Evimizde huzur kalmadı artık sohbet etmiyoruz

Memory Center Kliniği'nden Psikiyatrist Ahmet Çevikaslan; okurlardan gelen bilgisayar bağımlılığıyla ilgili soruları yanıtladı:

3 YAŞINDA BAĞIMLI OLDU!

* Çocuğum 3 yaşında bilgisayarla tanıştı. Şu anda 11 yaşında ve bilgisayar tamiratı bile yapıyor. Babası bilgisayar öğretmeni, o işe gidince bilgisayarın başından kalkmıyor. Fakat internette futbol ağırlıklı oyunlar oynuyor. Kardeşi şu an 3 yaşında ve onu da alıştırdı. Bilgisayardan gerçekten nefret ettim, evimizde huzur kalmadı. Artık sohbet etmiyoruz, tatile çıkarken bile bilgisayar götürmezsek oğlum gelmiyor. Bu durumda ne yapmalıyız? (Tülay Ç.) Oyun bağımlılığı Türkiye'de çok yaygınlaşmaya başladı. Bilgisayarla erken tanıştırmakla hata yapmışsınız. Aile, bilgisayar için kota koymalı. Bilgisayar her gün kullanılacak bir şey değil. Süre, yaşa göre ayarlanmalı. Aileler çocuklarıyla birlikte internet kullanmalı; onların MSN mi, oyun mu, yoksa diğer alanlarla mı ilgilendiğini takip etmeli. Çocuğunuz acilen psikoterapi almalı. Artık aile onun davranışlarını kontrol edemiyor; bu yüzden bir anlaşma yapılmalı. Kurallara uymadığında bilgisayarın ortadan kalkacağı söylenmeli.

AİLEM BANA İNANMIYOR

* Ben Ezgi, 15 yaşındayım. Babam haberinizi görmüş ve bana okuttu. Ailem internet bağımlısı olduğumu düşünüyor; ama ben öyle olmadığıma inanıyorum, hatta buna eminim! Yazdığınız testi de okudum ve uyguladım, çoğu madde bana uymuyor. İnternete girmediğim zamanlarda kendimi mutsuz hissetmiyorum. Her gün internette kalma sürem artmıyor, aksine azalıyor. İnternette olduğum kadar TV de izliyorum, arkadaşlarımla da görüşüyorum, kitap da okuyorum. Fakat ailemi nasıl inandırabileceğimi bilmiyorum. İnternette çok zaman geçiriyorum evet ama bu bağımlı olduğumu mu gösterir? Öyle olsaydı bir yerlere tatile gittiğimizde bir hafta filan internetten uzak kaldığımda bilgisayarı aramaz mıydım? Ama ben eksikliğini hissetmedim bile. Sizce de ben bir bağımlı mıyım? Değilsem eğer ailemi nasıl inandırabilirim? (Ezgi D.) Hiçbir bağımlı, 'bağımlı' olduğunu kabul etmez. Ama eğer gerçekten annenin ve babanın verdiği süre içinde internette kalıp sonrasında ayrılıyorsan, o zaman bağımlılıktan söz edilemez. Yalnız ders başarısı da ebeveyn tarafından bir delil olarak sunulabilir. Öte yandan ergenlik döneminde çocuklar çok fazla odalarında kalır ve anne-babayla daha az vakit geçirir, bu da ailenin kaygısını artırır. Bu nedenle onlarla konuşarak ya da biraz daha fazla zaman geçirerek annenin ve babanın kaygılarını azaltabilir, sana daha çok güvenmelerini sağlayabilirsin.

PORNO SİTELERE GİRİYOR

* Oğlum porno sitelere giriyor. Bilgisayara güvenlik kilidi koyuyoruz, onu da kırıp yeniden bu tarz sitelerle ilgileniyor. Sizin öneriniz nedir? (Halil K.) Bilgisayar, çocuklara her türlü yaşam olanağı sunuyor. Aile çocuğu karşısına alıp, 'Senin bilgisayar kullanmana karşı değiliz. Bizim karşı olduğumuz şey bundan senin zarar görmen' diyerek telkinde bulunmalı. Bu sitelerin yaşına uygun olmadığı ve cinsel bilgilerin bu tarz siteler aracılığıyla edinilmesinin sağlıklı olmadığı anlatılmalı. Diyalogun işe yaramadığı noktada önlem, önlemin işe yaramadığı noktada ise yaptırım devreye girmeli.

OYUN MU DERS Mİ?

* Oğlum üniversite sınavlarına hazırlanıyor. Okuldan geldikten sonra sürekli bilgisayar başında. Bize ders çalıştığını söylüyor ama bana daha çok vaktini oyunlarda geçiriyor gibi geliyor. Bu duruma nasıl çözüm bulabiliriz? (Gülay G.) Sınav hazırlığı söz konusu olduğunda aileler daha kaygılı oluyor. Aile, bir psikolojik danışmanın da yönlendirmesiyle çocuğa zamanı nasıl yönetebileceğini öğretmeli. Çocuğun öncelikli konulara, yani derslerine daha çok vakit ayırması gerektiği anlatılmalı. Sorumluluklarını yerine getirdikten sonra da bilgisayarda istediğini yapmasına izin verilmeli.