Referandum tartışmaları hızlandı

21 Ekim'de yapılacak referandumda 11. Cumhurbaşkanının seçimine ilişkin hükümlerin bulunması nedeniyle yaşanan tartışmayı önlemek için AKP Grubu hazırladığı teklifi TBMM Başkanlığı'na sundu.

AKP Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin, Nihat Ergün, Bekir Bozdağ, Mustafa Elitaş, Nurettin Canikli ve 288 milletvekilinin imzasını taşıyan yasa teklifinde Anayasa değişikliğinin 6. maddesiyle, geçici 18 ve 19. maddeler metinden çıkarılıyor.

Teklifin gerekçesinde; "11. Cumhurbaşkanı, yürürlükteki Anayasa hükümlerine göre seçilmiş bulunduğundan, halkoyuna sunulmuş olan Anayasa değişikliğinin 6'ıncı maddesiyle geçici 18 ve 19'uncu maddeler konusuz kalınmıştır" denildi.

Teklifin gerekçesinde; 21 Ekimde halkoylamasının kabul edilmesi halinde, bu maddelerin uygulaması kalmayacak. Teklifin yürürlüğe girmesi halinde, metinden çıkarılan maddeler dışında ilan edilen halkoylaması sürecinin aynen devam edeceği ve diğer maddeler yönünden bütün hukuki sonuçlarının tabii olacağı vurgulandı.

Danışma Kurulu'nun Anayasa değişikliği ile ilgili takvimin saat 15.00'de Genel kurul'da okanması bekleniyor. Anayasa Komisyonu'nun bugün akşam ya da yarın saat 10'da toplanması bekleniyor.

CHP: REFERANDUM DURDURULSUN

CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, AK Parti'nin, 21 Ekimde referanduma sunulacak Anayasa değişikliği paketindeki geçici 18 ve 19. maddelerin, düzenlemeden çıkarılmasını öngören tekliflerini, kendilerine sunduklarını bildirdi.

AK Parti Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin ve Nihat Ergün, Anayasa paketinde değişiklik öngören tekliflerini sunmak için CHP Grup Başkanvekili Anadol'u ziyaret etti. Anadol, yaklaşık 15 dakika süren ziyaretin ardından, gazetecilerin sorularını yanıtladı.Kendilerine sunulan teklifin, cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesini de içeren ve referanduma sunulan anayasa değişikliği paketinin 6. maddesiyle Anayasaya eklenen geçici 18 ve 19. maddelerin kaldırılmasını öngördüğünü belirten Anadol, ''Öfkeyle çıkarılan bu yasa, bugün cami avlusuna terk edilmiş çocuk gibi sahipsiz kaldı. Kaos yaratacak niteliğe büründü'' dedi.

CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın dün yaptığı açıklamalara işaret eden Anadol, Baykal'ın uyarılarının ciddiye alınmak zorunda kalındığını belirtti.

Anadol, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ''11. cumhurbaşkanı seçildi'' açıklamalarıyla, tek başına yaptığı yorumlarla, bu sorunun çözülemeyeceğini kaydetti.

''O kadar basit değil'' diyen Anadol, referanduma yönelik bir tartışma süreci başlatıldığını belirterek, bunun durdurulmasını istedi. MHP'nin de bu yönde talebinin bulunduğunu anımsatan Anadol, referandumun durdurulması gerektiğini kaydetti.

AK Parti'li grup başkanvekillerine; bu önerilerini yetkili organlarında düşüneceklerini, ancak Başbakan ve AK Parti'nin de yetkili kurullarının tekrar konuyu değerlendirmesini önerdiğini anlatan Anadol, AK Parti'lilerin ise ''Düşünelim, konuşalım, Başbakan'a iletelim'' dediğini aktardı. Anadol, AK Parti'nin referandumu yaptırma eğiliminde olduğu yönünde izlenim edindiğini söyledi.

Anadol, görüşmede, ''Sınır kapılarında sizin kaldırmak istediğiniz maddeler için de vatandaşlar oy verdi'' dediğini de ifade etti.''AK Parti referandumun durdurulması yerine, tekliflerinde ısrarcı olursa CHP'nin tavrı ne olur?'' sorusuna Anadol, ''Oturup tartışırız'' karşılığını verdi.

MHP: DEĞİŞİKLİĞE DESTEK VERECEĞİZ

MHP, AKP'nin referanduma sunulan Geçici Maddelerin iptaline destek verme eğiliminde.
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, AKP Grup Başkanvekillerinin kendisini ziyaretinden sonra yaptığı açıklamada, "Meclisin yeni bir tartışma ortamına girmemesi için geçici maddelerin kaldırılması yönündeki değişikliğe destek vereceğiz. Ama her iki yöntemi de yetkili kurallarımızda değerlendireceğiz" dedi.

Vural, daha önce MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin açıklama yaptığını hatırlatarak, yapılacak çalışmalara destek olacaklarını söyledi. Vural, amaçlarının gerginlik ortamına son vermek ve bazı sıkıntıları ortadan kaldırmak olduğunu bildirdi.

AKP, CHP'NİN TEKLİFİNİ DEĞERLENDİRİYOR

AKP Grup Başkanvekili Sadullah Ergin de görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, şunları söyledi:

"Referandum konusunda çok yoğun bir tartışma başladı. Bunlara son vermek için Mecliste böyle bir çalışma başlattık. Partilerle müzakere ediyoruz. Bayrama kadar bir çalışma takvimi belirleyip geçici maddeleri kaldırmaya çalışacağız. CHP'nin teklifiyle ilgili net bir karar vermedik. Yetkili kurullarda görüşüyoruz."

DTP: TEKLİFE DESTEK VERECEĞİZ

DTP, AKP'nin referandum metninden Geçici Maddelerin çıkarılmasına ilişkin teklifine destek vereceğini açıkladı.
AKP Grup Başkanvekilleri Sadullah Ergin ile Nihat Ergün'ün ziyaretinden sonra,DTP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan açıklama yaptı.

Kurtulan, "12. Cumhurbaşkanının seçilmesini destekliyoruz. Bu konuda AKP'ye destek vereceğiz. Biz Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinden yanayız" dedi.

Kurtulan, referandum sürecinin durdurulmasına ilişkin sorular üzerine,"Bu sürecin tamamen durdurulmasına karşıyız" dedi.

NORMAL TAKVİM İŞLEYECEK

AK Parti'nin, 21 Ekimde referanduma sunulacak anayasa değişikliği paketinde yer alan geçici 18 ve 19. maddelerin metinden çıkarılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifinin 48 saat geçmeden Anayasa Komsyonu ve Genel Kurulda görüşülmesine ilişkin önerisi TBMM Danışma Kurulunda kabul edilmedi.

TBMM Başkanı Köksal Toptan'ın başkanlığında toplanan Danışma Kuruluna AK Parti Grup Başkanvekili Sadullah Ergin, CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol, MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, DTP Grup Başkanvekili Fatma Kurtulan katıldı.

Toplantıda, AK Parti grubunun, bugün TBMM Başkanlığına sunulan anayasa değişikliği teklifinin 48 saat geçmeden komisyonda görüşülmesini, TBMM Genel Kurulundaki görüşmelerin ilk turunun 8 Ekim Pazartesi, 2. tur görüşmelerin ise 10 Ekim Çarşamba yapılması yönündeki önerisi ele alındı.AK Parti Grup Başkanvekili Ergin, toplantının ardından açıklama yapmadı, CHP Grup Başkanvekili Kemal Anadol ise Danışma Kurulunda herhangi bir karar almadığını söyledi.

Anadol, CHP olarak 48 saat bekleme süresinin ortadan kaldırılmasına karşı olduklarını, bunun gerekçesini toplantıda anlattıklarını ifade ederek, ''Arkadaşlar, getirdikleri öneriyi geri aldı. Dolayısıyla Danışma Kurulu bir karar almadı'' dedi.

Anayasa değişikliği teklifinin İçtüzükte öngörülen süreler beklenerek görüşüleceğini dile getiren Anadol, ''Komisyon Pazartesi toplanır. Genel Kurul da Salı günü normal çalışmasını yapar. Yani normal takvim işler'' diye konuştu. Kemal Anadol, ikinci tur oylamanın da bayramdan sonraya kalacağını söyledi.

Anadol, bir soru üzerine de toplantıda AK Parti yetkililerinin, Danışma Kurulu'na sunduğu teklifi grup önerisi olarak Genel Kurula getirmeyeceğini söylediğini bildirdi.''O zaman sizin referandumun tamamen geri çekilmesi öneriniz kabul edilmedi mi?'' sorusu üzerine Anadol, toplantıda bu konunun değil, takvimin tartışıldığını söyledi. Anadol, referandum ile ilgili tutumun ise komisyonlarda belli olacağını kaydetti.

d
İŞTE TARTIŞMA YARATAN MADDELER

Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 10 Mayıs 2007 tarihinde kabul edildikten sonra Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 5660 Sayılı "Türkiye Cumhuriyeti Anasasasının bazı maddelerinde değişiklik yapılması hakkında kanun" ile 21 Ekim tarihinde referanduma gidilmesi kararlaştırılmıştı.

Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini de içeren kanun metninde geçici 18. ve 19. maddeler tartışma yaratmıştı.
Tartışma yaratan maddeler şöyle:

"GEÇİCİ MADDE 18: türkiye Cumhuriyeti Anayasasınının 67. maddesinin son fıkrası, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılabilmesi için; çıkarılması gereken kanun hükümleri ile seçim kanunlarında yapılacak değişiklikler bakımından dikkate alınamaz.

GEÇİCİ MADDE 19: Onbirinci Cumhurbaşkanı seçiminin ilk tur oylaması, bu Kanunun resmi Gazetede yayımını takip eden kırkıncı günden sonraki ilk pazar günü, ikinci tur oylaması ise ilk tur oylamayı takip eden ikinci pazar günü yapılır. Anayasa'nın 101. maddesi uyarınca gösterilen adaylar, yazılı muvafakatları ve Anayasanın değişik 101. maddesindeki şartları ihtiva eden ve diğer ilgili belgelerle birlikte ilk tur oylama tarihinden otuz gün önce Türkiye Büyük millet Meclisi Başkanlığı'na başvururlar.
Adayların başvurularında eksik bilgi ve belgelerin tesbit edilmesi halinde TBMM tarafından, eksikliklerin giderilmesi için üç günlük kesin süre verilir. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde adaylar, kendiliğinden adaylıktan çekilmiş sayılırlar.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığınca, Anayasa'nın 101 nci maddesinde belirtilen nitelikleri taşıdıkları anlaşılan adaylara ilişkin kesin liste iki gün içinde ilan edilir ve yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına bildirilir.
Cumhurbaşkanı adayı gösterilen kamu görevlisi, aday gösterildiği tarihten itibaren görevinden ayrılmış sayılır. Görevinden ayrlan kamu görevlisinin Cumhurbaşkanı seçilmemesi halinde görevine geri dönmesi konusunda ilgili kanun hükümleri uygulanır.

Birinci tur seçim sonuçlarının kesinleşmesinden ikinci tur oylamanın sonuçlanmasına kadar, ikinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki oy sıralaması esas alınarak sıradaki adayla doldurulması suretiyle yapılır.
İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanının seçilmesine ilikşin usül ve esaslrın kanunla düzenlenmesine kadar, 10/06/1983 tarihli ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 26/04/1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve seçmen Kütükleri hakkında Kanun, 22/04/1983 tarihli ve 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 23/05/1987 tarihli ve 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakknda Kanun ile diğer kanunların bu maddeye aykırı olmayan hükümleri uygulanır".

DEĞİŞİKLİK NASIL YAPILACAK?

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, nasıl bir değişiklik yapılacağı konusunda AA muhabirine yaptığı açıklamada, Anayasa paketinin halk oylamasında kabulü halinde bir bütün olarak yürürlüğe gireceğine işaret ederek, 11. Cumhurbaşkanının seçimini düzenleyen geçici 19. maddenin, cumhurbaşkanı seçilmiş bulunduğundan uygulama yeteneğini yitirdiğini, düzenleme konusunun da kalmadığını söyledi.

Gerek geçiş ve yorum hukuku kuralları gerekse mukayeseli hukukun, bu gibi durumlarda tamamlanmış statülerin etkilenmemesi prensibini öngördüğünü kaydeden İyimaya, ''Madde yürürlüğe girmediği için yine anayasa koyucu, aynı usul ile bu maddeyi metinden çıkarabilir. Tek maddeye dayalı metinden çıkarma, paketin diğer maddeleri yönünden herhangi bir sonuç doğurmaz, referandum anayasal işlevini ve etkisini doğurur. Geçici 19. madde, metinden çıkarılsa da çıkarılmasa da 11. Cumhurbaşkanı, yeniden seçilemez'' diye konuştu.

İyimaya, referandumun planlandığı gibi 21 Ekimde yapılacağını, Geçici 19. maddeyi içeren bir Anayasa değişikliğiyle sorunun giderilebileceğini söyledi.

GÜMRÜKLERDE KULLANILAN OYLAR NE OLACAK?

AKP'nin, 21 Ekim'deki referandum metninden sadece 11. Cumhurbaşkanının seçimine ilişkin Geçici 18 ve Geçici 19. Maddelerin çıkarılmasına ilişkin bir anayasa değişikliğini gündeme getirmesi, yeni hukuki tartışmaları da beraberinde getirdi.
Muhalefet parti yetkilileri, 11 Eylül'den bu yana gümrük kapılarında oy kullanılmaya başlandığına dikkat çekerek, sadece Geçici Maddelerin iptalinin, iki ayrı metnin referandum süresi içinde oy kullanması sonucunu doğuracağını ve bunun da sıkıntı yaratabileceğini belirttiler.

Buna göre, Geçici Maddeler iptal edilinceye kadar gümrük kapılarında oy kullananlar, 11. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi için oy kullanmış olacaklar, buna karşılık 21 Ekim'de sandığa gidecek seçmenler, 11. Cumhurbaşkanının seçimine ilişkin bir oy hakkını kullanamayacaklar.

YSK BAŞKANI AYDIN: MECLİS REFERANDUM ÖNCESİ DEĞİŞİKLİK YAPABİLİR

YSK Başkanı Aydın, TBMM nin 21 Ekim tarihinde yapılacak referandum öncesi geçici 18. ve 19. maddelerinde değişiklik yapılmasının önünde yasal bir engel olmadığını açıkladı.

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Aydın, 21 Ekim tarihinde yapılacak olan referandumda 11. Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin hükümlerin bulunduğu maddede değişiklik yapılmasında yasal anlamda bir sakınca bulunmadığını söyledi.

Referandum öncesi pakette değişiklik yapılmasının mümkün olduğunu vurgulayan Aydın, "Yasaya aykırı bir durum teşkil etmez. Diyelim ki yasa oylandı. Yeni bir anayasa değişikliği ile referandumu değiştirebilirlerdi. Ama referanduma gidilmeden önce de bunu yapabilirler. Etik olup olmadığını tartışmak bizim yetkimizde değil. TBMM nasıl ki bunu çıkardı halk oyuna sundu, bu değişikliği de yapabilir. Biz yasaya ilişkin bir yorum yapmadık. Meclis'in yasadan maddeyi çıkarmasına itiraz etme yetkimiz yok zaten" diye konuştu.

GÜMRÜK OYLARI NE OLACAK?

Aydın, gümrüklerde oy verme işleminin başladığını ve bu saatten sonra referandum paketinde değişiklik yapılması halinde nasıl bir yol izleyeceklerine de henüz karar vermediklerini söyledi. Aydın, Meclis'in yapacağı değişiklik metninin görmeden bu konuda yorum yapamayacaklarını belirterek, "Teklifi görmeden yorum yapamayız" diye konuştu.

(AJANSLAR)