MS'e 'kırmızı ışık' yandı durdurulabiliyor

Türkiye'de de 30 bin kişiyi etkileyen; genetik geçişli kompleks bir hastalık olmasına karşın çevresel faktörlerle de bir araya gelince tetiklenen Multipl Skleroz (MS) hastalığı, kadınlarda tam iki kat arttı! Serono Sempozya Vakfı'nın düzenlediği 'Genetik ve MS' konulu sempozyuma katılan dünyaca ünlü MS otoritelerinden New Jersey Tıp Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Stuart Cook, MS'le ilgili gelişmeleri açıkladı, bir de müjde verdi.

İLERLEMESİ DURUYOR

* MS'te nasıl gelişmeler oldu? Son 15 yılda çok hızlı gelişmeler oldu. 20 yıl önce bu hastalar için hiçbir şey yapamıyorduk ama bugün 6 tane onaylı MS ilacı var. Önümüzdeki 5-6 yıl içinde 4-5 yeni MS ilacı daha geliyor. Belki hiçbiri hastalığı tamamen ortadan kaldıramıyor ama hastalığı kontrol altına alabiliyor ve ilerlemesini durdurabiliyor. Atakların sıklığında azalma, özürlülüğün ilerlemesini engelleme, beyni daha ileri hasarlardan korumaya yönelik tedaviler var.

* MS'le ilgili en önemli gelişme nedir peki? Bazı MS'lerin çok erken dönemde çok aktif olduğunu görüyoruz. Hastayı hemen tedaviye alabilirsek hastalığı durdurabiliyoruz. 20 yıl öncesinin hastalarına göre bugünkü hastalar çok daha şanslı. Şu anda en az 2-4 geni belirledik. MS, göz rengi gibi sadece 1 gen üzerinden geçmiyor, diyabet, romatoid artrit gibi birçok genden sorumlu. Bunlar kompleks geçişli genetik hastalıklar.

BAŞARI YÜKSELİYOR

* Tedavinin başarı şansı artacak mı? Hastaların yüzde 80'ine, zamanında gelirlerse tanı koyabiliyoruz. Yüzde 20-25'inde çok erken dönemde kesin tanı konamayabiliyor. MS hastalarının uzun süre takip edilmesi gerekiyor. Hastaların yüzde 50'si mevcut medikal tedavilere olumlu cevap veriyor ve hastalık kontrol altında tutulabiliyor, yüzde 30'u daha agresif tedavilere ihtiyaç duyuyor. Yüzde 10'u için kemik iliği transplantasyonu son çare olarak gerekebiliyor.

* MS modern çağın hastalıklarından biri mi? Son 20 yıldır MS; erkeklerde daha az görülürken kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor. Günümüzde kadınlar daha çok endüstrinin, sosyal hayatın içinde. Sigara kullanımı giderek fazlalaşıyor. Bu da kadınların yoğun olarak etkilenmesine yol açıyor.

* MS'i tetikleyen gıdalar var mı? Margarin, tütün, işlenmiş et ve et ürünleri, hazır meyve suları, reçel, kola gibi yiyeceklerdeki renk verici maddeler MS'i tetikler. Yoğun stresin yaşandığı büyükşehirlerde uzak durulması gereken diğer faktörler ise çok sıcak ortam, güçlü ultraviyole ışınları, D vitamini eksikliği ve psikolojik durumdur.