Yaşlıyım ve düşme fobisine yakalandım

* Sevgili doktor ben 62 yaşındayım ve düşme fobisine yakalandım. Lütfen bu sorunumu basite almayın çünkü yakın arkadaşlarımın çoğu küçük bir kaza sonucu düşüp kalçalarını kırdı. Sonra hayat kaliteleri değişti. Sizce ne yapmalıyım? Pakize Eren- İstanbul
Sizin sorunuza yine sorularla yanıt vereceğim. Çünkü kendi kendinizin doktoru olabilmek için öncelikle kendinizi test etmeniz gerekir.

* Lütfen kendinize şu soruyu sorarak işe başlayın: Problemin boyutu nedir, ne kadar önemlidir? Her yıl 65 yaş üzeri erişkinlerin üçte biri herhangi bir nedenle düşmektedir. Yaşlıların bir yaralanmaya bağlı ölüm nedenlerinin başında da düşmeler gelir. Bu sorun aynı zamanda en sık hastaneye yatış sebebidir. Düşen kişilerin yüzde 30'unda kalça kırıkları veya beyin travması gibi ciddi problemler yaşanır. Bunların tedavisi oldukça zahmetlidir ve bağımsız yaşamı engelleyebilir. Daha da ileri giderek erken ölümlere neden olur. Yaşlılardaki kırıkların ilk nedeni düşmelerdir ve kırıklara en sık, omurga, kalça, kol ve bileklerde rastlanır. Bir kez düşen kimse, yaralanmasa dahi tekrar düşme korkusu yaşar ve bu nedenle günlük aktivitelerini azaltır. Hareketsizlik ise tam tersine tekrar düşme riskini arttırır. Bütün bunlara ek olarak sağlık harcamaları da önemli şekilde çoğalır.

* Kimler risk altında? Düşmeye bağlı ölümler erkeklerde kadınların iki katıdır. Ancak kırıklar söz konusu olduğunda durum tam tersidir. 85 yaş üzerinde karşılaşılan sorunlar daha da ağırlaşmaktadır. 75 yaş üzeri kişilerde ise bir yılı bulan bakım ihtiyaçları ortaya çıkar.

* Düşmeler nasıl önlenir? Bazı küçük önlemler sayesinde birçok düşme engellenebilir. Yapmanız gereken dört şey var: Düzenli bir egzersiz programına başlamak. Aldığınız ilaçları doktorunuz ile gözden geçirmek. Gözlerinizi kontrol ettirmek. Evinizi daha güvenli hale getirmek.

1. Düzenli egzersiz programına başlayın: Egzersiz, düşme riskini azaltan en önemli unsurdur. Sizi daha güçlü yapar ve kendinizi iyi hissedersiniz. Denge düzenleyen faaliyetler en etkilisidir. Hareketsizlik vücudu zayıflatır ve düşme ihtimalini arttırır. Kendiniz için en uygun olan egzersiz türlerini doktorunuza sorun.

2. Doktorunuz ilaçlarınızı kontrol etsin: Yaşlandıkça ilaçların etkileri değişebilir. Buna bitkisel ürünler de dahildir. Bazı ilaçlar tek başlarına veya diğerleri ile etkileşerek; baş dönmeleri ve dengesizlik yapar, düşme riskini arttırabilir.

3. Gözlerinizi kontrol ettirin: Yılda bir göz doktoruna muayene olun. Gözlük numaranız yanlış olabilir veya katarakt ve glokom gibi sorunlarınız olabilir. Kötü görme, düşmeleri kolaylaştırır.

4. Eviniz düşmelere karşı tedbirli olsun: Düşmelerin yarısı evde olur. Koridorlardan ve merdivenlerden, ayakkabı, giysi ve mobilya gibi takılıp düşecek eşyaları kaldırın. Ayak altından kayacak veya takılabileceğiniz türde halıları kaldırın. Sık kullandığınız eşyaları kolay erişebileceğiniz yerlerde saklayın, tabure vs. üzerine asla tırmanmayın. Tuvalet ve banyoya tutunma kolları taktırın; zeminlerinde kaymayı önleyen örtüler bulundurun. Ev içini aydınlık tutun, ışıklandırma iyi olsun; gece kalktığınızda oda ve koridorlar aydınlatılmış olsun. Ev içi ve dışarıda devamlı ayakkabı giyin, çıplak ayak veya terlikle dolaşmayın. Telefon ve uzatma kablolarını ortalıkta bulundurmayın. Yatar veya oturur pozisyondan ayağa yavaşça kalkın. Son olarak, düşüp kalkamayacağınız zamanlar için yerde bir telefon bulundurun; acil numaraları yanında saklayın.