Ailenizde kanser yaygınsa, bebek yapmadan önce mamografi çektirin

Florence Nightingale Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Murat Atay meme kanseri ve annelik dönemiyle ilgili soruları yanıtladı:

* Artık neden genç kadınlarda meme kanserine çok sık rastlıyoruz?
Bunun nedenini tam olarak bilemiyoruz. Belki teşhis yöntemlerimiz arttığı için ya da çevre şartlarının yarattığı olumsuz faktörlerden dolayı. Ancak şunu bilin ki; meme kanserinde yaş çok önemli bir risk faktörü. Bir kadın ne kadar ileri yaştaysa, meme kanseri riski o kadar yüksek. Ama günümüzde 20'li, 30'lu yaşlarda da eskiye göre meme kanserini daha sık görüyoruz. Genç kadınlarda meme kanseri çok daha agresif bir şekilde ilerliyor.

3 SENEDE BİR KONTROL ETTİRİN!
* Hamileyken meme kanseri riski artıyor. Peki anne ve teyzesinde kanser olan bir kadın yani genetik riskli olan biri, hamile kalacağı zaman meme kanseri riskinden kendini nasıl korur?
Bir kadın ailesinden gelen bir risk bulunduğu için hamile kalamaz diye bir sınır çekilmesi kesinlikle doğru değildir. Aile riskinde önemli olan ailedeki diğer fertlerin meme kanserine yakalanma yaşıdır. Anne ya da teyzesi çok genç yaşta yakalandıysa, o kişi daha da dikkatli olmalıdır. Hamile kalmadan önce ya da hamileliği boyunca kontrollerini yaptırmalıdır. Bence hamilelikten önce mutlaka mamografi çektirmeli. Biz hiçbir şikayeti olmayan ve riski bulunmayan kadınlara bile 40 yaşına kadarki dönemde 2 ya da 3 senede bir kontrol öneriyoruz. Şikayetleri olan ve risk altında olan hastalarda, bu süreleri ihtiyaca göre senede bir ya da daha kısa aralıklara çekebiliyoruz. Ancak yüksek riskte olup da hamile kalan bir kadına hamilelik süresince 3'er aylık meme kontrollerini öneriyoruz. 40 yaşından sonra her kadına senede bir kere doktor kontrolü ve radyolojik kontrol gerekli. Radyolojik kontrolden kasıt, çoğunlukla momografi ya da diğer görüntüleme yöntemleridir. Birinci dereceden bir yakını meme kanserine yakalanmış bir kadında, yakalanma yaşından 5 sene önceye dönüp, rutin kontrollere başlarız. Annesi 38 yaşında meme kanserine yakalanmış bir kadına, 35 yaşından itibaren düzenli meme kontrolü öneriyoruz.

* Gebeyken meme kanseri nasıl teşhis edilir?
Hamilelik dönemindeki meme kontrolü, doktor kontrolü ve çok ihtiyaç olursa ultrasonografik kontrolü içerir. Mamografi çekilemez. Bu durumda olası bir risk de muayene ve ultrason ile anlaşılır. Bazen MR kullanabiliriz. Çünkü hamile bir kadını yüzüstü yarım saat, 20 dakika yatırmak çok kolay değil. Hamilelikte ortaya çıkan meme kanserleri çok hızlı geliştiğinden, genellikle fizik muayene şüphelenmek için yeterli oluyor.

TÜP BEBEK RİSKİ ARTTIRIYOR
* Memedeki oluşum 6. ayda saptandıysa, tedavi için doğum beklenemez mi?
Ameliyat beklemez. 6. ayda ameliyatını yapıyoruz. Zaten 6. ayda apandisiti olan bir hamile de ameliyat olur ve karnındaki çocuk zarar görmez. İlk 3 aydan sonra bir problem yok. En erken dönemde çocuk doğurulur ve hemen tedaviler başlar. Ameliyattan sonra haftalarca beklemek sorun değil. Önemli olan uzun aylar beklemektir.

* Tüp bebek kanser riskini artırır mı?
Öncelikle tüp bebeğe ihtiyacı olan veya bu kararı almış kadınların çoğunluğu 30'lu yaşların sonu ya da 40'lı yaşların başındaki kadınlar. Dolayısıyla ilk hamileliklerini genelde ileri yaşta yaşıyorlar. O yaşta yumurtlama ve hazırlanma için ciddi hormon tedavileri yapılıyor. Hamile kaldıktan sonra da hormonal aktivite yüksek düzeyde devam ediyor. Dolayısıyla bunların hepsi ayrı ayrı birer risk faktörü olacağından, tüp bebek tedavisi görecek kadınların, hem tedaviye başlamadan önce hem de tüm hamilelikleri süresince çok daha dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekiyor. Sakın yanlış anlaşılmasın; her tüp bebek annesi kanser olacak diye bir şey yok! Ancak tüp bebek tedavisi görenlerde riskin arttığı gözden kaçırılmadan, gerekli kontrollerin yapılması gerekir.