Enflasyon alarmı

Türkiye gerçekten sürprizler ülkesi. Seçim sonuçları çoğumuzu şaşırttı. Kamuoyu ne MHP'nin böyle yükselmesini ne de FP'nin bu şekilde oy kaybetmesini bekliyordu.

En azından ikincisi siyasi yumuşamaya olumlu katkı yapar diye düşündük. Öyle olmadı. Bu kez türbanlı milletvekilinin yemin olayı çıktı. Siyaset bir kere daha gerildi.

Pazar günü televizyonda Meclis'i izledim. Ecevit'in son derece sert çıkışına anlam vermekte zorlandım. Kendi kendime "Ecevit neden bu kadar sinirli?" diye sormadan edemedim.

Pazartesi akşamı Nisan ayı enflasyon sayıları yayınlanınca durum açıklık kazandı. Meğer enflasyon denetimden kaçmış. Almış başını gidiyor. Ecevit hükümeti dört ayda enflasyondaki düşüşü durdurmayı becermiş.

Türban krizi kamuoyunun dikkatini enflasyondan uzaklaştırmaya yeter mi? Mümkündür. Ama gerçekleri değiştiremez. Nisan sayıları Türkiye ekonomisi için son derece tehlikeli bir gelişmeye işaret etmektedir.

Hepsi kötü
Bütün serilerde enflasyonda yükselme var. Düşüş eğilimi durmuş. Tekrar yükselme eğilimi başlamış. Sayılar enflasyonla mücadelede büyük bir başarısızlığa işaret ediyor.

TEFE geçen yılın Nisan ayında yüzde 4 artmış. Bu yıl ise artış yüzde 5.3 olmuş. "Çekirdek enflasyon" adın verilen özel imalat sanayi fiyatları yüzde 4.1'le geçen Nisan düzeyinde kalmış. Halbuki altı aydır yüzde 3'lere gerilemişti. Tüketici fiyat artışı geçen Nisan'da yüzde 4.7 iken bu yıl yüzde 4.9'a çıkmış.

Bu durumda yıllık sayılar da yükselmiş. Ocak 1998'den bu yana, yıllık enflasyon her ay düşüyordu. Ama az ama çok, neticede mutlaka düşüyordu. Nisan'da bu eğilim durdu. Toptan ve tüketici fiyatları arttı. Özel imalat sanayi fiyatları sabit kaldı.

Beklentiler kırılmadı
Bir süredir, piyasalardan enflasyon beklentilerinin kırılmadığı yönünde haberler geliyordu. Kimse hükümetin yıl sonu için yüzde 30'larda TEFE hedefine inanmıyordu.

Tersine, TEFE'nin Mart'ta ulaştığı yüzde 48 düzeyinde bile tutunamayacağı kanısı yaygındı. Büyük çoğunluk yüzde 60'a geri dönmesinden söz ediyordu.

Bu durumu çok ilginç buluyorduk. Bir yanda ciddi bir resesyon var. Şubat ayında iç talep yetersizliği ithalatın yüzde 30 azalmasına yol açmış. Sanayi üretimi yüzde 4 küçülmüş. Öte yanda enflasyon tekrar tırmanmaya geçiyor.

Hükümetin bahanesi hazır. Dünyada petrol fiyatları yükseliyormuş. Ya diğer ülkeler? ABD, Almanya, vs. onlar petrolü Venüs yada Mars'dan mı getirtiyorlar? Neden oralarda enflasyon kıpırdanmıyor?

Bütün dünya ham petrolü aynı fiyattan alıyor. Türkiye dışında hiç bir ülkede enflasyonda muadil bir sıçrama görülmüyor. Dolayısı ile, Nisan enflasyonundaki ciddi patlamayı petrol fiyatlarındaki yükselişe atfetmek bizce mümkün durmuyor.

Temel sorun, resesyona rağmen hükümetin yüksek enflasyon beklentilerini kıramamış olmasıdır. Piyasaların hükümetin enflasyonla mücadele etme iradesine sahip olduğuna güvenmemeleridir.

Bunu çok tehlikeli bir gelişme olarak görüyoruz. Nisan enflasyonu ekonomi için çok kötü haberdir. Alarm zilleri çalmaktadır. Acilen gerekli politika değişikliğine gidilmediği takdirde, bu hikayenin sonu iyi bitmeyecektir. Kamuoyunu uyarıyoruz.