

Sadece "şunları" söyledi:

- Kapı tam açılmadıysa... İşte fırsat.. Açılır hale getir.

28 Şubat
AB ve 28 Şubat arasındaki "ilişki" nedir? Helsinki kararları "28 Şubat'ı... İrtica ile mücadeleyi" nasıl etkiler?

Baba:

- Türkiye, kendine yönelmiş tehditlerin hiçbirini, hiçbir sebeple, görmezden gelemez... Ve hiç kimse de Türkiye'ye "bu tehditlerle mücadele etmeyin" demez... İstikrarın, başka bir şeyle "ikamesi" mümkün değildir.

Birinci madde üniversite
Sayın Cumhurbaşkanım, madem beş yılın "takvimini" yapıyoruz... Takvimde "üniversite maddesi"de olamaz mı?.. Avrupa'nın göbeğinde... Bonn'da bir Türk üniversitesi.

Demirel:

- Üniversite zaten bu işin birinci şartı... Birinci maddesi... Sadece Türkler'in değil... Başka ülkelerin gençlerinin de okuyacağı bir üniversite. Türkiye "bu konuda" geç kaldı. Daha fazla gecikmemeliyiz. Avrupa'nın ortasında "Avrupa'ya Türkiye'yi anlatacak" bir bilim yuvasına büyük ihtiyaç var.

Özgürlüğün sınırı
Tam üyelik yolunda ilerlerken... "Özgürlükler" ne olacak? "Özgürlüklerin sınırı" nasıl çizilecek? Demirel'den satırbaşları:

* Sınırsız özgürlük dünyanın hiçbir yerinde yok.

* Hiçbir rejim, kendisinin parçalanmasına, tahribine, huzurun, genel ahlakın, sağlığın bozulmasına göz yummaz... Kendini, bunlara açık tutmaz.

* Ülke, yasaları uygulayamaz hale gelmişse... Hangi hürriyeti koruyacak?.. Anarşidir o.