Bir anne kalbi ile iki can kurtulur

Kartal Koşuyolu Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin kalp nakli ekibinin önemli bir parçası olan Doç. Dr. Kaan Kırali; organ nakliyle ilgili soruları yanıtladı:

*Doğum sonrasında kalp yetmezliği gelişebiliyor mu?
Doğum son derece doğal bir olaydır. Nadiren de olsa, doğumu takiben annede kalp yetmezliği gelişebiliyor. Bu tabloyla karşılaşan bir hasta bize başvurduğunda gerekli tetkikler yapılıyor. Mümkün olan tıbbi tedavi ile bebeğinin büyümesi için zaman kazanıyoruz. Eğer hastanın durumu daha ağır ise, hemen kalp nakli programına alıp acil bildirimde bulunuyoruz. Kalp nakli yaptığımız bir annenin kucağına bebeğini verebilmek hakikaten yaşanabilecek en büyük mutluluk. Belki de bir değil iki can kurtarmış olduğunuzu düşünerek, daha çok sevinebiliyorsunuz.

DAHA POZİTİF OLUYORLAR
*Nakilden sonra hastaların hayatı nasıl değişiyor?
Kalp nakli yapılan hastalarımız ameliyat sonrası normal yaşamlarına döndüklerinde, yaşadıkları en çarpıcı değişiklikleri bize, "Hastalanmadan önceki gibi rahat nefes alabiliyorum. Yürüyüp, koşabiliyorum" diyerek ifade ediyorlar. Bu hastalarımız kalp nakli öncesi genellikle rahat ve doyasıya nefes alamamaktan, yürürken aşırı zorlanmaktan şikayet ederlerdi. Onların tekrardan normal bir aktiviteye kavuşması, hayatlarında inanılmaz bir olayın gerçekleşmesi gibidir ve bu moral onların hayata daha da sıkı sarılmalarına neden olmaktadır. Daha pozitif ve mutlu oluyorlar. Azla yetinmeyi öğreniyorlar.

*Hastalar, organ naklinden sonra tamamen sağlıklı insanlara mı dönüşüyor? Onlara neler yasaklanıyor?
Kalp nakli veya organ nakilleri, belki de son yüzyılın en önemli ve başarılı tedavi modelidir. Ciddi kalp yetmezliği nedeni ile tüm günlük yaşantısı felce uğramış bir hasta, kendisine kalp nakli yapıldıktan ve gerekli nekahat dönemini geçirdikten sonra; tamamen normal ve sağlıklı biri olarak kabul edilebilir. Ancak sinirsel uyarımı ortadan kalktığından, kalbin bazı durumlara verdiği cevap gecikir. Mesela kişi aniden ayağa kalkmamalıdır. Çok efor sarf etmemeli ve kalp ritmini bozacak risklerden uzak durmalıdır. Kullanacağı her ilaç için mutlaka bize danışması gerekir. Bazı detaylar dışında, hastaların hayatlarında hiçbir kısıntıya gerek duymamaktayız. Yalnız organ reddini önlemek için verilen ilaçlar nedeni ile enfeksiyondan ve kansere yol açan etkenlerden uzak durmaları şarttır. Nadiren de olsa hamilelik sonrası gelişen kalp yetmezliği nedeniyle kalp nakli yapılan bayanların, tekrardan hamile kalmaları kesinlikle yasaktır.

İSTERLERSE GÖRÜŞÜRLER
*Organ alıcısı ile vericisi arasında iletişim kurulmasına müsaade ediyor musunuz?
Etik olarak böyle bir ilişki kurulması nakil öncesi ve sonrası için doğru değildir. Ama aradan bir süre geçtikten sonra organı bağışlanan kişinin ailesi ile iletişime geçmek isteyen hastalarımız oluyor. Bu aşamada biz bunu engellemiyoruz. Çünkü o aile ile hasta arasında manevi bir ilişki kurulması, her iki tarafı da tatmin eden bir davranış şekli olabiliyor. Zaten taraflar istemiyorsa, böyle bir karşılaşma söz konusu olmuyor. Biz de tarafları bu yönde motive etmiyor, tam tersine kendi tercihlerine bırakıyoruz. Ancak nakil öncesi ve süresince böyle bir karşılıklı iletişimi doğru bulmuyoruz.

SİSTEMİMİZ 5N 1K
*Kalp nakli nasıl bir ameliyat? Siz aynı zamanda kalp cerrahısınız. Bu ameliyatın by pass ya da diğer kalp ameliyatlarından farkı nedir sizin için?
Başarılı bir kalp ameliyatında ilk şart o alanda çok yetkin olmaktır. İkinci şart ise; acele etmeden en kısa sürede ameliyatı bitirmektir. Cerrahi teknik olarak da kalp nakli çok dikkat isteyen, kalbin geometrik yapısına bağlı kalınması gereken ve hata affetmeyen bir süreçtir. Benim için kalp cerrahisinde önemli bir prensip vardır. Gazeteciliğin 5N 1K kuralları gibi, benim de 5N 1K kuralım var: Ne (tedavi yöntemi), neden (altta yatan hastalık), ne zaman (ameliyat zamanı), nereye (kalbin hangi bölgesine), ne şekilde (hangi tekniklerle) ve kim tarafından (o alanda yetkinlik sahibi olan biri müdahalede bulunmalı.) Bu aşamalar yüzünden kalp nakli, diğer kalp ameliyatlarından farklıdır. Kalp nakilleri genellikle gece yapıldığından kalp nakli ekibinizin 24 saat tetikte olması ve sizin de azami performans gösterebilecek şekilde hazır olmanız gerekir.