50 yaşından sonra aniden MS olunur mu?

50 yaşındayım. Kol ve bacaklarımda zaman zaman uyuşmalar oluyor. İnternetten okuduğum kadarıyla bendeki şikayetler MS hastalığına çok benziyor. Korkuyorum. Sizce MS mi oldum? Nilgün M./Çanakkale

Nilgün Hanım, sizin gibi birçok hastam aynı endişeleri yersiz yere yaşadı. Önce bu hastalığı sonra da karmakarışık belirtilerini anlatalım. Multiple skleroz (MS) beyin ve omuriliği etkileyen ve bu yüzden kas hareketleri, görme, denge ve duyuyu bozan bir hastalıktır. Beyin ve omurilikteki sinirler kişinin kendi koruyucu sistemi tarafından zarar görür. Bu nedenle otoimmün (bağışıklık) hastalık sınıfına girer.

KADINLAR DAHA RİSKLİ
Bu sınıftaki hastalıklarda, normalde vücudumuzu mikroplar gibi yabancı maddelere karşı koruyan sistemimiz yanlışlıkla normal dokuları hedef alır. Lupus ve romatoid artrit de böyle hastalıklardır. Sinir sistemimizde vücudun haberleşmesini sağlayan sinir hücreleri vardır. Her bir sinir hücresinin etrafını da myelin denilen bir madde kılıf gibi sarar. Bu kılıfların zarar görmesi sonucunda MS hastalığı şikayetleri ortaya çıkar ve beyin artık mesaj alamaz ve gönderemez olur. MS kadınlarda erkeklere göre 2-3 misli fazla görülür, ergenlikten önce başlaması çok nadirdir. MS belirtileri genellikle 20-40 yaşları arasında başlar. Bazen ani ve ileri derecede şikayetler olurken; kimi zaman o kadar hafif başlar, ki ancak ileri dönemlerde şikayetler ortaya çıkar. En sık görülen, erken şikayetler; hissizlik, karıncalanma, denge bozukluğu, kol veya bacaklarda kuvvet kaybı ile çift veya bulanık görmedir. Daha nadir görülenler ise konuşma, algılama ve koordinasyon bozuklukları ile ani felçtir. Hastalık ilerledikçe adale sertlikleri, sıcağa aşırı hassasiyet, yorgunluk, zihinsel ve cinsel bozukluklar da bu belirtilere eklenir.

YORGUNLUĞA DİKKAT!
* Yorgunluk, en sık görülen şikayettir. Öğleden sonra başlar, adale zaafiyeti, zihin yorgunluğu ve uyku hali olarak görülür. Örneğin sıcak banyo sonrası, sıcağa hassasiyet başlar. Bu, MS hastalarının çoğunda olur.

* Adale sertlikleri de sık rastlanan belirtilerdendir. Kol ve bacakları etkiler ve hastanın bu kasları serbestçe hareket ettirmesini engeller.

* Dengesizlik de bir belirtidir. Sersemlik hissi veya baş dönmeleri olarak ortaya çıkar.

* Zihinsel sorunlar hastaların yarısında görülür. Bunlar konsantrasyon ve hafıza bozuklukları olarak algılanır.

* Görme bozuklukları da sık rastlanan belirtiler arasındadır. Ancak MS, hastaların çoğunda körlüğe neden olmaz.

* Duyu değişiklikleri bir diğer belirtidir. Bunlar; iğne batmaları, yanma hissi, uyuşmalar, kaşıntı veya bıçak batmaları tarzında olabilir. Bunlar zamanla ağırlaşabilir ancak hayatı tehdit etmez ve tedavi edilebilir.

* Konuşma ve yutma sorunları ile titremeler de görülebilir.

* Yürüme güçlüğü, en sık görülen şikayetlerdendir. Genellikle kas zaafiyeti veya sertliklerinden olurken, bazı zamanlar duyu kusurları da buna neden olabilir.

* Solunum bozulmaları ve havaleler ender olarak görülür.

TEŞHİSİ ÇOK GÜÇTÜR
MS, değişken ve önceden kestirilemeyen bir tavır sergiler. Birçok hastada hastalık tek bir şikayet ile başlar ve aylar hatta yıllar boyu ilerlemeden kalır. Bazılarında ise haftalar ve aylar içerisinde ağırlaşır. Bazı şikayetler bir kere olur, sonra kaybolur ve bir daha tekrar etmez. MS çok bireysel bir hastalık olduğu için, hastalar hiçbir zaman kendi durumlarını diğerleri ile kıyaslamamalıdır. MS'te hiçbir test, kendi başına teşhis konulması için kesin ya da yeterli değildir. Kabul edilen bazı kriterler vardır ancak bunlar dahi hatasız değildir. Kesin tanıyı MS ile ilgilenen bir nöroloji uzmanı koymalıdır. Bilinmesi gereken bir önemli nokta da MS teşhisi konulan hastaların yüzde 10'unda başka hastalıkların da ortaya çıkabildiği ve strese bağlı bozuklukların yanlış teşhise neden olduğudur.