Elektrikte sistem tam değil, yarı otomatik çıktı

Türkiye 2008'de akaryakıtta olduğu gibi elektrikte de 'otomotik fiyat mekanizması'na geçiyor. Ancak enerji KİT'lerinin maliyetlerindeki artışı ve düşüşü birebir fiyatlarına yansıtması anlamına gelen bu yöntemin, 'yarı otomatik' sistem olduğu ortaya çıktı. Çünkü Türkiye'nin toplam elektriğinin yüzde 23.6'sını üreten Yap-işlet (Yİ) ile yüzde 7.5'ini ürüten Yap-İşlet-Devret (YİD) santralleri otomatik fiyat mekanizmasının dışında kaldı. Oysa 2008 yılı içinde Türkiye Elektrik Taahhüt AŞ (TETAŞ) alım garantili santrallerden yaklaşık 64 milyar kilovat/saatlik elektrik almak zorunda. Edinilen bilgiye göre, Yİ'lerden alınacak bir birim elektrik için 7, YİD'lerden alınacak elektriğin kilovaat/saatine 11 cent ödenecek. Uzmanlara göre alım garantisinin yanı sıra 2008 yılında Türkiye'de elektrik üretiminin tüketimi karşılaması için tüm santraller çalıştırılmak zorunda kalacağından doğalgazla çalışan santralleri kenarda bekletip, maliyeti aşağıya çekme formülü de devreye alınamayacak.

BOTAŞ'IN ZAM İHTİYACI BİTMEDİ
Hazine Müsteşarlığı, Enerji Bakanlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından hazırlanarak Yüksek Planlama Kurulu'na sunulmaya hazır hale getirilen taslağa göre, BOTAŞ fiyatlarını ayda bir, elektrik dağıtım şirketleri ise üç ayda bir gözden geçirecek. Ancak BOTAŞ Genel Müdürü Saltuk Düzyol, doğalgazda ocak ayında yapılacak yüzde 6-7'lik zammın yetmeyeceğini ve önümüzdeki aylarda da yine yüzde 6-7 oranında bir zamla yaklaşık yüzde 14'lük bir zama ihtiyaç olduğunu açıklamıştı. Taslağa göre BOTAŞ aylık olarak tarifelerini belirlerken maliyetinin altında bir fiyata razı olamayacak. Bunu garantiye almak içinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından bir tebliğ de çıkarılacak. Buna göre BOTAŞ, maliyetlere göre belirlenen fiyatın altında doğalgazı istese de satamayacak. Doğalgaz maliyetlerini artıran unsurları belirlerken BOTAŞ sadece doğalgaz dağıtım şirketlerine değil, YİD ve Yİ'lere yaptığı satışlardaki gazın fiyatına da zam yapacak. Elektriğinin yüzde 50'sini doğalgazdan üreten bir ülke olarak doğalgaz fiyatındaki her artış elektriğin fiyatını tetikleyecek.