Rezerv çıpa olursa 17 milyar $ gerekiyor

Bir süredir ileri sürülen Merkez Bankası rezervinin bir çıpa olarak kabul edilmesi durumunda Merkez Bankası'nın şu andaki rezervine ek olarak en az 17 milyar dolar daha döviz alması gerektiği ortaya çıktı. IMF tarafından henüz doğrulanmayan ancak Türkiye Merkez Bankası ve IMF kaynaklarından gelen haberlere göre, Türkiye'nin yeni IMF programında yeni çıpa sistemine geçilecek. Reserve Augmentation Line (RAL) adı verilen ve Türkçe'ye döviz artırma sistemi olarak çevrilebilecek yeni çıpa ya göre Merkez Bankası rezervinde ek döviz rezervi öngörülecek.

'HANGİ REZERV' PAZARLIĞI
Yeni çıpa sisteminin işleyebilmesi için merkez bankalarının ne kadar döviz tutacaklarına ilişkin olarak IMF uzmanlarının belirledikleri oranlar esas alınıyor. Ya da Merkez Bankası'nın kısa vadeli borcunun tamamı ve üç aylık döviz rezervi karşılığının tamamen banka kasasında olması gerekiyor. IMF uzmanlarının belirledikleri ve bu çıpayı uygulayan merkez bankalarının kasasında bulunması gereken döviz miktarı 30 milyar SDR'den (IMF kredi verirken kullandığı özel para birimi- Özel Çekme Hakkı) 50 milyar SDR'ye kadar çıkıyor. TEB Yatırım Ekonomisti Sertan Kargın'ın hesaplamalarına göre bu tutarların dolara çevrilmiş hali 46.5 milyar dolar ve 77.5 milyar dolar. Yani sistemi uygulayan ülkenin kasanıda en az 46.5 milyar dolar rezervi olmak zorunda. Ancak buradaki belirsizlik hangi rezervin kabul edileceği... Edinilen bilgiye göre Merkez Bankası ve IMF uzmanları şu anda bunun pazarlığını yapıyor. IMF, halen uygulanan programda da bir performans kriteri olan Net Uluslararası Rezerv'i (NUR) kabul ediyor.

ZAMAN BELİRSİZLİĞİ
Merkez Bankası'nın NUR'u 21 Eylül itibariyle 61 milyar dolar. Ancak yine Ankara'dan sızan bilgilere göre IMF, bu rakamdan kamunun döviz kaynaklarının çıkarılmasını istiyor. Hazine'nin Merkez Bankası'nda tuttuğu rezervi 16.4 ve yurtdışında bulunan işçilerimizin dövizlerinden oluşan 15.6 milyar dolar (toplam 32 milyar dolar) çıkardığınızda geriye 29 milyar dolar kalıyor. Bu hesaba göre Merkez Bankası'nın bu çıpayı tuturması için mimimum 17.5 milyar dolarlık rezervi daha biriktirmesi gerekiyor. Ancak belirsiz olan nokta Merkez'in hangi zaman diliminde bu rezervini tuturması gerektiği. Bunun bilinmesi dövizin fiyatını da etkileyebilecek.