AÇIL SEZEN

"Türkiye'nin çok zor günler geçirdiği böyle bir dönemde herkese düşen sorumluluklar var. Çünkü Türkiye kaybettiği canların yanısıra büyük bir zaman kaybına da uğradı. Ama Türk insanı, çalışkanlığı ve azmi sayesinde tüm bunların üstesinden gelecek." Bu sözler, Royal Danışmanlık'ın genç patroniçesi Zeynep Akçakayalıoğlu'na ait. Bugünkü noktada herkesin elini taşın altına sokması gerektiğini söyleyen Akçakayalıoğlu, yaşanan felaketin iş yaşamını da olumsuz etkileyeceğini belirtiyor. Akçakayalıoğlu depremi, Royal Danışmanlık'ı ve son gelişmeler ışığında danışmanlık sektörünü konuştuk.

Önce geçen yılki Rusya krizi, ardından deprem felaketi. Son yaşanan gelişmeler iş dünyasını ve danışmanlık sektörünü nasıl etkiledi?

Ekonomik kriz sonraları, şirketlerin danışmanlara daha fazla ihtiyaç duydukları dönemlerdir. Danışmanlar bu dönemlerde kendi mutfağıyla ilgilenen şirketlere daha faydalı olabilir. Ama Türkiye'nin depremle gelen krizden kolay sıyrılamayacağını da görmek lazım. Hepimiz korku dolu anlar yaşadık ve yaşamaya devam ediyoruz.

Deprem Türkiye'nin işgücünü nasıl etkileyecek?

Türkiye depremde çok şey kaybetti. Tabii işgücü de bundan çok etkilendi. Çok sayıda can kaybı oldu. Tabii kıyas kabul etmez ama bunun yanında, Türkiye çok zaman kaybetti. Çünkü yaşamını yitirenler belirli bir bilgi birikimini oluşturuyordu. Bu birikim yitirildi. Yerine gelenlerin eğitilmesi, işe uyum süreçleri büyük bir zaman kaybı getirecek.

Bu kaybın kapanması için neler yapılabilir?

Türk insanı yapısı itibarıyla çalışkan ve yıkılanı yapabilecek kapasiteye sahip. Ciddi bir işgücü potansiyelimiz de var. Zaman kaybının telafisi imkansız ama öğrenmeye yatkın bir yapıya sahip olmamız nedeniyle bunu aza indirebiliriz.

Eğer depremde zarar gören şirketler, örneğin Tüpraş, portföyünüzde olsaydı onlara ne tür önerilerle giderdiniz?

Bu bir yönetim danışmanından çok psikolojik danışmanın işi. Onun için önce psikolojik danışmanlardan yararlanmalarını önerirdim. Çünkü o bölgede ciddi bir toplumsal travma yaşanıyor. Bunların üstesinden gelinmeden verimli bir iş temposu yakalanması mümkün değil.

Depremdeki ağır hasar o bölgedeki çalışanların işverene olan güvenini de sarstı mı?

O bölgede çalışmak istemeyen çok sayıda insan olduğunu duyuyoruz. Bu insanlar birincisi işverenlerinin sözlerinden şüphe duymaya başladılar (çünkü onlara her şey tospembe anlatılmıştı), ikincisi onlara karşı güvenlerini yitirdiler, üçüncüsü geleceğe artık şüpheyle bakıyorlar. Böyle bakınca kayıp daha da büyüyor.

Biraz da Royal'e dönecek olursak... Sizin tarzınızı diğer danışmanlardan farklı kılan özellikler neler?

Üst ve orta düzey eleman seçimi yapıyoruz. Ama işimiz bunla sınırlı değil. Asla sadece database satan bir firma olmadık. Verdiğimiz hizmeti bir danışmanlık hizmeti olarak görüyoruz, müşterilerimiz de aynı kanıda.

Bu kanıya nasıl varıyorlar

Biz hizmet verdiğimiz organizasyonun yapısını ve tüm özelliklerini irdeliyoruz. Onların kendi alanındaki rakiplerine göre durumu belirleyip benchmarking (kıyaslama) yapıyoruz. Böylelikle firmanın ihtiyacına göre eleman seçme şansımız oluyor. Bundan sonra bizden eleman istediği pozisyona göre elimizdeki bilgi bankasını kullanıyoruz.

Bilgi bankanızdaki seçimi neye göre yapıyorsunuz?

Bize günde 100 civarında CV geliyor. Gelen CV'leri de değerlendirmeye alıp, onların aradığımız pozisyon için gereken yetkinliklere sahip olup olmadığını inceliyoruz. Bundan sonrası seçim işlemine kalıyor.

Organizasyon yapılarını incelediğinizden söz ettiniz. Bu organizasyonlarda gördüğünüz yapısal sıkıntılar neler?

Bize başvurup "Bu pozisyon için kendim 6 aydır eleman arıyorum, bulamıyorum. Yardımcı olun" diye yakınan çok sayıda şirket var. Biz bunların yapısını incelediğimizde bir bakıyoruz ki, o organizasyonun içinde o pozisyonun olmaması gerekiyor. Ya da o pozisyon için aradıkları nitelikte insanlara gerek yok. Bizde unvan konusu halen büyük önem taşıyor. O insanlara unvan verebilmek için değişik pozisyonlar yaratılıyor. Ama o pozisyona atanan kişinin eline işiyle ilgili ne kadar sorumluluk ya da yetki verildiği tartışma konusu.

Eskisi gibi şematik ve dikey yapılanmaların zamanı geçti mi sizce?

Ciddi miktarda şirket için geçti diyebiliriz. Eskiden departman müdürü ile alt düzey çalışan arasında 8-10 ara pozisyon bulunuyordu. Bu da raporlama sorunları yaratıyor, bürokrasiyi artırıyordu. Oysa bugünkü yapılanmalarda daha dairesel bir yapı ortaya çıkıyor. Aradaki fark 3-4 pozisyona indi.

Bu yapısal sıkıntılar danışmanlara nasıl sorunlar yaratıyor?

Şirketlerin, danışmanların değerini anlaması, bakış açısını değiştirmesi lazım. İnsanlar kendilerini kariyer olarak geliştirebilmek ya da daha fazla para kazanabilmek için iş değiştirir. Bunları sağlayıp eleman sirkülasyonunun önüne geçebilmek için şirketlerin büyüme sağlaması gerekir. Büyüyen bir şirket hem kendine vizyon hem de çalışanlarına kariyer imkanı kazandırır. Bugünkü şirketlerin çoğu "Giden gider, kalan sağlar bizimdir" yaklaşımıyla hareket ettiğinden maliyet hesabı yapmıyor. Gidenin bilgi birikimini, tecrübesini gelen kişinin ne kadar zamanda kazanacağını düşünmüyor.

Son olarak Royal'in bundan sonraki hedefleri neler?

Şu an için yakın planda bir Internet projemiz var. Şirketler her seviye için aradıkları elemanları bu site üzerinden bulabilecekler. Kendi ilanlarını bu siteden verebilecekler. Yakın plandaki bu hedefimiz için yüklü miktarda da yatırım yaptık.