Türk köylüsü çarıklı bir zavallı mıdır?
Sizi de anlıyorum... Ortada neşeli, canlı, çekici, rahatlatıcı, boşaltıcı konular varken neden sıkıntıya yelken açalım? Tamam da sıkıntılı konulara da ışık tutamazsak bu işi neden yapalım? Yeni Asır Gazetesi yazdı ve konuyu Türkiye'nin gündemine taşıdı. Bizim gazete Sabah'ın yazarlarından Can Ataklı da "Başarıya mafyavari çelme" diyerek dikkatleri biledi.
Uyan Türkiye...
Uyanalım...
Tariş'le ilgili kıyaslamalı ve insanın içine işleyen rakamlar göndermişler. Biri Edremit'den zeytinyağı üreticisi, askerden arkadaşım Kemal'den, diğeri Söke'den pamuk üreticisi, üniversiteden arkadaşım İhsan'dan geliyor.
***
Şu bilgileri veriyorlar.
TARİŞ; Ege Bölgesi'nde üzüm, incir, pamuk, zeytin, zeytinyağı üreticisi 126 bin çiftçi ortağı olan ve yıllık alım-satım ciroları toplamı 200 trilyon lirayı geçtiği için Türkiye'nin ilk 50 büyük holdingi arasında bulunan bir kuruluştur. Tariş, yüzde 100 çiftçi kooperatifidir. Fakat eskimiş, köhne bir kanunla yönetilir. Bu kanuna göre, pamuğu, inciri, üzümü, zeytinyağını çiftçiden kaç liralık taban fiyatına alacağına Ankara karar verir. Her iktidar değişince Tariş'in Genel Müdürü de atılır...İktidar oraya kendi adamını koyar. Kanun böyle yapılmış. Yani Ankara'daki politikacı Tariş'den elini çekmez. 126 bin Ege çiftçisini, hâlâ Ankara'dan güdülmesi gereken zavallı poturlular güruhu olarak görür. Her yeni gelen genel müdür de Ankara'daki partinin istediği doğrultuda Tariş'e adam doldurur.
Tariş zarar eder...
Adı kara delik olur...
Ankara onu zarar eden ve sürekli devletten para bekleyen karadelik haline getirir.
Sonra da döner...
Bak kara delik oldu der.
***
TARİŞ'in zararının 35 trilyonu aştığı 1 Nisan 1998 tarihinde Genel Müdürlüğü'ne Fatih Cenikli adlı biri atandı. Farklı çıktı.
Tariş'e siyaseti sokmadı.
Tariş'in zeytinyağı, zeytin, margarin, deterjan, kuru incir, kolonya, sirke, pekmez, pamuk ipliği türünden ürünlerinin gamını değiştirmeye başladı. Ürün çeşidini hızla artırdı. Mevcut personeli eğitimden geçirdi. Tariş'in mecvut kadrosu ve çalışanlarıyla gönül birliği kurdu, şeffaf, yalın bir üretim modeline geçildi. Tariş'in ürünleri büyük marketlerin raflarında yerlerini aldı.
İç satışlar patlama yaptı.
Pamuk grubu satışları:
1997'de 90 bin tondu.
1999'da 200 bin ton oldu.
Zeytinyağı grubu satışları:
1997'de 11 tondu.
1999'da 25 bin tona çıktı.
Toplam ürünler üzerinden iç satışlarda miktar olarak yüzde 110 artış oldu. Parasal olarak da satışlar 42 trilyon liradan 100 trilyon liraya çıktı.
***
Dış satışlar da patladı:
Pamuk grubu satışları:
1997'de 4 bin 500 tondu.
1999'da 12 bin 500 ton oldu.
Zeytinyağı grubu satışları:
1997'de 2 bin 500 tondu.
1999'da 24 bin ton oldu.
Dış satışlar da miktar olarak yüzde 200 artış gösterdi. Parasal olarak da 25 milyon dolardan 76 milyon dolara fırladı. Bu başarılı Genel Müdür Fatih Cenikli geldiği zaman TARİŞ'de çalışanların sayısı 2 bin 734 kişiydi. Hiç yeni personel almadığı gibi emekliliği gelenleri de emekli ederek çalışan sayısını 2 bin 432'ye düşürdü. Üretim artışını işçi başına verimi yükselterek sağladı. Böylece zeytinyağı grubunda 20 ay önce 5 trilyon lira olan yıllık zarar kapatıldı ve 2 trilyon lira kâra geçildi. Pamuk grubunda ise 30 trilyon liralık zarardan 10 trilyona inildi. 2 yıl içinde bu bölümün de kâra geçmesi hedeflendi.
***
TARİŞ, iyiye gidiyor.
Kara delik olmaktan kurtuluyor.
Bana gönderilen rakamlar doğru mu? Tariş Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin ile Pamuk Birliği Başkanı Deniz Atay'a sordum: Doğrudur dediler. Ve Genel Müdür Fatih Cenikli'nin Tariş'e siyaset sokmadığını, burayı yemlik haline getirmediğini söylediler.
Uyan Türkiye...
Yeni Asır Gazetesi ile Can Ataklı'nın yazdığına göre, MHP'ye bağlı Sanayi Bakanlığı'nın üst düzey bürokratları bu başarılı genel müdürün gözünü korkutup onu kaçmaya zorluyorlar. MHP, Türk çiftçisini devlete bağımlı olmaktan kurtarıp Avrupa çiftçisi gibi özgür yapacak ve dünya piyasalarında yarışacak ürünleri üretmeye zorlayacak olan, fakat 2.5 yıldan beri Meclis'in tozlu raflarına terk edilmiş yasa tasarısını kanunlaştıracak yerde eskiye sarılıyor.
Başarıyı kaçırmaya çalışıyor.
Tariş Pamuk Birliği Başkanı Deniz Atay'a 500 kişilik isim listesi gönderip, ''bunları işe yerleştirin....'' diye talimatlar yağdırıyor. Deniz Atay ise bana şunu söyledi: "1 işçinin TARİŞ'e 1 yıllık maliyeti 5 milyar liradır. Yeni 500 kişiye iş verirsek yılda 2.5 trilyon lira yapar. Kim ödeyecek bu parayı?"
Uyan Türkiye...
2000'e giriyoruz...
Ve Türk çiftçisine hâlâ Ankara'dan güdülecek çarıklı zavallılar güruhu muamelesi yapılıyor.
