Çin Ejderhası'nın canlanışı!

Şangay/Çin
Bu şehir baharat kokuyor... Çin'de baharat ağaçları kutsal kabul ediliyor ve Çin şiirinde baharat kokulu Şangay kenti şöyle tarif ediliyor:

Kan içerken daha bütün dünya

İnsan ve boğa kafataslarından

Sopaları taş, kılıçları taşken

Daha bütün dünyanın

Biz Çin'de o kutsal

Baharat ağaçlarının dibinde

Çayımızı içiyorduk,

İnleyen limanın

Dalgalarını dinliyorduk.

Şangay Çin'in en büyük limanlarından biri... Cetvelle çizilmiş gibi dümdüz geniş caddeler, kenti ortadan bölen HuangPu nehrinin iki yakasında yeni yeni dikilen muazzam gökdelenler, camdan plazalar, toplu konut siteleri, Şangay kentinin eski tip, gecekondu görünümlü yapılarını ezip geçercesine yükseliyorlar. Modern Şangay'la eski Şangay birbirini yan gözle süzen aynı kocayla evli iki kadın gibiler. Sayısı dörde ulaşan 6 şeritli yüksek kalite yollar, Hua Shan Caddesi üzerinde Amerikan tarzı alışveriş merkezleri, 1400 dolara (yaklaşık 1 milyar lira) bir takım elbise, 400 dolara (yaklaşık 160 milyon lira) bir ayakkabının satılmak için etikelendiği lüks mağazalar, aklınıza gelebilecek bütün Fransız pahalı kozmetiklerini ve her çeşit Avrupa-ABD-Japon marka malını Londra'da, Newyork'da, Tokyo'da aynı fiyata satan dükkanlar.

***

Şangay, Çin ejderhası demekmiş...

Hani Çin'in simgesi olan; yılan boyunlu, kartal pençeli, ağzından alevlerle birlikte inciler püskürttüğüne inanılan ejderha... Çok eski tarihlerde Fransız imtiyaz bölgesi olan ve "iyi iş bilir, parayı ve ticareti ince zekaları keskin fırsatçılıklarıyla eksiksiz yönetir" diye bilinen Çin tüccarlarının yetiştiği bu kent, aslında 250 milyon nüfusluk bir bölgeyi, kendi kararlarını kendisi alan ve belediye başkanlarının daha sonra ülkeye Başbakan oldukları bir kent...

Bana şunu söylediler:

Şangay'a bak...

Çin'in geleceğini gör...

Çin geleceğini batı serbest pazar ekonomisinin en iyi örnekleri kabul edilenHong Kong'u, Tayvan'ı, Makau adasını taklit ederek kuruyor fakat bunu Şangay'ı lokomotif yaparak planlıyor. Hong Kong'un pırıltısının sönmekte olduğu ve şimdi Çin'de Şangay yıldızının parladığı kabul ediliyor. Çin kalkınıyor, yüksek bir hız tutturarak büyüyor fakat Şangay Çin'den iki misli daha büyük bir hızla gelişiyor.

Çin ejderhası...

Şangay'da canlanmış...

Belediye Başkan Yardımıcısı Hu Zhonghua, kentte yaşayanların ortalama milli gelirinin 3 bin 400 dolara çıktığını söylüyor. Hong Kong'da kişi başına milli gelir 24 bin dolardı fakat yönetim Çin'e geçmiş olmasına rağmen orası Çin sayılmıyor, Şangay asıl Çin'i temsil ediyor. Burada Çin'in yeni zengin sınıfı oluşuyor.

***

Şangay'da son 15 yıl içinde hızla peydahlanan çok zengin bir sınıfın oluşmakta olduğunun göstergelerine her yerde rastlayabiliyorsunuz. Yine hakim taşıma aracının çekirge sürüsü gibi yollar boyunca akan bisikletler olduğu, eski tip hurdası çıkmış halk otobüsleriyle treleybüslerin ardarda dizildiği Şangay caddelerinde dünyanın en pahalı otomobillerini görmek mümkün. General Motors Şirketi, burada Buich (bıyık okunuyor) otomobillerini üreten bir fabrika kurmuş. Bütün resmi daireler şimdi bıyıklanıyor! Markalaşmış, dünyanın en pahalı ürünlerinin satıldığı mağazaları şimdi Şangaylı bu yeni zenginler dolduruyor.

Şangay'ın hedefi;

Newyork kenti gibi olmak..

Ya da Kanada'nın Toronto'su gibi...

Böylelikle 100 yıl önce Çin'de yiyecek ekmek bulamadığı için ABD ve Kanada'ya gitmiş, orada işadamı olmuş, zenginleşmiş Çinlileri bu kente geri çekmeyi planlıyorlar. Yabancı yatırıma çok önem veriyorlar. Bölgenin küçük şehirleri bile yabancı yatırım seminerleri düzenleyerek, ABD'li, Avrupalı, Japon firmalarını kendi kentlerinde yatırım yapmaya çağırıyorlar.

***

Çin ejderhası Şangay...

Bu Şangay şehri; tıpkı bizim Adana'da portakal ağaçları çiçek açtığında bahçelerin kokusu gibi çok hoş baharat kokuyor. Baharat kokulu Şangay'ın parlayan yıldızını lokomotif yapan Çin, 20- 25 yıl içinde dünyada farklı bir rol oynamaya hazırlanıyor.

Çin'in yeni rolü ne olacak?

Yeni bir süper güç mü?

Yoksa sistemin işbirlikçisi mi?

Yüzyıllarca önce batılıları "İnsan ve boğa kafataslarından kan içenler..." diye tanımlayan Şangay şehrinde yatırım yapmakta olan Amerikan, Japon, Alman, Danimarka, Hollanda firmalarına bakarsak; Çin, ABD ile bilek güreşine tutuşmak yerine tersini yapacak. Sistemin işbirlikçisi olacak. Ama kendine özgü bir işbirlikçi; ucuz emek ve hammadde kaynağını dünya pazarına pompalayan, buradan elde ettiği gelirle de halkının refahını artırıp, pazar ekonomisine çengellenen bir işbirlikçi...

Şangay, sokakları pis fakat kendi güzel bir kent.

YARIN: Çin pazarı Türk işadamı için yeni fırsat fakat....!