Açık havada egzersiz her zaman faydalı değil

Şehrin ortasında oturuyorum, caddede mi yoksa yürüyüş bandında mı yürümeliyim? Ayşe Y./İzmir

Geçtiğimiz günlerde Pekin Olimpiyatları'nda yaşanan hava kirliliği endişesi pek çok insanın kafasında soru işaretlerine neden oldu. Hava kirliliğinin atletik performans üzerinde bu kadar belirgin bir olumsuz etkiye sahip olması, sporu amatörce, kişisel sağlıkları için yapan kişileri de büyük bir kaygıya düşürdü.

KİRLİ HAVADAN KAÇIN
Hava kirliliğinin akciğerlere zarar verdiği uzun bir zamandır biliniyor. Ancak Journal of American Cardiology dergisinde yayınlanan yeni bir araştırma kirli havanın kalbe de zararlı olduğunu ortaya koydu. Bu çalışmaya göre hava kirliliği, Environmental Protection Agency yani Çevre Koruma Bürosu tarafından belirlenen 'normal' seviyelerde olduğunda bile, kalbe ve kan damarlarına zarar verebiliyor, kan basıncını yükseltiyor, koroner damarlara zarar veriyor ve ölüm riskini artırabiliyor. Bu durumdan en çok kalp ve şeker hastalığı gibi damarları etkileyen bir sağlık sorunu yaşayanlar ve yaşlılar etkileniyor.

KAPALI YERİ SEÇİN
Uzmanlar kalp damar rahatsızlığı bulunan kişilerin hava kirliliğinin arttığı günlerde açık havada egzersiz yapmamasını, sonbahar ve kış mevsimi gibi kirliliğin çok arttığı günlerde ise mümkün olduğunca havası temiz olan iç mekanlarda bulunmaları gerektiğini belirtiyor. Eğer siz de hava kirliliğinin yoğun olduğu bir şehirde yaşıyorsanız açık havada egzersiz yaparken bir kere daha düşünün. Trafiğin yoğun, iş yerleri ve fabrikaların sık olduğu yerlerde yapacağınız akşam veya sabah yürüyüşlerini, deniz kenarında veya ağaçlık, oksijeni bol bir yerde yapacağınız egzersizlerle bir tutmayın. Açık havada egzersiz yapmak istiyorsanız bunun için havası temiz mekanları tercih edin. Havası egzoz ve diğer toksik maddelerle kirlenmiş yerlerde yürürken yaz mevsiminde de olsak sağlığınıza yarardan çok zarar verebilirsiniz.

VLDL YENİ BİR MODA MI?
Her gün yeni kolesterol değerleri çıkıyor, VLDL yeni mi moda oldu, önemli mi? İpek Tezcan/Ankara

Son dönemde HDL YANİ iyi, LDL yani kötü kolesterole yeni bir kavram daha eklendi: "Küçük ve yoğun LDL" parçacıkları yani VLDL kolesterol. VLDL kötü kolesterol LDL'nin en zararlı olan alt grubudur. VLDL seviyelerinin artışı kalp damar hastalığı riskinizi oldukça yükseltir. Yani kolesterol seviyeleriniz normal de olsa, küçük ve yoğun LDL düzeyleriniz fazla ise damar hastalığı riskiniz yükselmiştir. Bu nedenle kolesterol seviyelerinizi kontrol ettirirken VLDL seviyelerinize de baktırmalısınız. VLDL'niz 5 ile 40 mg/dl'nin üzerindeki rakamlarda ise son derece dikkatli olmanız gerekir. LDL seviyesinde 130'un altı iyi, 100'ün altı çok iyi, 80'in altı mükemmeldir. HDL'nin yüksek erkeklerde 40, kadınlarda 45'in üstü iyi, 50'nin üstü çok iyidir. Trigliserit seviyelerinizi 200'ün altında tutmanız da faydalıdır.

Sağlığınız ve güzelliğinizle ilgili sorularınızı ve merak ettiğiniz her şeyi 'saglik@sabah.com.tr' adlı mail adresine yazabilirsiniz. Dr. Ece Hattat, sorularınızı bu köşede sizin için yanıtlayacak.